ΓΙΟΡΤΕΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Η ΕΠΟΧΗ

Το ξεκίνημα των Γιορτών προήλθε από μια εσωτερική ανάγκη και μια παρείστικη διάθεση. Απομονωμένοι από τον υπόλοιπο κόσμο είχαμε την ανάγκη να βγούμε έξω από τον τόπο μας, να γνωρίσουμε νέα πράγματα και, σε ότι αφορά στο Φολκλόρ, να δούμε και να ζήσουμε άλλους λαούς, να γευτούμε μέρος της παράδοσής τους. Οι Γιορτές αγκαλιάστηκαν από την κοινωνία η οποία με την καθολική συμμετοχή της εξέφρασε τις ανάγκες της για πολιτισμική δραστηριότητα.
Σήμερα ζούμε την εποχή της παγκοσμιοποίησης. Την εποχή της εύκολης πρόσβασης στα δρώμενα του κάθε τόπου, την εποχή της ελεύθερης τηλεόρασης, των δορυφορικών πιάτων και του διαδικτύου. Τίποτα πλέον δεν μας εντυπωσιάζει, τίποτα δεν είναι ικανό σαν θέαμα και μόνο να μας ξαφνιάσει. Σήμερα το φολκλόρ π. χ απαντάται παντού στην Ελλάδα. Κάθε μικρό ή μεγάλο μέρος έχει δυνατότητα να διοργανώσει μια τέτοια εκδήλωση. Σήμερα το θέατρο, οι τέχνες, ο λόγος προσφέρονται από μικρά και μεγάλα σωματεία ή ομάδες ανθρώπων, εύκολα. Γιατί η πρόσβαση στη γνώση είναι ευκολότερη και γιατί η επικοινωνία έχει δραματικά αλλάξει.

Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ

Το μεγάλο θέμα λοιπόν δεν είναι να κάνεις μια εκδήλωση ή να συνεχίσεις ένα θεσμό τόσων χρόνων. Το τεράστιο θέμα είναι πόσο αυτός ο θεσμός βελτιώνεται με τα χρόνια και ακολουθεί τις τάσεις και τις ανάγκες της εποχής. Το τεράστιο επίσης θέμα είναι ο όποιος θεσμός να αγκαλιάζεται εσαεί από νέους ανθρώπους που θα τον πηγαίνουν παραπέρα.
Ο ανταγωνισμός πλέον είναι τεράστιος. ΄Όλοι οι δήμοι διοργανώνουν πολιτιστικές εκδηλώσεις, σε κάθε γωνιά της Ελλάδας το καλοκαίρι γίνονται παραστάσεις. Η ιστορικότητα δεν μετρά και η όποια προβολή πρέπει να συνοδεύεται απαραιτήτως από ποιότητα και διαφορετικότητα.

ΟΙ ΘΕΑΤΕΣ

Ένα τεράστιο θέμα είναι να διαπιστωθεί σε ποιο κοινό απευθύνονται οι Γιορτές. Πενήντα χρόνια ιστορίας σημαίνουν ανθρώπους μεγάλους σε ηλικία οι οποίοι είναι συναισθηματικά δεμένοι με την ιστορικότητά τους, έχουν αναφορές και θύμησες που τους καθιστούν λάτρεις του τρόπου διοργάνωσής τους και φανατικούς της διατήρησής τους. Αυτοί οι άνθρωποι είναι οι συνήθεις θεατές τους. Ο τουρισμός σπάνια πια συνδυάζεται με την τέλεση των Γιορτών, έχει επεκταθεί σε διάρκεια, έχει αναπτυχθεί και δεν πρέπει να αποτελεί αντικείμενο και αιτία για την τέλεσή τους.
Οι νέοι άνθρωποι δεν παρακολουθούν στην πλειονότητά τους τις Γιορτές Λόγου και Τέχνης προφανώς γιατί δεν βρίσκουν ενδιαφέρον στα θέματά τους και το φολκλόρ δεν τους προφέρει κάτι νέο। Αν το δεις μια φορά σου αρκεί. Τα συγκροτήματα συνήθως επαναλαμβάνονται χρόνο με το χρόνο και εν πάσει περιπτώσει το θέαμα το βλέπεις με ένα δορυφορικό πιάτο πλουσιότερο και αναλυτικότερο ως προς την ιστορικότητά του. Το φεστιβάλ χορού λοιπόν πρέπει να συνδυάζεται πέρα από την ποιότητα των συγκροτημάτων και με ιστορικές αναφορές για τους παραδοσιακούς χορούς κάθε χώρας.

