Ας αφήσουμε λιγότερα σκουπίδια στα παιδιά μας

30/12/2006
Σύμφωνα με τα όσα προβλέπονται στον Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, Π.Δ. 410/1995 ΦΕΚ 231/1995 Τεύχος Α., η πρώτη, κύρια και σπουδαιότερη αρμοδιότητα των Πρωτοβάθμιων ΟΤΑ είναι η διαχείριση των αστικών και οικιακών απορριμμάτων που παράγονται από τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις εντός της χωρικής αρμοδιότητας τους. Την αρμοδιότητα αυτή από παλιότερα μέχρι σήμερα, οι Δημοτικές αρχές την ασκούσαν ανεξέλεγκτα και όπως τους βόλευε, παραβιάζοντας κάθε κανόνα υγιεινής των δημοτών τους, όσο και της προστασίας του περιβάλλοντος. Οι τοπικοί άρχοντες υιοθέτησαν το σλόγκαν «ΝΑ ΞΕΦΟΡΤΩΘΟΥΜΕ ΤΑ ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ ΟΠΟΥΔΗΠΟΤΕ». Ετσι γέμισαν με σκουπίδια τις ρεματιές, τις όχθες των ρυακιών και ποταμών, τις ακτές των θαλασσών, τις βουνοπλαγιές και όποιο άλλο μέρος τους βόλευε.
Το αποτέλεσμα αυτής της πρακτικής των Δημοτικών Αρχών ήταν η δημιουργία στη συνείδηση των πολιτών (σε συνδυασμό και με την έλλειψη παιδείας) μιας απαράδεκτης «κουλτούρας» που σαν αρχή της είχε, και δυστυχώς εξακολουθεί να έχει ακόμη και σήμερα την θέση : «Τα σκουπίδια μου έξω από το σπίτι μου, έξω από την αυλή μου και όπου θέλουν ας τα πάνε!! ».Επειδή κανένας δεν είναι υπεράνω των Νόμων, ακόμη και οι Ο.Τ.Α. είναι υποχρεωμένοι να διαχειρίζονται τα απορρίμματα αρμοδιότητας τους υπακούοντας στους Νόμους και να κατευθύνουν τους πολίτες - δημότες τους στην τήρηση αυτών των Κανόνων και στη δημιουργία μιας άλλης «κουλτούρας».
Το Νομικό πλαίσιο
Αν και καθυστερημένα, στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης η Ελλάδα διαθέτει πλέον ένα σύγχρονο και επαρκές νομοθετικό πλαίσιο (Εσωτερικό και Ευρωπαϊκό) για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων.
Παραθέτουμε ένα μόνο μέρος από το ισχύον νομικό πλαίσιο για να φανεί καθαρά η υποχρεωτικότητα αλλά και εν συνεχεία η μη συμμόρφωση των τοπικών αρχών με τις ρυθμίσεις που προβλέπονται από τους Νόμους.
1. Νόμος 165071986 «Για την προστασία του περιβάλλοντος» ΦΕΚ16071986 Τεύχος Α', όπως τροποποιήθηκε και ισχύει σήμερα.
2. Νόμος 2939/2001 «Συσκευασίες και εναλλακτική διαχείριση των συσκευασιών και άλλων προϊόντων - Ίδρυση Εθνικού Οργανισμού Εναλλακτικής διαχείρισης Συσκευασιών και άλλων Προϊόντων (ΕΟ.ΕΑΣΑΠ) και άλλες διατάξεις». ΦΕΚ 179/6- 8-2001 Τεύχος Α'. Εναρμόνιση με την Οδηγία 94162/ΕΚ του ΕυρωπαϊκούΚοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 20% Δεκεμβρίου 1994 «Για τις συσκευασίες και τα απόβλητα της συσκευασίας».
3. Η Π 29407/3508/2002 Κοινή Υπουργική Απόφαση (Κ.Υ.Α.) «Μέτρα και όροι για την υγειονομική ταφή των αποβλήτων ΦΕΚ 1572/16-12-2002 Τεύχος Β.'
4. Οδηγία 75/442/ΕΟΚ «Περί Στερεών αποβλήτων» Ειδ. Εκδ. Ν194/39/75.
5. Οδηγία 91/156/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 18ης Μαρτίου 1991 για την τροποποίηση της Οδηγίας 75/442/ΕΟΚ κλπ
6. Οδηγία 94/62/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 20ης Δεκεμβρίου 1994 «Για τις συσκευασίες και τα απόβλητα της συσκευασίας».
7. Αποφάσεις 2001/118/ΕΚ της Επιτροπής ΕΚ της 16ης Ιανουαρίου 2001 και 2001/573/ΕΚ της Επιτροπής ΕΚ «Για την τροποποίηση της απόφασης 2000/532/Ε.Κ όσον αφορά τον κατάλογο αποβλήτων».
8. Οδηγία 1999/31/ΕΚ του Συμβουλίου της 26% Απριλίου 1999 των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων
9. Απόφαση 2000/738/ΕΚ της 17^ Νοεμβρίου 2000 των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.
10. Η Π 509/2727/22-12-2003 «Μέτρα και όροι για τη διαχείριση Στερεών Αποβλήτων.Εθνικός και Περιφερειακός Σχεδιασμός Διαχείρισης» ΦΕΚ 1909 Τεύχος Β.'
11.Μέχρι να εκδοθεί η ΚΥΑ του άρθρου 5 παρ. 1 εδ. Γ της Ή. 509/2727/22-12-2003 ΦΕΚ 1909 Τεύχος Β/ ισχύει η Κ.Υ.Α. 114218/1997 «Κατάρτιση πλαισίου προδιαγραφών και γενικών προγραμμάτων διαχείρισης στερεών αποβλήτων» ΦΕΚ1016/17-11-1997ΤεύχοςΒ'.
(Tο ισχύον νομικό πλαίσιο υπάρχει στο “www.ecorec.gr

Απορρίμματα και περιβάλλον
Η ανάγκη για εφαρμογή άμεσων, ουσιαστικών και ολοκληρωμένων πολιτικών διαχείρισης των απορριμμάτων έχει γίνει ασφυκτικά επιτακτική από την άποψη διαθέσιμων χρονικών περιθωρίων σε σχέση με τους νόμους του κράτους και τις οδηγίες της Ε.Ε.Κάποτε επιτέλους πρέπει να συνειδητοποιήσουμε και να ακολουθήσουμε με συνέπεια ορισμένες αρχές, όπως:• Τα απορρίμματα δεν είναι για πέταμα. Αποτελούνται, σε μεγάλο ποσοστό, από χρήσιμα υλικά.• Οι ζημιές στο περιβάλλον πρέπει να προλαμβάνονται και όπου πραγματοποιούνται να επανορθώνονται.• Τόσο ο παραγωγός (βιομηχανία, βιοτεχνία) όσο και ο ενδιάμεσος ή τελικός χρήστης (δημότης, επιχείρηση, τελικός καταναλωτής) υλικών προϊόντων ευθύνονται για τη δημιουργία ή την αποφυγή δημιουργίας απορριμμάτων από τα εν λόγω προϊόντα.• Οι πρακτικές διαχείρισης οφείλουν να ιεραρχούνται κατά προτεραιότητα (από το καλύτερο προς το χειρότερο):* ΠΡΟΛΗΨΗ* ΕΛΑΧΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ* ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ* ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ - ΑΝΑΚΤΗΣΗ* ΔΙΑΘΕΣΗ σε χώρους ταφής
ΧΥΤΑ: Ευχαριστώ δεν θα πάρω. Προτιμώ Χ.Υ.Τ.Υ ή Χ.Ε.Δ.Υ
Χ.Υ.Τ.Α. = Χώρος Υγειονομικής Ταφής ΑπορριμμάτωνΟ όρος ΧΥΤΑ εξακολουθεί να χρησιμοποιείται κατά κόρον για να εκφράσει, ακόμη και σήμερα, τον πυρήνα της εφαρμοστέας πολιτικής διαχείρισης των απορριμμάτων της χώρας.
Η ταφή των απορριμμάτων στο σύνολο τους - ακόμη και με τις πλέον σύγχρονες προσφερόμενες τεχνολογικές λύσεις, αδυνατεί να εγγυηθεί υγειονομική ασφάλεια για τον άνθρωπο και προστασία στο φυσικό περιβάλλον. Με βάση τις επιπτώσεις και τις εμπειρίες που έχουν συσσωρευτεί στο μεταξύ από τις πρακτικές διαχείρισης αστικών απορριμμάτων στην Ελλάδα αλλά και σε άλλες χώρες, ο όρος αυτός, η έννοιά του καθώς και το περιεχόμενό του, θα όφειλαν να έχουν παραχωρήσει προ καιρού ανεπιστρεπτί τις θέσεις τους σε άλλους όρους, έννοιες και πολιτικές διαχείρισης των απορριμμάτων. Στην πράξη αποδείχτηκε ότι οι τεχνολογίες των ΧΥΤΑ δεν προστατεύουν επαρκώς το φυσικό περιβάλλον και ως εκ τούτου οι ΧΥΤΑ θεωρούνται από τις περιβαλλοντικές επιστήμες τεχνολογικά ξεπερασμένοι.
Η ξεπερασμένη ορολογία ΧΥΤΑ, πολύ περισσότερο δε τα σχέδια διαχείρισης απορριμμάτων που έχουν σαν βάση τους ΧΥΤΑ, ανήκουν σε περασμένες εποχές και ως εκ τούτου, το ζητούμενο δεν είναι ο σχεδιασμός ΧΥΤΑ αλλά ο σχεδιασμός Χ.Υ.Τ.Υ. Χώρου Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων ή ΧΕΔΥ Χώρου Εδαφικής Διάθεσης Υπολειμμάτων.