H σημασία των ονομάτων

Έγραφα για τοπικά θέματα και γκρίνιαζα κατά πως το συνηθίζω ώσπου βαρέθηκα τη μουρμούρα και… άλλαξα ρότα.
Για σήμερα λοιπόν κάτι ανάλαφρο, αρκετά το βαρύναμε το πράγμα τις τελευταίες εβδομάδες. Όσο για την γκρίνια, εδώ είμαστε, δεν θα χαθούμε. Υπάρχει άλλωστε τόσο υλικό…
Σκεφτήκατε ποτέ πώς γεννήθηκε το όνομά σας; Σκεφτήκατε ποτέ ποια είναι η σημασία του; Είναι αυτονόητο πως τα ονόματά μας από κάπου προέρχονται και κάτι σημαίνουν.

Ορισμοί

Κύριο όνομα είναι, σύμφωνα με τους γραμματικούς κανόνες, η λέξη με την οποία είναι γνωστό ένα άτομο, ένας τόπος, ένα πράγμα.
Προσωπικό ή κύριο όνομα είναι αυτό με το οποίο προσφωνείται και είναι γνωστό κάθε άτομο.

Από την αρχαιότητα δίναμε σαν λαός στα παιδιά μας τα ονόματα των παππούδων μας ή των γιαγιάδων μας. Είναι μια παράδοση που όπως φαίνεται δεν έχει αλλάξει μέχρι σήμερα. Διατηρείται αναλλοίωτη επί τριάντα τουλάχιστον αιώνες.
Η προέλευση των ονομάτων που χρησιμοποιούνται σήμερα είναι ,όχι μόνο από την ελληνική γλώσσα αλλά και από άλλες, όπως λατινική, εβραϊκή, αγγλική, αραβική κ.λπ.
Ας μπούμε όμως στο θέμα μας…
Τα στοιχεία τα βρήκα στα:
greeksurnames.blogspot.com
www.otherside.gr
8/ΘΕΣΙΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΒΑΘΥΛΑΚΟΥ


ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΚΥΡΙΩΝ ΟΝΟΜΑΤΩΝ

Αγαθοκλής = (αγαθός+κλέος) ο έχων καλή φήμη
Αγησίλαος = (άγω+λαός) ο ικανός ηγέτης
Αθηναγόρας = (Αθήναι+αγορά) ο σοφός αγορητής
Αθανάσιος = αθάνατος, αιώνιος
Αθηνά = άγνωστη η ετυμολογία της λέξης. Υπάρχουν όμως δύο πιθανές ερμηνείες: (1) βασίλισσα του ουρανού - (2) αυτή που ανήκει στον πατέρα της
Αθηνόδωρος = (Αθηνά + δώρο) δώρο της Αθηνάς, ο σοφός
Αικατερίνη = (1) πιθανόν από το αρχαίο επίθετο εκάτερος (καθένας από τους δύο) - (2) εαρινή, ανοιξιάτικη [από το κατ’ εαρινή]
Αλέξανδρος = υπερασπιστής, προστάτης ανθρώπων [από το αρχαίο ρήμα αλέξω (προστατεύω) + το ουσιαστικό ανήρ, γεν. του ανδρός]
Άλκηστις = (αλκή+εστία) η χάρη της οικογενείας
Αλκιβιάδης = (αλκή+βία) ο τολμηρότατος
Αλκμήνη = (αλκή+μήνη : σελήνη) η ακτινοβολούσα
Αναστάσιος = από το ουσιαστικό ανάστασις, αυτός που αναστήθηκε, ο αναγεννημένος, ο αιώνιος
Ανδρέας = από το αρχ. ουσιαστικό ανήρ, γεν. ανδρός. ο ανδρείος, πραγματικός άνδρας, γενναίος πολεμιστής
Ανδρομάχη = (ανήρ+μάχομαι) η πρόμαχος
Άννα = από την εβραϊκή λέξη Hannah (χάρη, ευλογία του Θεού). αυτή που έχει δεχθεί τη χάρη και την εύνοια του Θεού.
Αντιγόνη = από την πρόθεση αντί + γίγνομαι (γεννιέμαι). αυτή που είναι ισάξια με τον γεννήτορα πατέρα της
Αργυρώ = από το επίθετο αργύριος (σχετικός με τα χρήματα). η πολύτιμη
Αρετή = από το αρχ. ουσιαστικό αρετή. η τέλεια, υπέροχη
Αριάδνη = (άρι : πολύ+αγνή) η αγνότατη
Αριστομένης = (άριστος+μένος) ο ανδρειότατος
Ασπασία = θηλυκό του αρχ. επιθέτου ασπάσιος (χαρούμενη, ευτυχισμένη)
Αφροδίτη = (αφρός+αναδύω) η αφρογενής, η ωραιοτάτη
Βασιλική = (1) αυτή που ανήκει στο βασιλιά, η βασιλική – (2) μια άλλη εκδοχή είναι να ανήκει στην κατηγορία βαφτιστικών που προέρχονται από άνθη και φυτά (βασιλικός)
Βερόνικα = από το αρχαίο μακεδονικό όνομα Φερενίκη [φέρω + νίκη, αυτή που φέρνει τη νίκη]
Γαβριήλ (εβραϊκό) = άνθρωπος του Θεού (ισχυρός του Θεού)
Δωροθέα (ελληνικό) = ή θεά των δώρων
Γεώργιος = ετυλογείται από το επίθετο της αρχαίας γεωργός, -ον (γη+έργον).
Γραμματική = η τέχνη των γραμμάτων
Γρηγορία = θηλυκός τύπος του Γρηγόριος (άγρυπνη, ακοίμητη φρουρός, πανέτοιμη)
Δέσποινα = κυρία, αρχόντισσα.
Δήμητρα = απ’ τις αρχαιοελληνικές λέξεις δη (γη) + μήτηρ (μητέρα της γης)
Δημήτριος = αυτός που ανήκει, ο αφιερωμένος στη θεά Δήμητρα
Δήμος = χαϊδευτικό του ονόματος Δημοσθένης [το σθένος (η δύναμη) του δήμου (του λαού)]
Διογένης = (Ζευς+γένος) ο Θεογένητος
Διομήδης = (Διός+μέδων:άρχων) ο άρχων με θεία δύναμη
Δωροθέα (ελληνικό) = ή θεά τών δώρων
Ειρήνη = από το ουσιαστικό ειρήνη (ηρεμία, ησυχία)
Ελένη = φωτεινή, γεμάτη φως, αστραποβολούσα. Αρχαία λεξικά έχουν και την ερμηνεία: Ελένη ή Ελάνη = λαμπάδα από δέσμη καλαμιών
Ελισάβετ = από τη εβραϊκή λέξη Eliševá (αυτή που πιστεύει και δείχνει ευσέβεια στο Θεό)
Ελευθέριος = ελεύθερος
Εμμανουήλ = από το εβραϊκό Immánu El (ο Θεός είναι μαζί μας), ο σωτήρας, ο ελευθερωτής
Επαμεινώνδας =(επί+άμεινον) ο προοδευτικός
Ερατώ =(ερώ:αγαπώ) η αξιολάτρευτη, Μούσα
Εύα = (έβραϊκό) ζωή
Ευάγγελος = αγγελιοφόρος που φέρνει καλά νέα, καλός άγγελος [από το αρχαίο επίρρημα ευ- (καλά, εύκολα) + το ουσιαστικό άγγελος]
Ευδοκία (αρχ. έλλην.) ευ + δοκώ (φρονώ) = καλή φρόνηση
Eυθύμιoς (έλλην.) ευ + θυμός (διάθεση) = ευδιάθετος
Ευρυδίκη = (ευρύς+δίκη) η πολύ δίκαιη
Ευρύκλεια = (ευρύς+κλέος) η πολυένδοξη
Ευτυχία = καλή τύχη
Ζαφείριος = από την αρχαία λέξη σάπφειρος, ένας πολύτιμος λίθος με χρώμα βαθύ γαλάζιο (το ζαφείρι)
Ζηνοβία = από το αρχαίο κύριο όνομα Ζάν (Ζευς ήταν ο Δίας) + το ουσιαστικό βίος (ζωή). Σημαίνει αυτή που ζει σαν θεά, έχει τη δύναμη του Δία
Ηλέκτρα = (ηλέκτωρ : ο ακτινοβολών ήλιος) η ακτινοβολούσα από χάρη
Ηλίας = από την εβραϊκή λέξη Eliyahu (ο Θεός μου είναι ο Κύριος)
Ηρακλής (αρχ. έλλην.) 'Ήρως + κλέος = ξακουστός ήρωας
Θάλεια = (θάλλω) η δροσερή, η ωραία, Μούσα
Θεμιστοκλής = (θέμις+κλέος) ο ένδοξος υπερασπιστής του δικαίου
Θεοδώρα - Θεόδωρος = δώρο Θεού
Θρασύβουλος =(θρασύς+βουλεύομαι) ο τολμηρά σκεπτόμενος
Θωμάς (έβραϊκό) = δίδυμος
Ιάσων = (ίασις : θεραπεία) ο θεραπευτής
Ίρις =(είρω: αγγέλω), η αγγελιοφόρος των θεών.
Ιφιγένεια = (ίφι : ισχυρά+γίγνομαι) η πολύ ισχυρή
Ιωάννης = από την εβραϊκή λέξη Yokhanán (η χάρη του Θεού)
Καλλιόπη: (κάλλος + ωψ:οφθαλμός), η έχουσα ωραία μάτια.
Κίμων = (χίμων : χειμών) ο θυελλώδης
Κλέαρχος = (κλέος+άρχω) ο ένδοξος άρχων
Κλειώ = (κλέος) Η ένδοξη, Μούσα
Κλεοπάτρα = (κλέος+πάτρη) η δόξα της πατρίδος
Κοσμάς = από το αρχαίο ουσιαστικό κόσμος (στολισμός). αυτός που αγαπάει την τάξη, το στολισμό
Κωνσταντίνος (λατινική) = προέρχεται από τη λατινική λέξη Constantinus < constans που σημαίνει ο σταθερός, ο αποφασισμένος, ο βέβαιος
Λάμπρος = λαμπερός, φωτεινός
Λητώ = (λανθάνω) η μυστηριώδης
Μαρία = προέρχεται από την εβραϊκή λέξη Marjám που σημαίνει αυτή που πικράθηκε, αλλά υψώθηκε και δοξάστηκε
Μάριος = υπάρχουν δυο ερμηνείες: (1) αρσενικός τύπος του ονόματος Μαρία– (2) από τη λατινική λέξη marius (θαλασσινός)
Μάρκος = (από το λατινικό marceo = μαραίνομαι) = ο αδιάφορος προς τα υλικά επίγεια (άρα εραστής των πνευματικών)
Μελπομένη = (μέλπω) η ευφραίνουσα με το άσμα της
Μενέλαος = (μένος+λαός) η ορμή του λαού
Μήδεια = αυτή που φροντίζει, που νουθετεί.
Μιλτιάδης = (μίλτος : ερυθρά βαφή) ο αιματώδης, ο ανδρείος
Μιχαήλ = από την εβραϊκή λέξη Mikhaél (όμοιος με το Θεό) // (Ένας από τους Αρχαγγέλους)
Μυρτώ = (μύρτον) η ευχάριστη ως μυρτιά
Ναυσικά = (ναυς+καίνυμαι : υμνούμαι) η υμνούμενη από τους ναυτικούς Νεοκλής = (νέος+κλέος) η νέα δόξα
Νεφέλη = (νέφω:χύνω ύδωρ) η προσφέρουσα ζωογόνον ύδωρ
Ξανθίππη = η ξανθή ιππεύτρια
Ξενοφών = ο ανδρείος ηγέτης των ξένων
Οδυσσεύς = (οδύσσομαι:διώκομαι) ο διωκόμενος υπό των θεών
Ορέστης = αρχαίο ελληνικό όνομα από το όρος (βουνό) + ίσταμαι (στέκομαι). ο άνθρωπος του βουνού, ο βουνίσιος
Παναγιώτα = από τη λέξη Παναγία (απόλυτα άγια)
Παναγιώτης = ο αφιερωμένος στην Παναγία
Πάτροκλος = (πατρίς+κλέος) η δόξα της πατρίδος
Περικλής = (περί+κλέος) ο ένδοξος
Πέτρος = από το αρχαίο ουσιαστικό πέτρος (πέτρα). ο σταθερός, ο ακλόνητος
Πηνελόπη = από τις αρχαίες ελληνικές λέξεις πήνη (νήμα) + λέπω (ξετυλίγω).
η υφάντρια
Πίστις = από το αρχαίο ουσιαστικό πίστις (η βεβαιότητα ότι κάτι είναι αληθινό)
Πολυξένη = (πολύ+ξενία) η πολύ φιλόξενη
Πολυχρόνης = από το Πολυχρόνιος, σημαίνει αυτός που διαρκεί πολύ, ο μακρόβιος, ο πολύχρονος.
Πουλχερία = παραδοσιακό όνομα που προκύπτει από το λατινικό επίθετο «pulcher», και σημαίνει η «όμορφη».
Σόλων = (πιθανώς από το ρ. σέλλω : σείω) ο διασείσας το παλαιό, ο ριζοσπάστης
Σεβαστή = σημαίνει σεβάσμια. Είναι άξια σεβασμού και λατρείας.
Σόνια = η σλαβική μορφή του ονόματος Σοφία
Σοφία = από το αρχαίο ουσιαστικό σοφία (πολυμάθεια, βαθιά γνώση)
Σοφοκλής = αρχαίο όνομα από το επίθετο σοφός + κλέος (δόξα). ο ένδοξος για τη σοφία του
Σπυρίδων = πιθανόν να προέρχεται από το αρχαίο ουσιαστικό σπυρίς, γεν. σπυρίδος (ψαροκόφινο). Επομένως Σπυρίδων είναι ο κοφινάς, ο καλαθάς
Σταματία = από το ρήμα σταματώ (βάζω τέλος σε μια σειρά). Το όνομα είναι ευχετικό. Προέρχεται από την προστακτική: «Σταμάτα, γυναίκα, να γεννάς κορίτσια» ή «Σταμάτα, θάνατε, να παίρνεις τα παιδιά»
Σταύρος = από το σύμβολο του σταυρού
Στέλλα = σημαίνει στα λατινικά «αστέρι».
Στυλιανός = από το αρχαίο ουσιαστικό στūλος (κολόνα). ο σταθερός
Σωκράτης = (σώζω+κράτος) ο σωτήρ του κράτους
Σωτήριος = από το ουσιαστικό σωτήρ (λυτρωτής, σωτήρας). Χαρακτηρισμός που δόθηκε στον Ιησού Χριστό
Τερψιχόρη = (τέρπω+χορός) η τέρπουσα με το χορό της, Μούσα
Τηλέμαχος = (τηλέ: μακριά+μάχομαι) ο αγωνιζόμενος μακράν της πατρίδος
Τιμολέων = (τιμή+λέων) ο ισχυρός ως λέων
Φαίδρα = αρχαίο όνομα από το επίθετο φαιδρός (χαρούμενος, φωτεινός)
Φερενίκη = (φέρω+νίκη) η νικηφόρος
Φίλιππος = αρχαίο όνομα από τα ουσιαστικά φίλος + ίππος. αυτός που αγαπά τα άλογα ή την ιππασία
Φραγκίσκος = από τη λατινική λέξη Franciscus (γαλλικός), ο γνήσιος Γάλλος ή αυτός που αγαπά τη Γαλλία
Φρίξος = (φρίττω) ο τρομακτικός
Φώτιος = από το αρχαίο ουσιαστικό φως, γεν. φωτός (ο φωτεινός, ο λαμπρός)
Χαράλαμπος = από τα ουσιαστικά χαρά + λάμπω. αυτός που λάμπει από χαρά
Χαρίκλεια = αρχαίο όνομα από τα ουσιαστικά χάρις (η χάρη) + κλέος (δόξα), η ξακουστή για τη χάρη της
Χρήστος = παράλληλη γραφή του Χρίστος. Υπάρχει και μια άλλη εκδοχή-λιγότερο πιθανή, από το επίθετο χρηστός (χρήσιμος, ωφέλιμος)
Χρίστος = από το Χριστός (αυτός που χρίσθηκε, επαλείφθηκε με λάδι και μύρο)
Χριστόφορος = σημαίνει «αυτός που φέρει τον Χριστό στην καρδιά του».


27/7/2010