Παρασκευή 31 Μαΐου 2013

ΑΝΟΙΑ



Είναι παράξενο το μυαλό του ανθρώπου. Εκεί που είναι κοφτερό και λειτουργεί σωστά, εκεί που όλα πάνε καλά, παρά τα χρόνια που έχουν περάσει, μπαααμ! Σε ελάχιστο διάστημα χάνεται σε άλλους κόσμους,  γυρίζει όσο πίσω γίνεται και ζει ημέρες ακαταλαβίστικες!
Τα πάθη του παρελθόντος, οι φοβίες, οι έχθρητες και όλα τα απωθημένα εμφανίζονται σε μια διαδοχή περίεργη, σε μια σύγχυση άνευ προηγουμένου, σε μια κατάσταση που  δεν βρίσκεις «άκρη και πάτο»!
Κάποιες σταθερές που υπάρχουν είναι ανεξήγητες για εμάς τους κοινούς θνητούς, ίσως ακόμη και για τους επιστήμονες. 
Φυσικά δεν αναφέρομαι στο γεγονός του ότι δεν γνωρίζει πρόσωπα και πράγματα. Αυτό είναι δεδομένο. Έχει μια αίσθηση σεβασμού για κάποια πρόσωπα, χωρίς να μπορεί να προσδιορίσει τι ρόλο παίζουν στη ζωή του. Απλώς τα αποδέχεται ευκολότερα!
Ας κάνουμε κατάλογο λοιπόν με τις σταθερές:
1).  Έχθρα προς τον ή τη σύντροφο δεκαετιών. Γινάτι και πείσμα, άρνηση στα πάντα που τον ή την αφορούν, απόσταση!
2). Πεισματική επίδειξη ιδιοκτησίας για τα πάντα. Από το σπίτι μέχρι τις σελίδες του ημερολογίου!
3). Καταχώνιασμα των πάντων. Από ένα απλό χαρτάκι μέχρι εργαλεία και άλλα αντικείμενα!
4). Μανία καταδίωξης. Αίσθηση πως οι πάντες καιροφυλακτούν για να κλέψουν την πραμάτεια του (της). Πάντα υπάρχει ένας κλέφτης έτοιμος να εισβάλει στο σπίτι, αν δεν είναι κιόλας μέσα και κρύβεται!
5).  Άρνηση στο φαγητό, αίσθηση ότι μόλις έχει φάει και έχει σκάσει!
6). Μανία φυγής. Κι αν ακόμη δεν τα καταφέρει λόγω κλειδωμένης πόρτας, διηγείται την απόδραση και περιγράφει τη βόλτα και τα πρόσωπα που συνάντησε! Πρόσωπα του παρελθόντος φυσικά τα περισσότερα των οποίων έχουν αφήσει το μάταιο τούτο κόσμο! Φυσικά η προσπάθεια απόδρασης είναι δεδομένη και τα παράθυρα (ή και τα μπαλκόνια) είναι μέσον διαφυγής!
7). Δυσκολία αίσθησης του χώρου. Η τουαλέτα βρίσκεται στα πιο απίθανα μέρη. Από το μπαλκόνι μέχρι πίσω από ένα έπιπλο! Κάποιες μηχανικές κινήσεις καθαριότητας παραμένουν μα … ο Θεός και η μοίρα τους!
8). Η φορά πολλά ρούχα μαζί ή κυκλοφορεί γυμνός (η) στο σπίτι!
9). Η τακτοποίηση των πραγμάτων του σπιτιού. Μια βίδα μπορεί να έχει θέση πάνω στην τηλεόραση και ένα βάζο στην πιατοθήκη! Ένα χαλάκι μπορεί να στολίζει το τραπέζι και ένα ποτήρι να πάρει τη θέση ενός βιβλίου στη βιβλιοθήκη! Τόσο καλά…
10). Ύπνος οπουδήποτε  στο πάτωμα.
11).  Ξαφνική υπερευαισθησία με κλάμα άνευ λόγου και αιτίας!
12). Ασυνάρτητες αφηγήσεις για χρόνους απροσδιόριστους. Το πολύ μακρινό παρελθόν με το πρόσφατο πλέκουν ιστορίες χωρίς δομή. Οι γονείς και η αρχική οικογένεια έχουν ρόλο στις περισσότερες των περιπτώσεων!
13). Αδυναμία αναγνώρισης της χρήσης κάποιων πραγμάτων! Το κατσαβίδι π. χ είναι ένα εργαλείο που βιδώνει βίδες, το πρόβλημα είναι ποιο είναι κατσαβίδι! Αυτό τον ρόλο μπορεί να τον παίξει μέχρι και ένα … θερμόμετρο!

Τι είναι η άνοια
Σύμφωνα με τους ειδικούς η άνοια δεν είναι νόσος αλλά σύνδρομο. Είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει τα συμπτώματα μιας μεγάλης ομάδας ασθενειών που προκαλούν σταδιακή παρακμή στη λειτουργία ενός ατόμου. Ο όρος αυτός χρησιμοποιείται για να περιγράψει την απώλεια της μνήμης, διανοητικότητας, λογικότητα, κοινωνικότητας και αυτών που θεωρούνται φυσιολογικές συναισθηματικές αντιδράσεις.
Η άνοια παρουσιάζεται κυρίως σε άτομα τρίτης ηλικίας. Περίπου 20% των ατόμων άνω των 80 ετών πάσχουν από άνοια. Λόγω της αυξανόμενης γήρανσης του πληθυσμού, το πρόβλημα της άνοιας έχει πάρει μεγαλύτερες διαστάσεις.
Τα περισσότερα άτομα με άνοια είναι προχωρημένης ηλικίας, αλλά είναι σημαντικό να θυμάστε ότι τα περισσότερα ηλικιωμένα άτομα δεν παθαίνουν άνοια. Δεν αποτελεί μια φυσιολογική εξέλιξη των γηρατειών. Άνοια μπορεί να συμβεί σε οποιοδήποτε άτομο, αλλά το συνηθέστερο μετά την ηλικία των 65χρόνων. Άτομα στα σαράντα και στα πενήντα τους μπορεί επίσης να πάσχουν από άνοια.
 
Τι προκαλεί την άνοια;
Υπάρχουν πολλές διαφορετικές μορφές άνοιας και η καθεμία έχει τις δικές της αιτίες. Μερικές από τις συνηθέστερες μορφές άνοιας είναι:

Nόσος Αλτσχάιμερ, Αγγειακή Άνοια, Νόσος Πάρκινσον, Άνοια με Λιούη σώματα (προκαλείται από τον εκφυλισμό και καταστροφή νευρικών κυττάρων του εγκεφάλου.
Εκφυλισμός πρόσθιου εγκεφαλικού λοβού, Νόσος Χάντιγκτον, Άνοια που σχετίζεται με το αλκοόλ, Νοσος Κροϋτσφελτ-Τζάκομπ

Από το σύνολο των περιπτώσεων άνοιας το 10-15 % αφορά την πολυεμφρακτική άνοια. Σε αυτή την περίπτωση, τα νευρικά κύτταρα πάσχουν από έλλειψη οξυγόνου λόγω της αγγειακής σκλήρυνσης του εγκεφάλου. Δεν είναι πάντα εύκολο να διακρίνει κανείς αυτόν τον τύπο άνοιας από τη νόσο Alzheimer και συχνά τα δύο σύνδρομα εμφανίζονται ταυτόχρονα. Η άνοια που οφείλεται σε πολλαπλά μικρά εγκεφαλικά εμφράγματα προχωρά λιγότερο σταδιακά - η επιδείνωση εμφανίζεται ξαφνικά και εναλλάσσεται με περιόδους κάποιας βελτίωσης και ξαφνικής επιδείνωσης.

Δεν είναι όλα … άνοια!
Η έλλειψη μνήμης είναι το συνηθέστερο σημάδι της άνοιας. Πολλοί άνθρωποι φοβούνται ότι επειδή ξεχνούν έχουν άνοια! Λάθος!
Η έλλειψη μνήμης μπορεί να είναι και ένα σημάδι γήρανσης χωρίς να σχετίζεται απαραίτητα με την άνοια, ενώ ορισμένα άτομα μπορεί να μην είχαν πολύ καλή μνήμη εξ' αρχής. Η άνοια περιλαμβάνει πολλά περισσότερα προβλήματα εκτός από την έλλειψη μνήμης. Επιπλέον, η άνοια συνεπάγεται τόσο σοβαρή μορφή έλλειψης μνήμης που ο ασθενής δεν είναι πλέον σε θέση να λειτουργήσει ανεξάρτητα. Επίσης, ένα άτομο που βρίσκεται ξαφνικά σε σύγχυση, δεν πάσχει απαραίτητα από άνοια.

Είναι κληρονομική η άνοια;
Σε γενικές γραμμές, η πιθανότητα να εμφανιστεί άνοια είναι ελαφρώς μεγαλύτερη εάν έπασχε από τη νόσο ένας από τους γονείς. Προς το παρόν λίγα είναι γνωστά σχετικά με τον τρόπο που μπορεί να είναι κληρονομική η νόσος. Σε ένα μικρό αριθμό οικογενειών η άνοια εμφανίζεται σε νεώτερη ηλικία. Στις οικογένειες αυτές βρέθηκε απόκλιση γενετικού υλικού που ευθύνεται για την προέλευση της νόσου.





 Πρόληψη της άνοιας

Ο φόβος για την άνοια είναι ένας απόλυτα δικαιολογημένος φόβος όταν κανείς σκέφτεται πόσο γρήγορα μπορεί να χάσει την αξιοπρέπειά του.
Η  άνοια προκαλεί μια κάθετη πτώση, τόσο της απόδοσης όσο και της κοινωνικής παρουσίας.
Αυτός που δεν είναι σε θέση να επικοινωνήσει και να έχει σωστές σκέψεις επίσης και κοινωνικό διάλογο με το περίγυρο του και συνεχώς βομβαρδίζεται από τη έλλειψη των διανοητικών του δυνατοτήτων, χάνοντας κυρίως και τη γλώσσα και την επαφή, βρίσκεται όλο και περισσότερο στο στάδιο της απομόνωσης, νιώθοντας στην αρχή και χάνοντας μετά και την αίσθηση της ύπαρξη του, φτάνοντας μέχρι και τον μαρασμό.
Υπάρχει θεραπεία;
Σήμερα υπάρχει διαθέσιμη φαρμακευτική αγωγή για τα συμπτώματα της άνοιας - και συγκεκριμένα της νόσου Alzheimer. Η αγωγή αυτή εξασφαλίζει ότι οι ουσίες που εμπλέκονται στην επικοινωνία μεταξύ νευρικών κυττάρων διατηρούνται στα ίδια επίπεδα. Με αυτό τον τρόπο επιβραδύνεται ο εκφυλισμός. Οι νευρολόγοι ανά τον κόσμο διενεργούν έρευνες προκειμένου να ανακαλύψουν τα αίτια της νόσου Alzheimer καθώς και αποτελεσματικούς τρόπους για την αναχαίτιση και την πρόληψη της νόσου.
Στην περίπτωση της άνοιας οφειλόμενης σε πολλαπλά εγκεφαλικά εμφράγματα ένα σημαντικό μέρος της θεραπείας είναι η πρόληψη νέων εγκεφαλικών επεισοδίων. Υπάρχουν επίσης τρόποι με τους οποίους μπορεί να γίνει προσπάθεια θεραπείας των διαφόρων συμπτωμάτων της νόσου, χωριστά.

Πότε πρέπει να ανησυχούμε
Μια κατάσταση σε ένα άτομο που μπορεί να περιλαμβάνει λίγα ή περισσότερα από τα πιο κάτω σημεία, είναι καλό να εξετάζεται από το γιατρό.

1. Δυσκολίες στην απόκτηση, συγκράτηση νέων πληροφοριών και γνώσεων. Οι δυσκολίες της μάθησης μπορεί να εκφράζονται με το γεγονός ότι ο ασθενής ξεχνά λόγω προβλήματος στη βραχυπρόθεσμη μνήμη. Για παράδειγμα δεν θυμάται πρόσφατα γεγονότα ή συνομιλίες, ξεχνά τα ραντεβού του, δεν θυμάται που έβαλε τα κλειδιά του ή τοποθετεί σε λανθασμένους τόπους αντικείμενα

2. Δυσκολίες στη σκέψη. Όταν υπάρχει ένα πρόβλημα στο σπίτι ή στην εργασία του, ο ασθενής δυσκολεύεται να συλλογιστεί και να προτείνει ένα λογικό σχέδιο αντιμετώπισης του προβλήματος. Ανάλογες δυσκολίες εκδηλώνονται όταν ο ασθενής πρέπει να διεκπεραιώνει συνήθεις αλλά σχετικά πολύπλοκες και σύνθετες εργασίες όπως για παράδειγμα η ετοιμασία φαγητού

3. Δυσκολίες στον προσανατολισμό. Ο ασθενής δυσκολεύεται να βρει χώρους που είναι γνωστοί σε αυτόν. Χάνεται εύκολα. Δυσκολεύεται στην οδήγηση
4. Δυσκολίες γλώσσας. Δεν βρίσκει τις κατάλληλες λέξεις για να εκφράζεται σωστά και δεν μπορεί να αρχίσει ή να παρακολουθήσει μια συνομιλία, ενώ πρωτύτερα αυτά δεν αποτελούσαν πρόβλημα
Οι αλλαγές στη συμπεριφορά περιλαμβάνουν ασυνήθιστες για το συγκεκριμένο άτομο ερεθιστικότητα, επιθετικότητα και απάθεια για το τι συμβαίνει στο περιβάλλον του

Πως θα αποφύγουμε την άνοια

1. Η Σωματική άσκηση βελτιώνει τη ροή αίματος, και την παροχή οξυγόνου στον εγκέφαλο. Στις περιοχές εκείνες που σχετίζονται με την μνήμη, γίνεται καλύτερη αιμάτωση του εγκεφάλου, οδηγώντας στην ενίσχυση της νοητικής λειτουργίας, και επομένως βελτίωση της μνήμης. Για τον λόγο αυτό η άσκηση, αποτελεί ένα σημαντικό μέσο παρέμβασης στην αντιμετώπιση  της νόσου.

2. Δραστική ελάττωση της κατανάλωσης της ζάχαρης και των συναφών γλυκαντικών και τελικά όλων των επεξεργασμένων υδατανθράκων. Έχετε υπόψη ότι και ο διαβήτης είναι ισχυρός προδιαθεσικός παράγοντας. Ο διαβήτης αυξάνει τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου, επειδή η αυξημένη γλυκόζη (σάκχαρο) προκαλεί βλάβες στα αιμοφόρα αγγεία

3. Μείωση των επιπέδων της ινσουλίνης. Ο επιθετικός έλεγχος του σακχάρου που έχει ως αποτέλεσμα τα χαμηλά επίπεδα ώστε να είναι αναγκαία η επίσκεψη στο νοσοκομείο μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο άνοιας στους ηλικιωμένους με διαβήτη τύπου ΙΙ

4. Κόψιμο του καπνίσματος που συνδέεται άμεσα με τη μείωση της οξυγόνωσης του εγκεφάλου. Ο καπνός του τσιγάρου περιέχει πολυάριθμες τοξικές ουσίες οι οποίες μπορούν να επηρεάσουν τη  λειτουργικότητα και ακεραιότητα των νευρώνων (πχ. το μονοξείδιο του άνθρακα και κάποια είδη αντιδρώντος  οξυγόνου, και αυτό μπορεί να επηρεάσει μακροπρόθεσμα την επιβίωση των νευρώνων. Το κάπνισμα έχει σαν  άμεσο αποτέλεσμα αύξηση στη ροή του αίματος και στο μεταβολισμό στην παρεγκεφαλίδα, στους μετωπιαίους και στους βρεγματικο-ινιακούς λοβούς των ενήλικων ατόμων. Το χρόνιο κάπνισμα έχει συνδεθεί με τη μειωμένη σφαιρική εγκεφαλική ροή αίματος και κατά τη διάρκεια των επεισοδίων οξείας κατανάλωσης, με  μειωμένο μεταβολισμό γλυκόζης στην παρεγκεφαλίδα, το θάλαμο, και τον κροταφικό φλοιό άμφω. Οι ηλικιωμένοι με Ήπια Νοητική Διαταραχή ή Άνοια, παρουσιάζουν εκφύλιση σε πολλές από αυτές τις περιοχές του εγκεφάλου, όπως έδειξαν μελέτες με FDG PET σε μεγάλους αριθμούς ασθενών με νόσο Alzheimer.

5. Έλεγχος σωματικού βάρους: η παχυσαρκία συνδέεται με την αύξηση των κρουσμάτων άνοιας και  Αλτσχάιμερ. Οι υπέρβαροι κινδυνεύουν περισσότερο με άνοια. Επιστημονική έρευνα καταδεικνύει ότι, οι υπέρβαροι στις δεκαετίες των 30, των 40 και των 50 ετών, έχουν 70% μεγαλύτερες πιθανότητες να προσβληθούν από γεροντική άνοια.

6. Έλεγχος της υπέρτασης Περίπου ένας στους τέσσερις ανθρώπους πάσχει από υπέρταση και σε πολλές περιπτώσεις η πάθηση είναι αδιάγνωστη ή δεν γίνεται θεραπεία. Ο ακριβής λόγος που η υπέρταση αυξάνει τον κίνδυνο άνοιας δεν είναι πλήρης κατανοητός αν και πολλοί επιστήμονες πιστεύουν ότι στερεί τον εγκέφαλο από την αιματική ροή και το οξυγόνο που μεταφέρει το αίμα. Οι πάσχοντες από υπέρταση υποφέρουν από περιορισμένη αιματική ροή και συχνά περιγράφονται ως πάσχοντες από «αγγειακή άνοια», αναλογώντας περίπου στο ένα τέταρτο των πασχόντων από άνοια. Άλλοι τύποι άνοιας, όπως η νόσος Αλτσχάιμερ, δεν έχουν εμφανή σχέση με την αιματική ροή, αλλά μερικοί ερευνητές πιστεύουν ότι η αρτηριακή πίεση μπορεί κατά κάποιο τρόπο να συνεισφέρει σε ορισμένες περιπτώσεις.

7. Λιγότερο κατανάλωση αλατιού.  Όπως αποκαλύπτει μελέτη, λίγο περισσότερο από ένα κουταλάκι του γλυκού αλάτι την ημέρα… «φέρνει πιο κοντά» τη νόσο του Alzheimer.

8. Λήψη επαρκών ωμέγα-3 λιπαρών από ζωικές πηγές. Για μας τους Έλληνες ιδανική πηγή είναι οι σαρδέλες! Η κατανάλωση ψαριών διεγείρει την ροή αίματος στον εγκέφαλο και έτσι μειώνει τις πιθανότητες να εκδηλώσουμε άνοια αργότερα στη ζωή μας, ανακάλυψαν Βρετανοί επιστήμονες. Μελετώντας νεαρούς εθελοντές ηλικίας 18 έως 35 ετών, διαπίστωσαν πως ένα είδος ωμέγα-3 λιπαρών οξέων, το DHA, αυξάνει τη ροή αίματος στα τμήματα του εγκεφάλου που ενεργοποιούνται όταν εκτελούμε δύσκολες νοητικές δραστηριότητες. Αυτό, γράφουν στην «Βρετανική Επιθεώρηση Διατροφής» (BJN), μπορεί να εξηγεί τα ευρήματα προγενέστερων μελετών που έχουν δείξει πως όσοι τρώνε πολλά ψάρια διατρέχουν μειωμένο κίνδυνο να παρουσιάσουν νοητική εκφύλιση και άνοια όταν γεράσουν.

9. Κατανάλωση άφθονων λαχανικών.

10.  Νέα μελέτη υποστηρίζει ότι τα άτομα που αντιμετωπίζουν κατάθλιψη είναι σημαντικά πιθανότερο να εμφανίσουν άνοια σε μελλοντικό στάδιο της ζωής τους.


Υ.Γ. Ζητώ συγνώμη που «μπαίνω σε ξένα χωράφια». Προσπαθώ απλώς να βοηθήσω σε ένα θέμα που αποτελεί μάστιγα και που , όσοι το βιώνουν, ξέρουν πόσο επώδυνο είναι σωματικά και ψυχολογικά κυρίως για το περιβάλλον του ασθενή, γιατί ό ίδιος δεν είμαι σίγουρος κατά πόσο έχει αντίληψη του προβλήματος.
!




Πηγές:
http://www.imlarisis.gr
http://www.medlabnews.gr

Δευτέρα 27 Μαΐου 2013

Η Γλώσσα του Ομήρου



Έπεσε στην αντίληψή μου μια μελέτη της ομογενούς καθηγήτριας Αναστασίας Γονέου , Με τίτλο «Ελληνική Γλώσσα – τροφός όλων των γλωσσών»
Υποστηρίζει ότι η Ομηρική (Ελληνική) Γλώσσα, αποτελεί τη βάση επάνω στην οποία στηρίχτηκαν πλήθος σύγχρονων γλωσσών.
Η διαχρονική δύναμη της ελληνικής γλώσσας, που έμεινε ζωντανή από την ποίηση του Ομήρου και πολύ παλιότερα μέχρι σήμερα, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και να λειτουργήσει σε όλες τις ευρωπαϊκές γλώσσες.
Δεν χρειάζεται να είναι κάποιος ειδικός ούτε «Ελληναράς» για να το υποστηρίξει αυτό. Προκύπτει. Άλλωστε είναι γνωστό ότι ο καθηγητής Ξενοφών Ζολώτας στις 26 Σεπτεμβρίου 1957. έκανε μια ομιλία στα Αγγλικά χρησιμοποιώντας μόνο λέξεις προερχόμενες από την Ελληνική γλώσσα!
Σε κάθε περίπτωση χρήσιμο είναι να ξέρουμε τι εργαλείο διαθέτουμε και δεν σεβόμαστε, γιατί ΔΥΣΤΥΧΩΣ τα Grenglish (Λατινοελληνικά ή Φραγκολεβαντίνικα που είναι η ελληνική γλώσσα γραμμένη με το λατινικό αλφάβητο). κυριαρχούν στους νέους!
Οφείλουμε όλοι να αντισταθούμε σε αυτή την κακοποίηση της Ελληνικής γλώσσας

Ας επανέλθουμε όμως στο θέμα μας και ας δούμε κάποια παραδείγματα γνωστών ξένων λέξεων που είναι αμιγώς ελληνικές!

Παραδείγματα:
AFTER = Από το ομηρικό αυτάρ = μετά. Ο Όμηρος λέει: «θα σας διηγηθώ τι έγινε αυτάρ».
AMEN = λατινικά: amen. Το γνωστό αμήν προέρχεται από το αρχαιότατο ή μήν = αληθώς, (Ιλιάδα Ομήρου β291-301), ημέν. Η εξέλιξη του ημέν είναι το σημερινό αμέ!
BANK = λατινικά pango από το παγιώ, πήγνυμι. Οι τράπεζες πήραν την ονομασία τους από τα πρώτα «τραπέζια» (πάγκους) της αγοράς.
BAR = λατινικά: barra από το μάρα = εργαλείο σιδηρουργού.
BOSS = από το πόσσις = ο αφέντης του σπιτιού.
BRAVO = λατινικό, από το βραβείο.
BROTHER = λατινικά frater από το φράτωρ (μια αρχαιότατη Δωρική λέξη, εννοιολογικά πολύ κοντά στην λέξη «αδελφός»).
CARE = από το καρέζω = φροντίζω.
COLONIE από το κολώνεια = αποικιακή πόλη.
DAY = Οι Κρητικοί έλεγαν την ημέρα «δία». (ευδιάθετος = είναι σε καλή μέρα).
DISASTER = από το δυσοίωνος + αστήρ
DOLLAR = από το τάλλαρον = καλάθι που χρησίμευε ως μονάδα μέτρησης στις ανταλλαγές. π.χ. «δώσε μου 5 τάλλαρα σιτάρι». Παράγωγο είναι το τάλληρο, αλλά και το τελλάρo!
DOUBLE = από το διπλούς – διπλός.
EXIST = λατινικά ex+sisto από το έξ+ίστημι= εξέχω, προέχω.
EXIT = από το έξιτε = εξέλθετε
EYES = από το φάεα = μάτια.
FATHER = από το πάτερ (πατήρ).
FLOWER = λατινικά flos από το φλόος.
FRAPPER = από το φραγκικό hrappan που προέρχεται από το (F)ραπίζω = κτυπώ (F= δίγαμμα).
GLAMO UR = λατινικό gramo ur από το γραμμάριο. Οι μάγοι παρασκεύαζαν τις συνταγές τους με συστατικά μετρημένα σε γραμμάρια και επειδή η όλη διαδικασία ήταν γοητευτική και με κύρος, το gramo ur - glamou r , πήρε την σημερινή έννοια.
HEART, CORE = από το κέαρ = καρδιά.
HUMOR = από το χυμόρ = χυμός (Στην ευβοϊκή διάλεκτο, όπως αναφέρεται και στον Κρατύλο του Πλάτωνος, το τελικό «ς» προφέρεται ως «ρ». Π.χ. σκληρότηρ αντί σκληρότης).
I = από το εγώ ή ίω, όπως είναι στην βοιωτική διάλεκτο.
ILLUSION = από το λίζει = παίζει.
ΙS = από το είς.
KARAT = εκ του κεράτιον, (μικρό κέρας για τη στάθμιση βάρους).
KISS ME = εκ του κύσον με = φίλησέ με (…είπε ο Οδυσσέας στην Πηνελόπη).
LORD = εκ του λάρς. Οι Πελασγικές Ακροπόλεις ονομάζονταν Λάρισσες και ο διοικητής τους λάρς ή λαέρτης. Όπως: Λαέρτης – πατέρας του Οδυσσέα).
LOVE = λατινικό: love από το «λάFω». Το δίγαμμα (F) γίνεται «αυ» και «λάF ω» σημαίνει «θέλω πολύ».
MARMELADE = λατινικά melimelum από το μελίμηλον = κυδώνι.
MATRIX
= από το μήτρα.
MATURITY = λατινικά: maturus από το μαδαρός= υγρός.
MAXIMUM = λατινικά: maximum από το μέγιστος.
MAYONNAISE = από την πόλη Mayon, που πήρε το όνομά της από το Μάχων = ελληνικό όνομα και αδελφός του Αννίβα.
ME = από το με.
MEDICINE = λατινικά :medeor από το μέδομαι, μήδομαι = σκέπτομαι, πράττω επιδέξια. Και μέδω = φροντίζω, μεδέων = προστάτης.
MENACE = από το μήνις.
MENTOR = από το μέντωρ.
MINE = από το Μινώαι (= λιμάνια του Μίνωα, όπου γινόταν εμπόριο μεταλλευμάτων. «Κρητών λιμένες, Μίνωαι καλούμεναι». (Διοδ.Σικελ.Ε’84,2).
MINOR = λατινικά: minor από το μινύς = μικρός. Στα επίσημα γεύματα είχαν το μινύθες γραμμάτιον, ένα μικρό κείμενο στο οποίο αναγραφόταν τι περιελάμβανε το γεύμα. Παράγωγο το… menu!
MODEL = από το μήδος= σχέδιο (η ίδια ρίζα με τη μόδα (= moda ).
MOKE = από το μώκος = αυτός που χλευάζει.
MONEY = λατινικό: moneta από το μονία = μόνη επωνυμία της Θεάς Ήρας: Ηραμονία. Στο προαύλιο του ναού της Θεάς στη Ρώμη ήταν το νομισματοκοπείο και τα νομίσματα έφεραν την παράστασή της, (monetae).
MOTHER = από το μάτηρ, μήτηρ.
MOVE = από το ομηρικό αμείβου = κουνήσου!
MOW = από το αμάω = θερίζω.
NIGHT = από το νύχτα.
NO = λατινικό: non, ne εκ του εκ του νη: αρνητικό μόριο («νέ τρώει, νέ πίνει»), ή ( νηπενθής = απενθής, νηνεμία = έλλειψη ανέμου.
PAUSE = από το παύση.
RESISTANCE = από το ρά + ίστημι.
RESTAURANT = από το ρά + ίσταμαι = έφαγα και στηλώθηκα.
RESTORATION = λατινικά restauro από το ρά+ίστημι, όπου το ρά δείχνει συνάρτηση, ακολουθία, π.χ. ρά - θυμος, και ίστημι = στήνομαι.
SERPENT = λατινικά serpo από το έρπω (ερπετό). H δασεία (‘) προφέρεται ως σ = σερπετό.
SEX = από το έξις. Η λέξη δασύνεται και η δασεία μετατρέπεται σε σίγμα και = s + έξις.
SIMPLE = από το απλούς (η λέξη δασύνεται).
SPACE = από το σπίζω = εκτείνω διαρκώς.
SPONSOR από το σπένδω = προσφέρω ( σπονδή).
TRANSFER από το τρύω (διαπερνώ) + φέρω. Transatlantic = διαπερνώ τον Ατλαντικό.
TURBO = από το τύρβη = κυκλική ταραχώδης κίνηση.
YES = από το γέ = βεβαίως.
WATER = από το Ύδωρ (νερό), με το δ να μετατρέπεται σε τ.  

 
Αυτά είναι ελάχιστα από τα εκατοντάδες παραδείγματα λέξεων. Είναι όμως τόσο χαρακτηριστικά που θαρρώ δεν χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια να πειστούμε. Κλείνω με την επισήμανση (και πάλι) ότι οφείλουμε να αποτρέψουμε τη νέα γενιά από την καταστροφή της γλώσσας μας με τα απαράδεκτα Greeklish!
Θα μου πείτε από πού παίρνουν παραδείγματα; Ποιο τηλεοπτικό κανάλι έχει ελληνικό τίτλο; Μόνο τα κρατικά! Πόσες πινακίδες καταστημάτων είναι γραμμένες στα Ελληνικά; Άστα να πάνε! Ραγιάδες μια ζωή…

20/5/2013

Σάββατο 18 Μαΐου 2013

Το αλάτι της ιστορίας



Το πρώτο ίσως «ναρκωτικό» της ανθρωπότητας, δεν είναι τροφή, αλλά μας είναι εντελώς απαραίτητο. Λόγω της πολυτιμότητάς του, γίνονταν ακόμα και πόλεμοι, τα παλιά χρόνια, για χάρη του. Αποτέλεσε και μια μορφή νομίσματος κατά το παρελθόν.
Μιλάμε για το αλάτι.  Σύμφωνα με τον ιστορικό Ρόμπερτ Μούλτχαουφ, πρόκειται για αρχέγονο «ναρκωτικό». Πράγματι, εκεί όπου είναι διαθέσιμο ο άνθρωπος το χρησιμοποιεί περισσότερο απ' όσο το χρειάζεται. Επιπλέον αποδείχθηκε ότι το ιώδιο επιδρά ευεργετικά στον εγκέφαλο και μας κάνει πιο έξυπνους.
Διόλου τυχαία, πολλές πόλεις πήραν το όνομά τους απ' αυτό.

Κρυφό ψυγείο
 Όταν λέμε «αλάτι» εννοούμε το χλωριούχο νάτριο που εμφανίζεται με τη μορφή κρυστάλλων και είναι άχρωμο. Για πολλά χρόνια αποτέλεσε το μοναδικό συστατικό για τη συντήρηση των τροφών. Μ' αυτό συντηρούσαν το κρέας, τα ψάρια (τις περισσότερες φορές πάνω στα αλιευτικά πλοία), το τυρί, τις ελιές, ακόμα και το βούτυρο.
Οι δυνατότητες συντήρησής του προέρχονται από την ιδιότητά του να καθιστά το νερό που περιέχεται στις τροφές μη βιοδιαθέσιμο, δηλαδή μη διαθέσιμο στη μόλυνση από βακτηρίδια και μύκητες.
Επίσης το χρησιμοποιούσαν στη βυρσοδεψία κατά της σήψης των δερμάτων. 
Το αλάτι το παίρνουμε είτε από τη θάλασσα, στις αλυκές, είτε από τη γη, στα αλατωρυχεία. Στο παρελθόν οι χώρες που περιβρέχονταν από θάλασσα ήταν προνομιούχες, γιατί είχαν αβαθείς ακτές που θερμαίνονταν φυσικά από τον ήλιο, όπου το νερό μπορούσε να εξατμιστεί χωρίς τη χρήση καυσίμου. Το θαλάσσιο αλάτι ήταν λιγότερο καθαρό από εκείνο που προερχόταν από τα ηπειρωτικά κοιτάσματα, το λεγόμενο «διαμάντι του αλατιού», εξαιτίας της κρυσταλλικής μορφής αλλά και της αξίας του.
Σε ορισμένες περιπτώσεις από τα αλατωρυχεία εξορύσσονταν ολόκληροι όγκοι. Συχνότερα το εξήγαγαν από αλμυρές πηγές ή υπεδάφη πλούσια σε αλάτι. Εκεί διοχετευόταν νερό, το οποίο επέστρεφε στην επιφάνεια γεμάτο αλάτι, μέθοδος δημοφιλής στο Φρανς Κοντέ, στη Λορένη, στις αυστριακές Άλπεις, στο Λούνεμπουργκ της Γερμανίας και στα Καρπάθια Όρη. Στη συνέχεια το νερό εξατμιζόταν με βρασμό. Ήταν μια διαδικασία ιδιαίτερα κοπιώδης και δαπανηρή, καθώς απαιτούσε την καύση μεγάλης ποσότητας ξυλείας.

Αττικό αλάτι
Οι ανάγκες στον ελλαδικό χώρο καλύπτονταν από το θαλάσσιο αλάτι που προερχόταν από την κρυστάλλωση του θαλασσινού νερού. Αλυκές πιθανολογούνται ότι υπήρχαν από τη μυκηναϊκή εποχή. Το αλάτι ως εμπόρευμα δεν απασχολούσε ιδιαίτερα τους Έλληνες όσο άλλους λαούς.
Η αρχαία Αθήνα το προμηθευόταν από τις αλυκές της Ραφήνας, της Βούλας και του Σουνίου, οι οποίες εκμισθώνονταν σε ιδιώτες παραγωγούς. Το αττικό αλάτι ήταν συνώνυμο της ποιότητας.
Η βυζαντινή αυτοκρατορία προμηθευόταν το αλάτι της από τις αλυκές του Αιγαίου, της Αδριατικής και της Μαύρης Θάλασσας. Το κράτος διατηρούσε δικαιώματα επί της παραγωγής και της πώλησης. Οι αλυκές ανήκαν στον αυτοκράτορα ή στα μοναστήρια, ενώ το διεθνές εμπόριο του αλατιού στη Μεσόγειο πέρασε στα χέρια των ιταλικών ναυτικών δυνάμεων.
 Επί οθωμανικής αυτοκρατορίας οι αλυκές ανήκαν στις κατά τόπους κοινότητες και πόλεις ή σε ιδιώτες οι οποίοι τις καλλιεργούσαν και κατέβαλαν το αλατιάτικο, κατά κεφαλήν φόρο, στις τουρκικές Αρχές. Το τρίτο έτος της Επανάστασης του 1821, το 1823, το αλάτι έγινε μονοπωλιακό είδος από τα επαναστατημένα εδάφη. Μέχρι το 1900 όλες οι αλυκές πέρασαν στο κρατικό μονοπώλιο.
Το 1902 λειτουργούσαν 16 αλυκές τα έσοδα των οποίων χρησιμοποιούνταν για την αποπληρωμή εθνικών χρεών. Στη διάρκεια του Μεσοπολέμου λειτουργούσαν 25 αλυκές, από τις οποίες το 1996 λειτουργούσαν μόνο οχτώ: δύο στο Μεσολόγγι, δύο στη Λέσβο και από μία στο Κίτρος Ημαθίας, στη Θεσσαλονίκη, στη Μέση Κομοτηνής και στη Νέα Κεσσάνη Ξάνθης, με συνολική ετήσια παραγωγή 120.000-200.000 τόνους.

Δοσολογία
Τελικά ίσως να μην μπορούμε να ζήσουμε χωρίς αλάτι. Ποια είναι η ιδανική δοσολογία; Από 1,5 - 8 γραμμάρια τη μέρα, ποσότητα που δεν πρέπει να υπερβαίνουμε. Η διαφοροποίηση εξαρτάται από την ατομική κατάσταση της υγείας, το κλίμα και τις συνθήκες ζωής. Για την Ελλάδα συνήθως η κατανάλωση 2-3 γραμμαρίων καθημερινά θεωρείται αρκετή. Σε γενικές γραμμές η υπέρβαση στο αλάτι ή, καλύτερα, στο νάτριο που αυτό περιέχει προκαλεί απώλεια της ελαστικότητας του καρδιοαγγειακού συστήματος, ευνοεί την υπέρταση και προκαλεί κι άλλες διαταραχές.
 Xωρίς αλάτι πεθαίνουμε, αφού είναι απαραίτητο για την υδατική ισορροπία του οργανισμού. Όταν οι στρατοί μετακινούνταν με τα πόδια ακόμα και δέκα ώρες τη μέρα, ήταν απαραίτητο να έχουν μαζί τους αλάτι. Σύμφωνα με ιστορικές μελέτες, εκατοντάδες στρατιώτες του Ναπολέοντα πέθαναν κατά την υποχώρησή τους από τη Μόσχα επειδή οι πληγές τους δε θεραπεύονταν λόγω της έλλειψης άλατος.
Καλό είναι να μη βάζουμε αλατιέρα στο τραπέζι μας, αφού κατά μέσο όρο το 70% του αλατιού που λαμβάνουμε περιέχεται στο ψωμί, στα τυριά, στα αλλαντικά, στους κύβους μαγειρικής και στα όσπρια. Το αλμυρό, μία από τις τέσσερις βασικές γεύσεις, έχει την ιδιότητα να ενισχύει τη γλυκιά και να αποδυναμώνει την πικρή γεύση - έτσι εξηγείται η επιτυχία του. Έχει αποδειχθεί ότι σήμερα καταναλίσκουμε λιγότερο αλάτι απ' ό,τι στο παρελθόν, την εποχή που ήταν το κυριότερο συντηρητικό και υπήρχε άφθονο σε πολλές τροφές.

Στρατηγική σημασία
Μόλις πριν από πενήντα χρόνια έχασε τη στρατηγική του σημασία.
Επί αιώνες πολλοί λαοί έπρεπε να πολεμήσουν για να το προμηθευτούν. Στη ρωμαϊκή αυτοκρατορία η πληρωμή των στρατιωτών γινόταν αρχικά με μερίδες αλατιού. Η λατινική λέξη «salarium», προερχόμενη από το «sale», αλάτι, σήμαινε «μισθός» (στα αγγλικά, «salary»). Σήμερα, χάρη στην ανάπτυξη της τεχνολογίας για την ανεύρεση και την εξαγωγή του, αφθονεί σε όλες τις χώρες εκτός από τη Σκανδιναβία, γιατί οι βόρειες θάλασσες δεν είναι ιδιαίτερα αλμυρές.
Ένας θρυλικός δρόμος του αλατιού διασχίζει τη Σαχάρα. Aπό το Ταουντενί φθάνει στο Τιμπουκτού, πόλη που κάποτε ήταν εμπορικό σταυροδρόμι για χρυσό, ελεφαντόδοντο, δούλους και αλάτι. Επί αιώνες μεγάλα καραβάνια, τα οποία αποτελούνταν από χιλιάδες καμήλες, μετέφεραν πλάκες αλατιού από το Βορρά προς το Νότο. Οι περιηγητές του 15ου αιώνα αναφέρουν ότι ήταν επίπεδες, με μήκος που ξεπερνούσε το ένα μέτρο και με βάρος από 25 - 45 κιλά. Ήταν πολύτιμο όσο και το χρυσάφι, όχι μόνο για τον άνθρωπο. Αν για εμάς η μέση δοσολογία είναι περίπου 4 - 5 γραμμάρια τη μέρα, ένα μοσχάρι χρειάζεται 25 και μια αγελάδα 90.
 Απ' αυτό καταλαβαίνουμε γιατί το αλάτι είναι απαραίτητο στην περιοχή των Άλπεων, στη Δανία ή στην Αγγλία αλλά και στο Θιβέτ.

Φόροι
Το να ελέγχει ένα κράτος το εμπόριο του αλατιού σήμαινε ότι βρισκόταν σε θέση ισχύος. «Η ιστορία του αλατιού βρίσκεται στο κέντρο της οικονομικής και πολιτικής ισχύος της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας», τονίζει ο ιστορικός Ζαν Κλοντ Χοκέτ.

Από την αρχαιότητα υπήρχαν φόροι για το αλάτι. Παράλληλα αναπτύχθηκε το λαθρεμπόριο, για παράδειγμα, ανάμεσα στα ελβετικά καντόνια και στη Γαλλία, κατά το 17ο και 18ο αιώνα μέχρι το 1840.
 Σε πολλές χώρες, όπως και στην Ελλάδα, υπήρχε μονοπώλιο αλατιού μέχρι το 1985. Δεν είναι τυχαίο ότι το κίνημα του Γκάντι τάχθηκε ενάντια στο μονοπώλιο που είχε επιβληθεί από τους Άγγλους. Το 1930, ακολουθούμενος από μεγάλο πλήθος, κατευθύνθηκε προς τη θάλασσα, όπου συγκέντρωσε παράνομα κάποια γραμμάρια αλατιού. Αμέσως μετά προκλήθηκε εξέγερση από τους φτωχούς χωρικούς, η οποία πέτυχε το σκοπό της.
Η Βενετία κυριάρχησε στο εμπόριο του αλατιού στη Μεσόγειο μέχρι το 16ο αιώνα λόγω των αλυκών της λιμνοθάλασσας. Το 932 οι Βενετοί άρχισαν να καταστρέφουν τις αλυκές των ανταγωνιστών τους. Από το 12ο αιώνα εγκατέλειψαν τις αλυκές τους στην Κιότζα, γιατί τους συνέφερε να αγοράζουν αλάτι και να το μεταφέρουν με τα πλοία τους από την Κύπρο, την Κρήτη, την Ίμπιζα  και την Αλεξάνδρεια.
Σ' αυτές τις περιπτώσεις το αλάτι χρειαζόταν και ως σαβούρα για τα πλοία που επέστρεφαν άδεια. Από τις αρχές του 20ού αιώνα το αλάτι άρχισε να γίνεται όλο και πιο σημαντικό για τα εργοστάσια της σόδας, του χλωρίου, των χημικών λιπασμάτων και των σαπουνιών. Τα τελευταία χρόνια μεγάλες ποσότητες αλατιού έχουν άλλο προορισμό: τη διασπορά ως αντιπηκτικό στους χιονισμένους δρόμους. Τη δεκαετία του 1990, στις ΗΠΑ, πάνω από το 40% του αλατιού καταναλώθηκε γι' αυτό το σκοπό.

Πηγές: Άρθρο της Ανθής Μουντάνου


Δευτέρα 13 Μαΐου 2013

Προστασία παράκτιων οικοσυστημάτων



Καλοκαίρι μπαίνει και οι παραλίες μας θα γεμίσουν πάλι κόσμο! Οι πολύπαθες παραλίες μας που έχουν γίνει έρμαιο των διαθέσεων των κατά τόπους «εμπόρων»! Ο «κανιβαλισμός» πάνω τους, με ευθύνη των κατά καιρούς Αρχών, που είτε δεν ήθελαν είτε δεν μπόρεσαν να τις προστατεύσουν, είναι τόσο ορατός που «βγάζει μάτια»!
Η έννοια «Δημόσια περιουσία» και οι λέξεις αιγιαλός και παραλία στην περίπτωσή μας μόνο στα λεξικά υπάρχει! Δυστυχώς …

Βρήκα στο διαδίκτυο ένα Κώδικα κανόνων για την προστασία των παράκτιων οικοσυστημάτων και σας τον παρουσιάζω χωρίς άλλα περιττά λόγια. Διαβάστε τον, σκεφτείτε πως έχουν καταντήσει οι ακτές μας και βγάλτε τα συμπεράσματά σας, για τις διαχρονικές ευθύνες των τοπικών μας αρχόντων και όχι μόνο.
Οι υπογραμμίσεις είναι δικές μου.
Κώδιξ κανόνων προστασίας των παρακτίων οικοσυστημάτων, συναγομένων εκ της Agenda ’21, του άρθρου 24 του Συντάγματος, της νομολογίας του Ε’ Τμήματος του ΣτΕ (1990-2000) και των Γνωμοδοτήσεων του Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητος.

