Δευτέρα 21 Ιανουαρίου 2008

Δ Ι Ε Ξ Ο Δ Ο Ι

Το Σάββατο 20 Οκτωβρίου, στην αίθουσα τέχνης του δημαρχείου Λευκάδας, παρουσιάστηκε αναδρομική έκθεση αγιογραφίας, από τους μαθητές του τμήματος αγιογραφίας, των επιμορφωτικών σεμιναρίων ΝΕΛΕ Λευκάδας. Η έκθεση θα παραμείνει ανοικτή έως την 10η Νοεμβρίου και θεωρώ ότι είναι χρέος όλων μας να τη δούμε με πολύ προσεκτική ματιά.
Μια καταπληκτική έκθεση με έργα μαθητών που, μη έχοντας σχέση με τη ζωγραφική οι περισσότεροι, κατάφεραν να δείξουν μια δουλειά που θα ζήλευαν επαγγελματίες του είδους. Μαθητές ετερόκλητοι, ηλικιακά, μορφωτικά και οικονομικά, συγχρωτίστηκαν και απέδωσαν ένα σπάνιο αποτέλεσμα. Μια δουλειά ψυχή της οποίας είναι η επιμορφώτρια κα Χαρά Σαΐτη.
Γνώρισα την κα Σαΐτη, και την οικογένειά της, στα πλαίσια αυτών των σεμιναρίων (η σύζυγός μου είναι από τις παλαιότερες μαθήτριές της) και μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι πρόκειται για σπάνια προσωπικότητα, με ήθος καλλιέργεια και απέραντες γνώσεις γύρω από το αντικείμενό της. Είμαστε τα τελευταία χρόνια οικογενειακοί φίλοι και οφείλω να ομολογήσω ότι είμαι ευτυχής γι’ αυτό. Δεν «λιβανίζω» κανένα, προς τι άλλωστε. Είναι εύκολο να διαπιστώσετε την αλήθεια των λόγων μου όλοι σας, αν κάθε Κυριακή βράδυ συντονιστείτε με το Στούντιο Λευκάτας και παρακολουθήσετε τις εκπομπές της «Περί Τέχνης». Σε τούτη την εφημερίδα επίσης έχετε διαβάσει και θα διαβάσετε άρθρα της σχετικά με την τέχνη.
Με αφορμή αυτή την έκθεση θέλω, για πολλοστή φορά, να σας μεταφέρω την άποψή μου για τον πολιτισμό στον τόπο μας.
Δεν έχουμε την τύχη, να ζουν ανάμεσά μας, άνθρωποι με όρεξη και μεράκι να μεταλαμπαδεύσουν τις γνώσεις τους. Γενικώς είμαστε μια κοινωνία κλειστή και επιφυλακτική προς τους «ξένους», μια κοινωνία που έχει στραφεί στο κυνήγι του εύκολου κέρδους, μέσα στο μαγκανοπήγαδο μιας άναρχης τουριστικής ανάπτυξης. Ο ανταγωνισμός σπάει κόκαλα, η ατομική μοναξιά μέσα στους χιλιάδες των επισκεπτών, είναι περισσότερο αισθητή παρά ποτέ, η τέχνη, μέσα από κάθε είδους έκφανσή της, πάσχει.
Οι φορείς του πολιτισμού μας, διεκπεραιώνουν κάποιες παραδοσιακές μας υποχρεώσεις, που αφορούν κυρίως στις Γιορτές Λόγου και Τέχνης και στο Διεθνές Φεστιβάλ Φολκλόρ, χωρίς έμπνευση, δίχως διάθεση αλλαγής και ανανέωσης. Σε κάθε περίπτωση η ερασιτεχνική δημιουργία δεν προωθείται και, αν κατά τύχη κάτι καλό και δημιουργικό φανεί στον ορίζοντα, υποβαθμίζεται, δεν βοηθιέται, για να μην πω ότι τορπιλίζεται κιόλας. Βλέπετε κάποιοι «αρμόδιοι» του πολιτισμού μας, διορισμένοι συνήθως (και μέσα από εκλογές (κατευθυνόμενες), ως επίφαση δημοκρατικότητας), αισθάνονται πως θα «ξεγυμνωθούν» άμα τη εμφανίσει ικανών πραγματικά ανθρώπων και προσπαθούν να «κρατηθούν στην επιφάνια» με κάθε πρόσφορο μέσον.
Το Θεατρικό Εργαστήρι είναι άλλο ένα τρανό παράδειγμα. Είχε τον ιδανικό χώρο στη μαρίνα Λευκάδας και έχει παρουσιάσει σοβαρή δουλειά τα τελευταία χρόνια, κάτω από τις οδηγίες της ικανότατης δασκάλας κας Λουκίας Κατωπόδη. Παραστάσεις καταπληκτικές με ερμηνείες πέρα από κάθε προσδοκία.
Για ευχαριστώ, το παραπέταξαν να κάνει πρόβες και παραστάσεις στο Κέντρο Νεότητας, ένα χώρο κάθε άλλο παρά θεατρικό. Την ίδια ώρα καλούν, το καλοκαίρι, θιάσους περιπλανώμενους, οι περισσότεροι των οποίων κάνουν «αρπαχτές», ξοδεύοντας χρόνο και χρήμα και παίζοντας με την αισθητική όλων μας. Πόση δουλειά θα είχε κάνει το Θεατρικό Εργαστήρι, με τα έξοδα μιας και μόνο τέτοιας παράστασης; ΠΟΣΗ;
Για να επιστρέψω στην αγιογραφία. Η κα Σαΐτη και οι μαθητές της, έδειξαν τη δουλειά τους και παλαιότερα (2003), σε ανάλογη έκθεση, στις αίθουσες του δήμου. Από τότε μέχρι τώρα, τι έχει αλλάξει στην αντίληψη των αρμοδίων; ΤΙΠΟΤΑ !
Η Νομαρχία Λευκάδας, μέσω της ΝΕΛΕ, προς τιμή της, συνέχισε τα σεμινάρια αγιογραφίας και σκοπεύει να τα συνεχίσει. Όμως οι δυνατότητες της ΝΕΛΕ είναι μικρές και οι συνθήκες δουλειάς παραμένουν δύσκολες. Οι αίθουσες του ΤΕΙ, που φιλοξενούν τους μαθητές, δεν είναι επαρκείς, για να μην πω ότι είναι ακατάλληλες. Οι μαθητές χρεώνονται τα υλικά, τα οποία και κουβαλούν συνεχώς από το σπίτι τους, λόγω του ότι οι αίθουσες είναι «δανεικές». Το χειμώνα τουρτουρίζουν και το καλοκαίρι ψήνονται, η δουλειά τους καταστρέφεται ή εμποδίζεται πολλές φορές από τις καιρικές συνθήκες (βλέπετε τα υλικά είναι χειροποίητα) και γενικώς παρασταίνουν τους «ήρωες», μόνο και μόνο για τι έχουν μεράκι και εμπνέονται από την υπομονή και την επιμονή της δασκάλας τους. Γιατί η κα Σαΐτη, κυρίως και πάνω από όλα, είναι ΔΑΣΚΑΛΑ με όλη τη σημασία της λέξης.
ΤΙ ΑΛΛΟ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝ ΓΙΑ ΝΑ ΠΕΊΣΟΥΝ τους φορείς του πολιτισμού μας, και κυρίως τους του Πνευματικού μας Κέντρου, ότι ΑΞΙΖΟΥΝ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΤΟΥΣ;
Έχω κατά καιρούς γράψει, και το επαναλαμβάνω, ότι το Πνευματικό Κέντρο πρέπει και μπορεί να ενισχύσει την ερασιτεχνική δημιουργία. Πρέπει και μπορεί να μετατραπεί σε μια κυψέλη δημιουργίας. Οφείλει και μπορεί να δημιουργήσει μόνιμα εργαστήρια, για διάφορες μορφές τέχνης, τα οποία να βοηθήσει με κάθε πρόσφορο μέσον. Με μόνιμους χώρους δουλειάς, με χρηματοδότηση, με υλική βοήθεια, με ότι άλλο. Οφείλει και πρέπει να μην αφήνει να χάνονται στην απογοήτευση ικανοί δάσκαλοι και δημιουργοί, μα να τους αξιοποιεί στο έπακρο. Δεν μας περισσεύουν τέτοιοι άνθρωποι.
"Ο Καιρός" ή "Η Ευκαιρία", έγραφα κάποτε, ήτανε ένα χάλκινο άγαλμα ενός νέου, τοποθετημένο έξω από το σπίτι του δημιουργού του, του Λύσσιπου, στην Αγορά της Ελληνιστικής Σικυώνας. Είχε μαλλιά μόνο στο μέτωπο και πίσω ήταν καραφλό. Ένα επίγραμμα του Ποσείδιππου εξηγεί το γιατί, μεταξύ άλλων. Αν περάσει μπροστά σου μπορείς να τον αρπάξεις. Αν σου ξεφύγει, τον έχασες για πάντα. Μια φορά θα περάσει άλλωστε. Εδώ η κα Σαΐτη, και άλλοι άξιοι δάσκαλοι, περνούν και ξαναπερνούν από μπροστά μας, γιατί θέλουν να μοιραστούν τις γνώσεις τους, και εμείς κοιμόμαστε ή παρασταίνουμε τους κοιμισμένους.
Άλλοθι έχουμε πολλά μα τα περισσότερα είναι έωλα.
Την ίδια ώρα βεβαίως παραπονιόμαστε ότι οι καφετερίες και τα μπαρ είναι γεμάτα και κατηγορούμε τους νέους για τεμπελιά και αδιαφορία ή και για έλλειψη ενδιαφερόντων.
Κάποτε κύριοι πρέπει να μάθουμε και την έννοια της λέξης ΔΙΕΞΟΔΟΣ και η ερασιτεχνική δημιουργία είναι ο μονόδρομος που οδηγεί σε αυτήν.

Δεν υπάρχουν σχόλια: