Τρίτο και τελευταίο μέρος της παρουσίασης των εναλλακτικών νομισμάτων, με αναφορά στα νομίσματα που κυκλοφορούν ανά τον κόσμο.
Χιλιάδες εναλλακτικά νομίσματα κυκλοφορούν σε όλο τον κόσμο συμπληρωματικά και παράλληλα με τα εθνικά ή υπερεθνικά νομίσματα, δημιουργώντας μια νομισματική ποικιλότητα (diversite monetaire). Xώρες που διαθέτουν τα μεγαλύτερα ανταλλακτικά δίκτυα και εναλλακτικά νομίσματα είναι ο Καναδάς, οι ΗΠΑ, η Βραζιλία, η Αυστραλία, η Νότια Αφρική, η Κίνα και αρκετές ευρωπαϊκές χώρες. Σε κάποιες απ' αυτές, μάλιστα, όπως η Ισπανία και η Ιαπωνία, επιστρέφουν μόνοι τους στα παλιά νομίσματα!
Στην Ισπανία ξανακυκλοφορούν οι πεσέτες!
Οι κάτοικοι της μικρής ισπανικής πόλης Μουγκάρδος στην περιοχή της Γκαλίθια βρήκαν τρόπο να αξιοποιήσουν τις πεσέτες που είχαν για χρόνια κρυμμένες μέσα σε σεντούκια και στρώματα. Σε μια προσπάθεια να ωθήσουν την κατανάλωση εν μέσω οικονομικής κρίσης, 61 επιχειρήσεις της πόλης αποφάσισαν από 1/3/2011 να δέχονται σαν νόμισμα συναλλαγής και την πεσέτα, με ισοτιμία 166,38 του ευρώ. Τα πρώτα θετικά αποτελέσματα είναι κιόλας ορατά. Πολλοί άνθρωποι επισκέπτονται τη μικρή πόλη και πληρώνουν τους λογαριασμούς τους σε πεσέτες. Η κυκλοφορία πεσετών σύμφωνα με την κεντρική τράπεζα της Ισπανία φτάνει το 1,7 δισ. και ακόμα επιτρέπεται η ανταλλαγή τους με το ευρώ. Η ισπανική κυβέρνηση βρίσκεται σε αμηχανία. Τι θα γίνει αν κι άλλες πόλεις υιοθετήσουν ξανά την πεσέτα; Θα γίνει της Αυστρίας!..
Η επαναφορά τού kan'ei tsuho την Ιαπωνία
Της Ισπανίας και της Αυστρίας γινόταν και στην Ιαπωνία τουλάχιστον πριν η χώρα χτυπηθεί από τα Ρίχτερ και το τσουνάμι. Μια τοπική ομάδα στην πόλη Kan'onji επανέφερε το παλιό νόμισμα kan'ei tsuho που κυκλοφορούσε από το 1636 έως το 1953 και αντιστοιχούσε σε 30 γεν. Εκατομμύρια τέτοια νομίσματα υπάρχουν αποθηκευμένα σε σεντούκια, αποθήκες και στρώματα. Η αναθέρμανση της τοπικής οικονομίας ήταν γεγονός. Χιλιάδες τουρίστες επισκέπτονται την πόλη για να ξοδέψουν τα kan'ei tsuho τους.
30 ιδεατά νομίσματα στη Γερμανία
Στη Γερμανία λειτουργούν 73 περιφερειακά ταμεία αλληλοβοήθειας (Regiogelder) που υποστηρίζουν τα 30 ενεργά τοπικά νομίσματα, ενώ ετοιμάζονται να κυκλοφορήσουν άλλα 20. Έχει συσταθεί μάλιστα και Ένωση Εναλλακτικών Νομισμάτων. Το πρώτο εναλλακτικό νόμισμα που εμφανίσθηκε ήταν το «ρόλοντ» στη Βρέμη (2001) και στη συνέχεια το chimagauer στη Βαυαρία (περιοχή Ρόσενχαϊμ - 2003). Το chimagauer υποστηρίζεται και από την τοπική τράπεζα. Το 70% του βαυαρικού νομίσματος κυκλοφορεί σε ηλεκτρονική μορφή. Πιο πρόσφατο εναλλακτικό νόμισμα είναι το «μπερλίνερ» στο Βερολίνο (2007). Το νόμισμα αυτό, που τυπώθηκε σε 10.000 κομμάτια, έχει την ίδια «ισοτιμία» με το ευρώ και κυκλοφορεί ως μέσο συναλλαγής παράλληλα με αυτό. Γίνεται δεκτό σε περισσότερα από 200 καταστήματα του Βερολίνου...
Sol και για υπηρεσίες υγείας στη Γαλλία
Στη Γαλλία το sol είναι ένα ηλεκτρονικό νόμισμα (κάρτα) που πρωτοκυκλοφόρησε το 2007 και χρησιμοποιείται στην εναλλακτική κοινωνική οικονομία σε μαγαζιά συνεταιριστικά, ισοδίκαιου εμπορίου, ταμεία αλληλοβοήθειας κ.λπ. Η πρωτοτυπία αυτού του νέου κοινωνικού νομίσματος έγκειται στο ότι καλύπτει τρεις λειτουργίες σε μία κάρτα ηλεκτρονική: α) το συνεταιριστικό sol, το οποίο αποκτάται όταν γίνονται αγορές αγαθών ή υπηρεσιών κοινωνικο-οικολογικού χαρακτήρα, β) το sol δέσμευση (engagement), που αφορά τοπικές πρωτοβουλίες καθαρά κοινωνικές ή αλληλέγγυες, γ) τέλος, το sol ορισμένου σκοπού (affecte) αφορά όσους επωφελούνται από την κοινωνική βοήθεια και οι οποίοι μπορούν να το χρησιμοποιήσουν για να πληρώσουν μια ένωση για παροχή βοήθειας στο σπίτι ή μια αλληλοβοηθητική ασφάλεια για υπηρεσίες υγεία»।
Ιταλία
Στην Ιταλία κυκλοφορούν το libra και το credito στη Βόρεια Ιταλία, στην κοιλάδα Valchiusella, βόρεια του Τορίνο.
Το πείραμα της Banco Palmas στη Βραζιλία
Η πρώτη κοινωνική τράπεζα της Βραζιλίας, η Banco Palmas, ιδρύθηκε το 1997. Το 2008 πήρε το βραβείο Αναπτυξιακών Στόχων της Χιλιετίας από τα Ηνωμένα Έθνη. Η ανάπτυξη των εναλλακτικών νομισμάτων στη Βραζιλία είναι εντυπωσιακή. Αυτή τη στιγμή κυκλοφορούν 51 νομίσματα που υποστηρίζονται από αντίστοιχο αριθμό μη θεσμοθετημένων τραπεζών. Το όλο σύστημα λειτουργεί κάτω από την ομπρέλα του Ινστιτούτου Banco Palmas.
Cubo Card
Το 2004 ο Πάμπλο Καπίλε δημιούργησε την Cubo Card, ένα εναλλακτικό νόμισμα που επιτρέπει την ανταλλαγή αγαθών και μουσικών υπηρεσιών μεταξύ των μελών της καλλιτεχνικής κοινότητας Cubo। Το συγκεκριμένο νόμισμα επέτρεψε στους μουσικούς της περιοχής Cuiaba να δημιουργήσουν αυτοδιαχειριζόμενους καλλιτεχνικούς οργανισμούς και να προαγάγουν ανέξοδα την ντόπια μουσική κουλτούρα ανταλλάσσοντας τη δημιουργία τους με προϊόντα και υπηρεσίες.
Οι γκουρού
► Ελοΐζα Πριμαβέρα (www. redlases. org.ar). Η «γιαγιά του κινήματος». Διδάσκει στο School of Economics του Πανεπιστημίου του Μπουένος Αϊρες. Έχει ιδρύσει το Δίκτυο Αλληλέγγυας Κοινωνικής Οικονομίας της Λατινικής Αμερικής.
«Η ανταλλακτική οικονομία δημιουργεί "κοινωνικό χρήμα" που ενισχύει τις κοινότητες σε αντίθεση με την απομόνωση που επιφέρει ο παραδοσιακός καταναλωτισμός και αποτελεί μοναδικό εργαλείο για να αντικατασταθεί η λογική της έλλειψης μ' εκείνη της αφθονίας», υποστηρίζει η κοινωνική οικονομολόγος Ελοΐζα Πριμαβέρα, γνωστή και ως «γιαγιά του κινήματος».
► Μάργκριτ Κένεντι (http://www. margrit kennedy.de/).
Σύμβουλος σε θέματα εναλλακτικών νομισμάτων. Έχει πρωταγωνιστήσει στη δημιουργία εναλλακτικών συστημάτων ανταλλαγής σε Ινδία, Αργεντινή, Γερμανία και Νέα Ζηλανδία. Ανάμεσα στα βιβλία που έχει γράψει και το «Επιτόκιο, πληθωρισμός και δωρεάν χρήμα».
► Μπερνάρντ Λιετέρ (http://www.lietaer. com/about/bio/)
Ειδικός στο σχεδιασμό και την εφαρμογή νομισματικών συστημάτων. Από τους δημιουργούς τού GaiaCorp, ενός εναλλακτικού νομισματικού ταμείου τα έσοδα του οποίου χρηματοδοτούν επενδύσεις σε περιβαλλοντικά πρότζεκτ. Συμμετείχε στο σχεδιασμό του ευρωπαϊκού ενιαίου νομισματικού συστήματος - του ευρώ. Τα τελευταία χρόνια προσπαθεί να αποδείξει ότι η νομισματική ποικιλότητα είναι απαραίτητη για τη βιωσιμότητα και προσαρμοστικότητα της οικονομίας. Έχει γράψει εκτός των άλλων και το βιβλίο «Το μέλλον του χρήματος» που μεταφράστηκε σε 18 γλώσσες.
«Μπορώ να ζω χωρίς χρήματα» είναι το σλόγκαν της πρώην καθηγήτριας Χαϊντεμαρίε Σβέρμερ. Από τις πρώτες που εφάρμοσαν και διέδωσαν τη σύγχρονη ανταλλακτική οικονομία. Ζει χωρίς χρήματα στη Γερμανία εδώ και 16 χρόνια! Έφτιαξε το Tauschring (http://www.tauschring.de), όπου οι άνθρωποι μπορούν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους με αντάλλαγμα υλικά αγαθά. Το αποκάλεσε «Gib und Nimm», δηλαδή «Πάρε - Δώσε» (http://projekte. free.de/gibundnimm) και είχε τόσο μεγάλη απήχηση που της έκαναν αφιέρωμα οι «Times».
Επίλογος
Είναι φανερό από τα παραπάνω μα και τα προηγούμενα που δημοσίευσα, πως υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις κόντρα στην κρίση και είναι διαχρονικές. Ιδέες χρειάζονται και διάθεση να ξεφύγουμε από το «μαγγανοπήγαδο» στο οποίο μας έριξαν οι αγορές με τη βοήθεια των κυβερνώντων.
Επιτέλους ας καταλάβουμε πως με κυβερνώντες «Εφεντίνες Καβαλίνες» των αγορών, των τραπεζών και του κεφαλαίου γενικότερα, δεν μπορούμε να ζήσουμε. Ας πάρουμε την κατάσταση στα χέρια μας όσο είναι ακόμη καιρός!
Ζήσαμε τόσα παραμύθια τα τελευταία χρόνια και κανένα δεν είχε αίσιο τέλος! Σε όλα, στο τέλο,ς το «πριγκιπόπουλο» έκλεβε τα κουρελιασμένα ρούχα της φτωχής κόρης και … εξαφανιζόταν για να ζήσει καλά και εμείς … άστα να πάνε στο διάβολο!
Πηγές:
ΑΝΔΡΕΑΣ ΡΟΥΜΕΛΙΩΤΗΣ Ελευθεροτυπία
http://www.scecservice.org/και http://www.tempomat.it/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου