ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ ή ΚΑΚΟΚΡΑΤΗΣ ;

Σε πέντε μήνες έχουμε εκλογές στην Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Οι εκλογές αυτές θα γίνουν κάτω από εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες για τη χώρα.
Οι εργαζόμενοι βιώνουν μια γενικευμένη οικονομική κρίση που τους ισοπεδώνει και μια πρωτοφανή επίθεση σε καταχτημένα με αγώνες και αίμα δικαιώματά τους στην εργασία και στη σύνταξη.
Η νέα γενιά βλέπει μπροστά της σκοτάδι. Η ανασφάλεια και η ανεργία την περιμένει… «Μακελάρηδές» της ανίκανοι κυβερνήτες, αχόρταγες αγορές, μια συντηρητική Ε.Ε και ένα αδοιφάγο Δ.Ν.Τ.
Η κρίση δεν είναι μόνο οικονομική. Είναι πολιτική, κοινωνική, ηθική, περιβαλλοντική, πολιτισμική. Είναι δυστυχώς τόσο βαθειά και τόσο απρόβλεπτη, που κυριολεκτικά δεν ξέρουμε τι μας ξημερώνει αύριο!

Ο νέος νόμος

Ο νέος νόμος για την Αυτοδιοίκηση («Καλλικράτης»), δημιουργεί νέα δεδομένα για τους πολίτες.
Αποτελεί αναμφίβολα μια μεγάλη αλλαγή στο διοικητικό χάρτη της χώρας.
Μια αλλαγή όμως, της οποίας τα αναμενόμενα οφέλη σε περίπτωση αμφίβολης επιτυχίας, θα είναι ασήμαντα, ενώ οι αρνητικές συνέπειες μιας πιθανότατης αποτυχίας, εφιαλτικές.
Όταν μιλάμε για Διοικητική μεταρρύθμιση πρέπει να σταθούμε σε δύο σημεία. Το πρώτο είναι η Διοίκηση (σαν έννοια και όρος) και το άλλο σημείο ο πολίτης και πως θα νιώσει ότι ζει σε μια τοπική κοινωνία που αναπτύσσεται - εξελίσσεται και ότι η φωνή του θα ακούγεται στα κέντρα λήψης των αποφάσεων και το πως θα εκπροσωπείται σωστά σε αυτά (Δημοτικό Συμβούλιο, Τοπικό Συμβούλιο).
Και για τα δυο παραπάνω σημεία, σε καμιά περίπτωση δεν είναι η γενναία μεταρρύθμιση που τόσο είχε ανάγκη η Αυτοδιοίκηση.
Κατά την εκτίμησή μου δεν είναι ούτε δημοκρατική, ούτε αποκεντρωτική μεταρρύθμιση. Διαπνέεται από μια λογιστική αντίληψη με προφανή στόχο την εξοικονόμηση πόρων. Η τοπική κοινωνία και η άμεση δημοκρατία όμως, δεν είναι δημοσιονομικό θέμα. Ακόμη και αν επιτευχθεί μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος, το βέβαιο είναι ότι θα συνοδεύεται από ένα εκρηκτικό κοινωνικό έλλειμμα.
► Δεν είναι δημοκρατική μια μεταρρύθμιση που προχωράει σε αναγκαστικές συνενώσεις με την τοπική κοινωνία απέναντι.
► Δεν είναι δημοκρατική μια μεταρρύθμιση που δεν καθιερώνει το εκλογικό σύστημα της απλής αναλογικής, για τη συγκρότηση των οργάνων της αυτοδιοίκησης και την αναλογική εκπροσώπηση όλων των συνδυασμών σε όλα τα όργανα της αυτοδιοίκησης. Δεν είναι δυνατόν σε μια δημοκρατική κοινωνία ο πρώτος συνδυασμός να καταλαμβάνει τα 3/5 (δηλαδή το 60%) των εδρών ενός δημοτικού συμβουλίου, όταν την πρώτη Κυριακή (γιατί τότε είναι η πραγματική επιλογή των πολιτών) πήρε ποσοστό της τάξης του 30 – 35%!
► Δεν είναι δημοκρατική μια μεταρρύθμιση που αφήνει χωρίς αρμοδιότητες και πόρους την τοπική αυτοδιοίκηση.
Οι νέες αρμοδιότητες που μεταβιβάζονται στην αυτοδιοίκηση (κατασκευή σχολείων, συντήρηση εθνικών οδών, φροντίδα για την καλή λειτουργία των Κέντρων Υγείας κ.λπ.) απαιτούν δαπάνες που ήδη ήταν ελλιπείς από το κράτος και θα τις επωμιστούν οι Δήμοι και οι Περιφέρειες χωρίς καμία δέσμευση για τη χρηματοδότησή τους.
Συνεπώς η αυτοδιοίκηση ή θα μετατραπεί σε φορομπηχτικό μηχανισμό για να επιτελεί τις αρμοδιότητές της ή δεν θα μπορεί να ασκήσει τις αρμοδιότητες που υποτίθεται ότι έχει ή θα ιδιωτικοποιήσει τις λειτουργίες της. Μήπως αυτός είναι ο στόχος;
Χωρίς επιβολή νέων φόρων, πρέπει να γίνει ανακατανομή των φορολογικών πόρων μεταξύ κεντρικής εξουσίας και αυτοδιοίκησης, προκειμένου αυτή να ασκήσει με επάρκεια και ανεξαρτησία τις νέες αρμοδιότητες. Το σημερινό 3,3% του ΑΕΠ που διαχειρίζεται η Αυτοδιοίκηση πρέπει να προσεγγίσει τον μέσο όρο των χωρών της Ε.Ε. (11,5%).
► Δεν είναι δημοκρατική μια μεταρρύθμιση αυτό που δεν αποκεντρώνει ουσιαστικές αρμοδιότητες του κράτους προς την αυτοδιοίκηση.
► Δεν είναι δημοκρατική μια μεταρρύθμιση που δεν διασφαλίζει την άμεση δημοκρατία, δηλαδή την άμεση συμμετοχή των πολιτών στην διοίκηση των υποθέσεών τους και την άσκηση της τοπικής δημοκρατίας, την ενίσχυση της άμεσης δημοκρατίας. Άλλωστε, ο όρος «αυτοδιοίκηση» δηλώνει την αυτο-διεύθυνση, την αυτοδιαχείριση της τοπικής κοινωνίας.
► Δεν είναι δημοκρατική μια μεταρρύθμιση που δεν αναβαθμίζει τα συλλογικά όργανα εις βάρος των μονοπρόσωπων.
► Δεν είναι δημοκρατική μια μεταρρύθμιση που μειώνει το ρόλο της αντιπολίτευσης, αφού η εκτελεστική επιτροπή, στην οποία συμμετέχουν μόνο ο Δήμαρχος και οι Αντιδήμαρχοι, είναι το κυρίαρχο όργανο.
Στις επιτροπές που καθιερώνει στους Δήμους και στις Περιφέρειες μειώνει τον αριθμό των συμβούλων της αντιπολίτευσης περίπου στο μισό.
► Δεν είναι μεταρρύθμιση η επιχείρηση απόλυσης ή μετάταξης χιλιάδων υπαλλήλων στους δήμους. Είναι συντηρητική απορρύθμιση.
► Δεν είναι μεταρρύθμιση ένας νόμος που προσπαθεί να εδραιώσει με το ζόρι τον δικομματισμό - έστω και αν βρίσκεται στα χειρότερα του - στις τοπικές κοινωνίες.
Η κυβέρνηση με τον «Καλλικράτη» επιδιώκει:
α) να σταθεροποιηθεί και να ενισχυθεί περαιτέρω ο δικομματισμός διότι είναι σαφές ότι ο συνδυασμός μεγάλων σχημάτων και πλειοψηφικού εκλογικού συστήματος, ενισχύει το δικομματισμό στην αυτοδιοίκηση, αποκλείει κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις, περιορίζοντας τη δυνατότητα συμμετοχής τους και στις εκλογές και στις λειτουργίες των οργάνων της αυτοδιοίκηση και
β) να μειώσει τη χρηματοδότηση του κράτους προς την αυτοδιοίκηση, να ιδιωτικοποιήσει τις λειτουργίες της και να ανοίξει την πόρτα για απολύσεις υπαλλήλων.
Αυτοί που θα την «πληρώσουν τη «νύφη» του «Καλλικράτη» περισσότερο απ’ όλους είναι οι σημερινοί υπάλληλοι των Ν.Α.
Στους υπαλλήλους θα υλοποιηθεί κυρίως το πρόγραμμα του ΔΝΤ.
α) Συμβασιούχοι. Είναι γνωστές οι δηλώσεις και των στελεχών της κυβέρνησης αλλά και οι απαιτήσεις του Δ.Ν.Τ., συνεπώς θα απολυθούν όλοι.
β) Μόνιμοι. Συνδέονται οι μετατάξεις του προσωπικού της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης με τις αρμοδιότητες που αυτό ασκεί. Ανάλογα το πού πάνε οι αρμοδιότητες - στους Δήμους ή στην Περιφέρεια δηλαδή - πάνε και οι υπάλληλοι.
Οι μετατάξεις των υπαλλήλων της Ν.Α. θα γίνουν εντός του 2010 χωρίς να υπάρχουν όμως οι θέσεις που θα καταλάβουν. Οι οργανισμοί που θα ορίζουν τις θέσεις θα γίνουν μεταγενέστερα των μετατάξεων και είναι ο άγνωστο βέβαια αν θα υπάρξουν όπως προϋπήρχαν στην Ν.Α.
Υπόψη ακόμα ό,τι για τις μετατάξεις στην Περιφέρεια δεν είναι δεδομένο ότι
θα ισχύσει το τεκμήριο της εντοπιότητας ( υπάρχει κίνδυνος να διαλυθούν οικογένειες)!

Ιστορικά

Ο Ικτίνος και ο Καλλικράτης ήταν οι δύο περίφημοι αρχιτέκτονες του δεύτερου μισού του 5ου π.Χ. αιώνα στην αρχαία Ελλάδα. Παρόλο που η φήμη τους ήταν μεγάλη, δεν έχουμε ιδιαίτερες αναφορές για τη γέννηση, τη ζωή και το θάνατο τους. Ωστόσο τα έργα τους, αιώνιες αποδείξεις της ζωής και της δράσης τους, μας μιλούν για αυτούς με τον τρόπο που τα χνάρια στην άμμο μιλούν για το μέγεθος του ανθρώπου που τα σχημάτισε. Οι ναοί και τα έργα που κατασκεύασαν ήταν μεγάλα, σε σημασία και τελειότητα.
Ο Καλλικράτης εργάστηκε σε τέσσερα μεγάλα έργα της αρχαίας Αθήνας, σύμφωνα με αναφορές του Πλούταρχου: Στα Μακρά Τείχη της πόλης (460 – 450 π.Χ.), στην επιδιόρθωση τμήματος των περιφερειακών τειχών των Αθηνών, στην ανοικοδόμηση ναού, αφιερωμένου στην Άπτερο Νίκη στην Ακρόπολη, το 448 π.Χ. και τέλος, σύμφωνα με τον Πλούταρχο πάλι, συνεργάστηκε με τον Ικτίνο για την ανέγερση του Παρθενώνα.


Επιμύθιο

Η Δημοκρατία και ο Περικλής δεν επέβαλαν στον Καλλικράτη «δημοσιονομική τρομοκρατία». Εξασφάλισαν τους όρους για την αποπεράτωση του εκάστοτε εγχειρήματος.
Η εσκεμμένη μη δέσμευση από την κυβέρνηση, σε τίποτα που έχει σχέση με την προικοδότηση της «νέας Αρχιτεκτονικής», σε απόλυτη σχέση με αυτά που συνέβησαν στο παρελθόν από την ίδια κυβέρνηση, είναι φυσικό να δημιουργούν καχυποψία ακόμα και για τους σκοπούς.
Η «Αρχιτεκτονική» των θεσμών δεν περιορίζεται στα χρώματα, έστω και αν αυτά βαφτίζονται οικολογικά, προχωρούν στο περιεχόμενο και εισβάλλουν στη μεταμόρφωση αλλά και στην ανατροπή της σημερινής μίζερης πραγματικότητας. Η αυτοδιοίκηση δεν είναι κάτι σύνθετο, αφορά τη ζωή μας και τις ζωές των άλλων.

Εν τέλει ο Καλλικράτης, φοβάμαι πως θα πνίξει την αυτοδιοίκηση όπως και η πολιτική της κυβέρνησης πνίγει την ελληνική κοινωνία.

29/6/2010


Υ.Γ. Δεν αναφέρομαι στο του οίκου μας, παρά το γεγονός ότι εντός των ημερών αναμένονται εξελίξεις σε ότι αφορά στις υποψηφιότητες και υπάρχει μπόλικο παρασκήνιο. Θα περιμένω τις ανακοινώσεις προκειμένου να σχολιάσω, αν είναι απαραίτητο, συνολικά το θέμα.
Η θέση μου άλλωστε είναι δεδομένη και γνωστή.