Ο ΦΟΡΕΑΣ
οΙ Γιορτές Λόγου και Τέχνης και το Διεθνές Φεστιβάλ Φολκλόρ δεν μπορούν να έχουν μέλλον κάτω από το σημερινό καθεστώς διοργάνωσής τους.
Το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Λευκάδας είναι ένας φορέας ο οποίος από τη σύστασή του και από τη νομική μορφή που διέπεται δεν μπορεί να διεκδικήσει χρήματα από τα Ευρωπαϊκά προγράμματα, άρα δεν είναι δυνατόν οι Γιορτές να αναβαθμιστούν δίχως γενναία χρηματοδότηση.
Μια εταιρία που θα συσταθεί με την νομική μορφή που απαιτείται θα μπορούσε να αναλάβει το βάρος των Γιορτών υπό προϋποθέσεις. Αυτές είναι:

Να αναλάβει υπό την αιγίδα της το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου και να του αναθέσει τη διοργάνωση των Γιορτών και άλλων δραστηριοτήτων.
Το Πνευματικό Κέντρο να πάψει να λειτουργεί με το καταστατικό που έχει και που το καθιστά έρμαιο των συλλόγων, των σωματείων και του δημοτικού συμβουλίου πάει να πει των πολιτικών διαχωρισμών.
Δεν είναι δυνατόν το Πνευματικό Κέντρο να στελεχώνεται με αναχρονιστικό τρόπο, να έχει στις τάξεις του άτομα τα οποία καμιά σχέση δεν έχουν με τον πολιτισμό και δεν έχουν ειδικότητες ή γνώσεις των εκδηλώσεων τις οποίες καλούνται να πραγματοποιήσουν.
Δεν είναι δυνατόν τα μέλη του Πνευματικού Κέντρου να μη βοηθούν, ή ακόμη χειρότερα, να μην παρίστανται ούτε στις εκδηλώσεις του και παρ όλα αυτά να επιμένουν στη διατήρηση της ιδιότητας του μέλους.
Η στελέχωσή του είναι απαραίτητο να εξαρτάται από τις γνώσεις των στελεχών του, καλλιτεχνικές ή γνώσεις της πραγματικότητας, της κοινωνίας, της καλλιτεχνικής πιάτσας, των καλλιτεχνικών τάσεων της εποχής, των αναζητήσεων της σύγχρονης πολιτισμικής κοινωνίας.
Η στελέχωση αυτή θα πρέπει να περιλαμβάνει και άτομα από αστικά κέντρα όπου υπάρχουν Λευκάδιοι. ( Αθήνα, Πάτρα κ. α)
4. Απαραίτητη είναι βεβαίως η δημιουργία υποδομών. Είναι αδιανόητο ύστερα από 50 χρόνια θεσμού να μην υπάρχουν στοιχειώδεις υποδομές για τη διοργάνωση των Γιορτών. Ζούμε τις Γιορτές όπως τις ζούσαν και οι πρωτοπόροι που τις διοργάνωσαν. Πάλι στα σχολεία εστιάζουμε τα συγκροτήματα, χωρίς μπάνιο, χωρίς ζεστό νερό, χωρίς ουδεμία άνεση. Πάλι σαν πρόβατα τους ταΐζουμε, πάλι δεν τους παρέχουμε καμιά πρόσθετη απολαβή είτε τουριστική είτε καλλιτεχνική.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ
Οι Γιορτές απαιτούν γενναία χρηματοδότηση και είναι αδύνατον πλέον να διεξάγονται με επαιτείες. Ο φορέας τους, όποιος και να είναι, οφείλει να ερευνήσει τις δυνατότητες ένταξης σε Ευρωπαϊκά προγράμματα, τη χρηματοδότηση από το υπουργείο Πολιτισμού, από χορηγίες (με προσοχή και σύνεση), από έσοδα των εκδηλώσεων και όποιο άλλο τρόπο θεωρηθεί πρόσφορος.
Αυτό απαιτεί μελέτη από ειδικούς και σύσταση οικονομικής επιτροπής για τη διερεύνηση όλων των δυνατοτήτων χρηματοδότησης.

ΧΡΟΝΟΣ
Ο Αύγουστος, μήνας που έχει καθιερωθεί για τη διεξαγωγή των Γιορτών, δεν είναι πλέον πρόσφορος μήνας για την τέλεσή τους. Αφ ενός γιατί τον ίδιο μήνα βρίθει εκδηλώσεων όλη η Ελλάδα αφ ετέρου γιατί δεν είναι πλέον οι Γιορτές προϋπόθεση για τουριστική προβολή και ανάπτυξη. Πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο μελέτης ο χρόνος διεξαγωγής με συνιστώσες τον τουρισμό, τα σχολεία, τις άδειες, το κοινό στο οποίο θα απευθύνονται, την καλλιτεχνική πιάτσα κ. α. Θα μπορούσε π. χ, να γίνεται άλλο μήνα (και άλλη εποχή) το φολκλόρ, άλλο μήνα οι Γιορτές του Λόγου και άλλο μήνα οι εκδηλώσεις για την Τέχνη. Έτσι θα υπάρχει διάρκεια πολιτισμικής προσφοράς, περισσότερη φροντίδα για κάθε εκδήλωση και καλύτερη εξυπηρέτηση των συμμετεχόντων.


ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Η Εταιρία η οποία θα συσταθεί, αναλαμβάνει τη διοργάνωση των Γιορτών λειτουργώντας με πλήρη διαφάνεια. Η σύνθεσή της οφείλει να είναι υπερκομματική και διαπαραταξιακή.
Ορίζει μια ολιγομελή επιτροπή έμπειρων περί τα καλλιτεχνικά ανθρώπων, υπό ένα καλλιτεχνικό διευθυντή που θα παρέχει τα εχέγγυα της γνώσης του αντικειμένου και της καλλιτεχνικής «πιάτσας». Αυτή θα αναλάβει το βάρος των Γιορτών. Η στελέχωση της επιτροπής επ ουδενί δεν πρέπει να εξαρτάται από σωματεία και συλλόγους και θα έχει θητεία δύο ετών. Εν δυνάμει θα μπορούσε να είναι το Πνευματικό Κέντρο με άλλο καταστατικό.
Πρώτο μέλημα της επιτροπής θα είναι η εξεύρεση μόνιμων πόρων και η δημιουργία των υποδομών εκείνων που θα δίνουν τη δυνατότητα διοργάνωσης αξιοπρεπών Γιορτών. (Χώροι διεξαγωγής των εκδηλώσεων, στέγαση, σίτιση, διαμονή κ. λ. π.)
Σύσταση μόνιμης Οικονομικής Επιτροπής Πολιτισμού, η οποία θα αναθέσει σε ειδικούς περί τα οικονομικά τη διεξαγωγή μελέτης για τη χρηματοδότηση των Γιορτών.
Δημιουργία θερινού λυομένου θεάτρου, απαραίτητου για τη διεξαγωγή των εκδηλώσεων.
Δημιουργία χώρων στέγασης των συγκροτημάτων. Οι χώροι αυτοί τους χειμερινούς μήνες θα λειτουργούν ως φοιτητική εστία. Έως τότε τα συγκροτήματα να στεγάζονται σε επιλεγμένα ξενοδοχεία.
Δημιουργία εργαστηριακών χώρων στο κλειστό θέατρο, στο Κέντρο Νεότητας, σε σχολεία κ. λ. π.

Οι εκδηλώσεις δεν είναι απαραίτητο στην αρχή να στηρίζονται στο πλήθος των εκδηλώσεων μα στην ποιότητά τους.
Οι Γιορτές Λόγου πρέπει απαραιτήτως να έχουν θεματολογία αντίστοιχη της αποφάσεώς μας για το κοινό στο οποίο θα απευθύνονται.
Οι παραστάσεις, θεατρικές ή μουσικές είναι απαραίτητο, πέρα από την ποιότητα, να έχουν ένα πλάτος σε ότι αφορά στις ηλικίες των θεατών. Γιατί αλήθεια ποτέ δεν ήρθε ένα νεανικό συγκρότημα;
Θεατρικές παραστάσεις είναι δυνατόν να προσφέρουν και τα σχολεία μας. Καθιερώνουμε ένα διαγωνισμό σχολικού θεάτρου ( με βραβεία και διακρίσεις) ο οποίος εν δυνάμει θα μπορούσε να καθιερωθεί ως θεσμός.
Για το φεστιβάλ φολκλόρ (καλό είναι να εξελληνιστεί ο τίτλος) αρκούν στην αρχή λίγα συγκροτήματα από τον διεθνή χώρο και επιλεγμένα από το εσωτερικό.
Τα συγκροτήματα θα παρουσιάζονται όπως σήμερα όμως ταυτοχρόνως θα γίνονται παρουσιάσεις, που θα αφορούν στους χορούς, με ιστορικά, κοινωνιολογικά και άλλα στοιχεία τους. Θα μπορούσε κάθε συγκρότημα να έχει τον ιστορικό του ο οποίος θα παρουσιάζει τα ανωτέρω βοηθούμενος από τεχνικά μέσα που ο ίδιος θα επιλέγει.
Τα Λευκαδίτικα σωματεία πρέπει να παρουσιάζουν τοπικούς χορούς ή χορούς των Επτανησίων. Ας αφήσουμε τα Θρακιώτικα για τους Θράκες, τα κρητικά για τους Κρητικούς κ. λ. π.

Το πνευματικό Κέντρο θα μπορούσε να γίνει μια κυψέλη δημιουργίας και δραστηριότητας νέων ανθρώπων κυρίως, οι οποίοι θα ασκούνται σε δημιουργικές τέχνες και θα παρουσιάζουν άπαξ του έτους τη δουλειά τους στην κοινωνία της Λευκάδας.
Μπορούν να δημιουργηθούν εργαστήρια ζωγραφικής, γλυπτικής, σκίτσου, αγιογραφίας, θεάτρου, κινηματογράφου κ. α.
Τη γραμματειακή ευθύνη των εργαστηρίων αναλαμβάνουν ολιγομελείς επιτροπές πολιτών, σχετικών με το αντικείμενο ευθύνης τους αν αυτό είναι δυνατόν, οι οποίες θα λογοδοτούν στο Πνευματικό Κέντρο.
Τα Σωματεία αναλαμβάνουν πέρα από τις δημιουργικές δραστηριότητές τους, με χρηματοδότηση της εταιρίας που θα συσταθεί, από μια εκδήλωση – θεσμό για τον τόπο. (Ένωση Επτανήσων, Φεστιβάλ χορωδιών, βαρκαρόλα, χωριάτικος γάμος, απόκριες, γιορτή φακής, γιορτή κρασιού
κ. α)
Η όλη προσπάθεια πρέπει να αφορά στη δημιουργία δραστηριοτήτων για ολόκληρο το χρόνο. Οι Γιορτές ένα μόνο μέρος αυτών των δραστηριοτήτων θα καταλαμβάνουν και ίσως όχι το σημαντικότερο.
Η κοινωνία χρειάζεται να ξεκολλήσει από την πολυθρόνα και το τηλεκοντρόλ. Να βρει διέξοδο τους δύσκολους μήνες.
Οι Γιορτές είναι ιδιοκτησία όλου του κόσμου και όχι κάποιων μόνιμων συντελεστών τους που λειτουργούν ως ιδιοκτήτες.
18/7/2007