1. Τα παράκτια οικοσυστήματα, οριοθετούμενα υποχρεωτικώς, τελούν υπό το ειδικό καθεστώς ηυξημένης προστασίας των ευπαθών οικοσυστημάτων, ήτοι παραμένουν κατ’ αρχήν άθικτα, τυγχάνουν της προσηκούσης επιμελείας και επιτηρήσεως και εξυπηρετούν πρωταρχικώς την επαφή του ανθρώπου με τη θάλασσα.
2.  Απαγορεύεται οιαδήποτε - και ελάσσων έτι - τροποποίηση της φυσικής ακτογραμμής, διότι αυτή επηρεάζει την υδροδυναμική του συστήματος (ακτοδυναμική) και το προστατευτέον αισθητικό κάλλος της, το οποίον προστατεύεται επίσης ευθέως υπό του Συντάγματος ως το πρωταρχικό στοιχείο του περιβάλλοντος.
3. Τα παράκτια οικοσυστήματα είναι δεκτικά μόνον ηπίας διαχειρίσεως, η οποία περιλαμβάνει κατά βάσιν την συντήρηση και επιμέλειαν αυτών και μόνο χρήσεις συμβατές προς την εν παραγράφω 1 βασικήν αποστολή των.
4. Τα παράκτια οικοσυστήματα, ως δημοσία κτήσις, αποτελούν εθνοκτησίαν υπαγομένη εις το διαχειριστικόν καθεστώς της δημοσίας κτήσεως.  Δεν επιτρέπεται η παραχώρηση αποκλειστικών ιδιωτικών δικαιωμάτων επί των παρακτίων οικοσυστημάτων.  Νόμος ορίζων το αντίθετο, αντίκειται εις την κατά την παρ. 1 αποστολή και είναι αντισυνταγματικός.
5. Τεχνικά έργα επί των παρακτίων οικοσυστημάτων επιτρέπονται μόνον εφ’ όσον εμπίπτουν εις την έννοιαν της ηπίας διαχειρίσεως και εξυπηρετούν δημόσιο συμφέρον, άλλως απαγορεύονται έστω και εάν προβλέπονται διά νόμου.  Τοιαύται είναι, λ.χ., οι περιπτώσεις των αυθαιρέτων βιομηχανικών ζωνών, βαρείας βιομηχανίας, παρακτίων δρόμων, αυθαιρέτων λιμενικών έργων πάσης φύσεως κ.λπ.
6. Τεχνικά έργα εξυπηρετούντα την θαλασσίαν επικοινωνία, γενικώς αποτελούν δευτερεύουσα λειτουργία των παρακτίων οικοσυστημάτων, ταύτα δε χωρούν όλως κατ’ εξαίρεσιν με μεγίστην φειδώ, μόνον χάριν του δημοσίου συμφέροντος και υπό αυστηράς προϋποθέσεις σχεδιασμού και προγραμματισμού.
7. Η κατασκευή λιμένος σημαίνει πράγματι καταστροφήν του οικείου παρακτίου οικοσυστήματος και ματαίωση της κυρίας αποστολής του.  Ως εκ τούτου, λιμένες κατασκευάζονται μόνο εις το πλαίσιον Εθνικού Δικτύου Λιμένων, με εξωτερικό και εσωτερικό σχεδιασμό.  Ασχέτως της ποικιλούσης ονομασία των (μαρίνες, αλιευτικά καταφύγια), οι λιμένες έχουν δυσμενή επίδραση επί των παρακτίων οικοσυστημάτων και πρέπει να εντάσσονται όλοι εις το Εθνικό Δίκτυο.  Τούτο σημαίνει ότι:
Αποφασίζονται με τα αυτά κριτήρια  φειδούς κ.λπ.
Αποφασίζονται από το ίδιο όργανο σχεδιασμού και προγραμματισμού.
Το όργανο τούτο έχει εθνικήν εμβέλειαν, είναι κρατικό, διασφαλίζει τη σύμφωνη γνώμη των επιστημόνων των παρακτίων οικοσυστημάτων
Το όργανον τούτο ουδέποτε είναι αρχή Τοπικής Αυτοδιοικήσεως οιουδήποτε βαθμού, αποκλειομένου και του Περιφερειακού ακόμη, εις ήν περίπτωση ήθελε συσταθεί Αυτοδιοίκηση Γ’ βαθμού.  Διότι η τύχη οιουδήποτε σημείου της εθνικής ακτογραμμής είναι εθνική και όχι τοπική υπόθεση.
8. Το νομίμως συνιστώμενον Εθνικό Δίκτυο Λιμένων πάσης φύσεως εξυπηρετεί αποκλειστικώς την επικοινωνία προσώπων και μεταφοράν αγαθών εντός της επικρατείας.  Η θυσία των αντιστοίχων παρακτίων οικοσυστημάτων νομιμοποιείται μόνο χάριν του δημοσίου συμφέροντος, οία είναι η λελογισμένη επικοινωνία των Ελλήνων μεταξύ των και με τον υπόλοιπον κόσμον, ως επίσης και η εμπορία των αγαθών που χρειάζονται ούτοι.
9. Ουδέποτε επιτρέπεται η λειτουργία διαμετακομιστικών λιμένων, ήτοι λιμένων εξυπηρετούντων αποκλειστικώς την ξένη εμπορία, διότι η θυσία του αντιστοίχου οικοσυστήματος δεν δικαιολογείται εξ αγοραίων συμφερόντων, δηλ. λ.χ. πλουτισμού ή εξωτερικού εμπορίου, ή άλλου ταμειακού συμφέροντος του κράτους. 
10. Η ηπία διαχείριση των παρακτίων οικοσυστημάτων, ανήκουσα κατ’ αρχήν εις το κράτος ως τον νόμιμον εκφραστή του δημοσίου συμφέροντος, δεν επιτρέπεται να ανατίθεται σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου.  Η ιδιωτική διοίκηση λιμένων είναι σαφώς αντισυνταγματική.  Η κατά την παρ. 1, όμως, εξυπηρέτηση της αποστολής των παρακτίων οικοσυστημάτων δύναται να αποτελεί την ευθύνη των οικείων παρακτίων δήμων.
11. Επίχωσις, μερική ή ολική, των παρακτίων οικοσυστημάτων εξ οιουδήποτε λόγου, αποτελεί καταστροφήν αυτών και απαγορεύεται, εκτός εάν εντάσσεται εις έργον κατασκευής επιτρεπομένου λιμένος. 
12. Επίχωσις παρακτίου οικοσυστήματος προωθούσα την ακτογραμμήν εντός της θαλάσσης αποτελεί καταστροφήν του οικείου οικοσυστήματος, το οποίον πρέπει να αποκαθίσταται, κατ’ εφαρμογήν του άρθ. 24 του Συντάγματος.  Η υποχρέωση αυτή υφίσταται και εις περιπτώσεις εκτεταμένων και παλαιών έργων επιχώσεως, οπότε η αποκατάσταση του οικοσυστήματος πρέπει να αποτελεί αντικείμενο μακροπροθέσμου στρατηγικής και προγραμματισμού, με την προοδευτική κατάργηση των χρήσεων που θεμελιώθησαν εκ της επιχωματώσεως (εξυγίανση ακτών).
13. Η προελθούσα εκ της επιχωματώσεως παρακτίου οικοσυστήματος χερσαία έκτασις δεν αποτελεί ιδιαιτέρα περιουσία του κράτους, είναι αντιθέτως κοινόχρηστος και ανήκει στην εθνική κοινοκτησία, μέχρις έως ότου αρθεί διά την αποκατάστασιν του παρακτίου οικοσυστήματος.  Κατ’ ακολουθίαν, δεν επιτρέπεται η εκποίηση ή η επ’ ανταλλάγματι παραχώρηση της χρήσεως αυτής. 

Εκωδικοποίησεν ο Πρόεδρος του Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητος Μιχαήλ Δεκλερής την 13.9.2007.

Σάββατο 4 Μαΐου 2013

ΤΟ ΤΕΤΑΡΤΟ ΚΑΡΦΙ ΚΑΙ ΟΙ ΤΣΙΓΓΑΝΟΙ…



Για τους Ρομά έχω γράψει παλαιότερα. Για το λόγο όμως που περιπλανώνται μονίμως υπάρχουν πολλές εικασίες. Βρήκα μια ιστοριούλα, που αναφέρεται στο τέταρτο καρφί της σταύρωσης του Χριστού, τη θεώρησα ενδιαφέρουσα και επίκαιρη και σας την κάνω γνωστή.




Η ιστορία
Όταν ο Γιεσούα μπεν Μιριαμ, που ο κόσμος θα ονομάσει Χριστό, παρεδόθη στους Ρωμαίους δεσμοφύλακες για να σταυρωθεί, δύο Ρωμαίοι στρατιώτες ανέλαβαν να αγοράσουν τέσσερα καρφιά από κάποιο σιδερά. Στο δρόμο όμως σταμάτησαν σε μια ταβέρνα και ξόδεψαν τα μισά από τα χρήματα που τους είχαν δώσει, παραγγέλλοντας από το κρασί που οι Έλληνες πουλούσαν στην Ιερουσαλήμ. Αργότερα, βγήκαν τρεκλίζοντας από την ταβέρνα και μόλις έφτασαν στον πρώτο σιδερά, του είπαν με δυνατή φωνή. «Μας χρειάζονται αμέσως τέσσερα καρφιά για να σταυρώσουμε τον Γιεσούα μπεν Μιριάμ». Ο σιδεράς ήταν ένας γέρο Εβραίος, πρόβαλε πίσω από το καμίνι και είπε: «Δεν θα φτιάξω καρφιά για να σταυρώσετε τον Γιεσούα μπεν Μιριάμ…». Τότε οι στρατιώτες τον σκότωσαν με τις λόγχες τους αφού έβαλαν φωτιά στα γένια του.
Λίγο πιο πέρα βρισκόταν το εργαστήρι ενός άλλου σιδερά. Οι στρατιώτες πήγαν ως εκεί και τον διέταξαν. «Φτιάξε μας τέσσερα καρφιά και θα σε πληρώσουμε σαράντα κρόυτσερς». Τρομοκρατημένος ο Εβραίος στρώθηκε στη δουλειά. Ένας από τους στρατιώτες που ήθελε να τον βοηθήσει, έσκυψε και του είπε. «Κάνε τα γερά Εβραίε γιατί το πρωί θα σταυρώσουμε τον Γιεσούα μπεν Μιριάμ». Όταν άκουσε αυτό το όνομα ο Εβραίος έμεινε με το χέρι μετέωρο, ακίνητος κρατώντας το σφυρί. Και η φωνή του πρώτου σιδερά, που οι στρατιώτες είχαν σκοτώσει ακούστηκε αδύναμα. «Αρία μη φτιάξεις τα καρφιά. Προορίζονται για κάποιον της φυλής μας, ένα αθώο» . Ο Αρίας πέταξε το σφυρί δίπλα στο καμίνι και είπε. «Δεν θα φτιάξω τα καρφιά». Οι στρατιώτες τρόμαξαν ακούγοντας την αδύναμη φωνή του ανθρώπου που είχαν σκοτώσει. Μεθυσμένοι όμως, καθώς ήσαν, τρύπησαν και τον δεύτερο σιδερά με τις λόγχες τους…
Αν οι στρατιώτες δεν είχαν ξοδέψει σαράντα κρόυτσερς στο ποτό, θα μπορούσαν να επιστρέψουν στο στρατώνα, να διηγηθούν το επεισόδιο και να σώσουν τη ζωή του Γιεσούα μπεν Μιριάμ. Τους έλειπαν όμως σαράντα κρόυτσερς.  Γι’ αυτό βγήκαν από το κέντρο της Ιερουσαλήμ. 
Στο δρόμο συνάντησαν ένα τσιγγάνο που μόλις είχε στήσει το τσαντίρι και το αμόνι του. Οι στρατιώτες τον διέταξαν να φτιάξει τέσσερα καρφιά και έβαλαν μπροστά του τα σαράντα κρόυτσερς. Ο τσιγγάνος τσέπωσε πρώτα τα χρήματα και έπειτα στρώθηκε στη δουλειά. Έφτιαξε τα τρία καρφιά και, όταν ετοιμαζόταν να φτιάξει το τέταρτο, ένας από τους στρατιώτες του είπε. «Ευχαριστώ τσιγγάνε, με τα καρφιά αυτά θα σταυρώσουμε τον Γιεσούα μπεν Μιριάμ». Δεν πρόφτασε να αποτελειώσει τη φράση του και οι τρεμουλιαστές φωνές των δολοφονημένων σιδεράδων παρακάλεσαν τον Τσιγγάνο να μην τελειώσει τα καρφιά. Είχε νυχτώσει. Οι στρατιώτες φοβήθηκαν τόσο που πήραν δρόμο προτού ο Τσιγγάνος αποτελειώσει το τέταρτο καρφί.
Εκείνος, ευχαριστημένος που είχε τσεπώσει τα χρήματα, πριν αρχίσει τη δουλειά, τελείωσε το τέταρτο καρφί. Τότε περίμενε να κρυώσει. Έριξε νερό στο πυρωμένο σίδερο αλλά το νερό εξατμίστηκε και το σίδερο έμεινε το ίδιο καυτό.  Ο Τσιγγάνος έριξε περισσότερο νερό μα το καρφί δεν έλεγε να κρυώσει.  Φαινόταν σαν να ήταν ένα ζωντανό πτώμα που αιμορραγούσε και το αίμα έκανε τη φωτιά να σπινθηρίζει. Μέσα στην κατασκότεινη νύχτα μια μεγάλη περιοχή της ερήμου φωτιζόταν από τη λάμψη του καρφιού. Τρομοκρατημένος ο Τσιγγάνος φόρτωσε το τσαντίρι και τα συμπράγκαλά του στο γαϊδούρι του και πήρε δρόμο. Τα μεσάνυχτα ο μοναχικός ταξιδιώτης έστησε πάλι το τσαντίρι του ανάμεσα σε δύο αμμόλοφους. Στα πόδια του όμως έλαμπε το καρφί, ενώ αυτός το είχε αφήσει στις πύλες της Ιερουσαλήμ. Καθώς βρισκόταν κοντά σε ένα πηγάδι έβγαζε νερό όλη τη νύχτα για να σβήσει τη φωτιά του καρφιού. Στο τέλος έριξε άμμο πάνω στο πυρωμένο σίδερο. Το σίδερο όμως εξακολουθούσε να λάμπει. Φοβισμένος πήρε πάλι δρόμο μέσα στην έρημο.
Όταν έφτασε κοντά σε ένα Αραβικό χωριό, έστησε για τρίτη φορά το τσαντίρι του. Μα το πυρωμένο καρφί τον είχε ακολουθήσει. Τότε συνέβη κάτι. Έφτασε ένας Άραβας και του ζήτησε να επιδιορθώσει το σιδερένιο στεφάνι μιας ρόδας. Γρήγορα ο Τσιγγάνος πήρε το πυρωμένο καρφί και επιδιόρθωσε το σπασμένο στεφάνι της ρόδας. Κοίταξε τον Άραβα που έφευγε. Όταν ο Άραβας απομακρύνθηκε ο Τσιγγάνος πήρε πάλι το δρόμο χωρίς να τολμήσει να κοιτάξει πίσω του. Περπάτησε ημέρες πολλές και έφτασε στη Δαμασκό όπου έστησε το αμόνι του.

 Λίγους μήνες αργότερα ένας άνθρωπος του έφερε τη λαβή ενός σπαθιού για να την επισκευάσει. Ο Τσιγγάνος άναψε φωτιά και η λαβή άρχισε να κοκκινίζει εξ αιτίας του καρφιού που ήταν μέσα. Ο σιδεράς παράτησε τη δουλειά, φόρτωσε πάλι τα πράγματά του και έφυγε.
Αυτό το καρφί εμφανίζεται πάντα μπροστά στις σκηνές των απογόνων του ανθρώπου που έφτιαξε τα καρφιά για να σταυρωθεί ο Γιεσούα μπεν Μιριάμ. Και όταν το καρφί εμφανίζεται, οι τσιγγάνοι παίρνουν δρόμο. Γι’ αυτό μετακινούνται συνεχώς. Γι’ αυτό και ο Γιεσούα μπεν Μιριάμ σταυρώθηκε με τρία μόνο καρφιά και τα πόδια του, τοποθετημένα το ένα επάνω στο άλλο, καρφώθηκαν με ένα μόνο καρφί. Το τέταρτο καρφί πλανάται από τη μια άκρη του κόσμου στην άλλη.
Ο θρύλος αυτός που διασώθηκε εδώ και ενενήντα περίπου χρόνια στη Μακεδονία, και οφείλεται στη διήγηση ενός τσιγγάνου, εμφανίζεται με διάφορες παραλλαγές σε άλλες ομάδες ομοφύλων του.
Έτσι οι νομάδες του Δουνάβεως ισχυρίζονται ότι κατάγονται από τους απίστους που έσφαξαν τα νήπια της Βηθλεέμ, αρνήθηκαν τη βοήθειά τους προς την Παναγία κατά τη φυγή προς την Αίγυπτο, συμβούλευσαν τον Ιούδα να πουλήσει το Χριστό και τελικά έφτιαξαν χωρίς δισταγμούς τα καρφιά του Σταυρού. 
Οι τσιγγάνοι της Σερβίας αντιθέτως πιστεύουν ότι οι πρόγονοί τους περιορίστηκαν να κλέψουν το τέταρτο καρφί του Σταυρού, για κάποια σκοτεινή αιτία και πως τιμωρήθηκαν γι αυτό να πλανωνται εφτά χρόνια (ή εφτά αιώνες ή εφτά χιλιετίες)
Σύμφωνα με μια άλλη παράδοση, στην οποία όμως τα καρφιά δεν παίζουν κανένα ρόλο, οι τσιγγάνοι ήσαν φύλακες του Χριστού. Μέθυσαν όμως στο καπηλειό και δεν μπόρεσαν να Τον υπερασπιστούν.
Όλες αυτές οι διηγήσεις έχουν φανταστικό χαρακτήρα. Κανένα κείμενο όσο αλληγορικό και αν είναι δεν επιβεβαιώνει την παρουσία τσιγγάνων στην Παλαιστίνη την εποχή του Χριστού. Όμως οι πατροπαράδοτοι αυτοί θρύλοι, που οι τσιγγάνοι τους εκτιμούν πολύ, εκφράζουν την επιθυμία ενός λαού να μη μείνει χωρίς ρίζες. Και οι χριστιανικές επιδράσεις ώθησαν τους τσιγγάνους να ερμηνεύσουν με βιβλικούς όρους τους θρύλους της χαμένης καταγωγής τους.
Πηγή:
ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΗ
Τεύχος 77  Νοέμβριος 1974