Τι γυρεύει ο κατιφές με την ντομάτα;

Τι δουλειά έχει ο κατιφές να κάνει παρέα στην ντομάτα; Γιατί δεν κάνουν χωριό (πέρα από τις σαλάτες) η ντομάτα με το αγγούρι; Το φασόλι γιατί απεχθάνεται το σκόρδο και το κρεμμύδι; Τα ερωτήματα δεν είναι ρητορικά!



Ύστερα από αιώνες καλλιέργειας της γης (ιδιαιτέρως των μικρών κήπων), ο κοινός άνθρωπος έχει μάθει τα «χούγια» των φυτών, τις δυνατότητες και τις αδυναμίες τους. Από εμπειρία και μόνο γνωρίζει τις «παρέες» τους, τους «φίλους» και τους «εχθρούς» τους. Από παράδοση ή εμπειρία χρησιμοποιεί ένα όρο της γεωπονικής που, ίσως, δεν γνωρίζει. Τον όρο συγκαλλιέργεια!

Συγκαλλιέργεια


Με τον όρο συγκαλλιέργεια εννοούμε την ταυτόχρονη καλλιέργεια δύο ή περισσότερων διαφορετικών φυτών στον ίδιο χώρο. Είναι συνήθως φυτά με διαφορετικό ριζικό σύστημα και με διαφορετικές απαιτήσεις σε θρεπτικά στοιχεία.
Η συγκαλλιέργεια είναι μία αρχαία τεχνική. Εφαρμοζόταν και στη χώρα μας εκτεταμένα μέχρι και τις δεκαετίες του '60 και του '70 στα κτηνοτροφικά φυτά, κυρίως στο καλαμπόκι, με κλασικό παράδειγμα τη συγκαλλιέργεια «καλαμπόκι - φασόλι». Το καλαμπόκι χρησίμευε ως φυτό στήριξης για το φασόλι, ενώ εκείνο του παρείχε ατμοσφαιρικό άζωτο που δεσμεύεται στη ρίζα του. Επίσης τόσο η διάρκεια του βιολογικού κύκλου όσο και η εποχή ανάπτυξης των δύο ειδών σχεδόν ταυτίζονται.
Είναι αξιοσημείωτο ότι, βάση πειραμάτων, έχει αποδειχτεί πως τα φυτά σε συγκαλλιέργεια ευδοκιμούν και αποδίδουν καλύτερα από τα άλλα σε μονοκαλλιέργεια. Αυτό συμβαίνει αφενός επειδή αποτελούν ένα είδος «φυτοκοινωνίας» που προσαρμόζονται στο περιβάλλον όπου φυτρώνουν και βρίσκονται σε συνεχή ανταγωνισμό μεταξύ τους, και αφετέρου επειδή εξαρτάται το ένα είδος από το άλλο και αλληλοπροστατεύονται. Σημαντικός παράγοντας όμως είναι και η καλύτερη ανάπτυξη - δράση των ωφέλιμων μικροοργανισμών στο έδαφος, όπως προκύπτει από πολλές μελέτες.
Πολλά φυτά έχουν φυσικά συστατικά στις ρίζες, τα άνθη, τα φύλλα τους κ.λ.π. που μπορούν εναλλακτικά να απωθούν ή να προσελκύουν έντομα ανάλογα με τις ανάγκες του καλλιεργητή. Σε μερικές περιπτώσεις μπορούν να βοηθήσουν στην ενίσχυση της βλάστησης και στο άρωμα άλλων ποικιλιών.
Ουσιαστικά η συγκαλλιέργεια μας βοηθά να φέρουμε μια ισορροπία στο οικοσύστημα του κήπου μας αφήνοντας την φύση να κάνει τη δουλειά της.

Φυτά - βότανα

Το καλύτερο φυτό για συγκαλλιέργεια διότι συμβιώνει καλά με όλα τα φυτά στο λαχανόκηπο είναι το ραπανάκι. Το ραπανάκι είναι φυτό ταχείας ανάπτυξης, αλλά δεν είναι τόσο δημοφιλές, για να φυτεύεται συχνά.


Επιπλέον, εκτός από ραπανάκι μπορείτε να φυτέψετε φρέσκο κρεμμύδι και φρέσκο σκόρδο.
Ένας αξιοσημείωτος συνδυασμός είναι η συγκαλλιέργεια βοτάνων με λαχανικά. Η ιδέα ότι βότανα φυτεμένα ανάμεσα στα φυτά κάνουν καλό συνταίριασμα δεν είναι καινούρια. Μερικά από τα παλαιότερα ντοκουμέντα σχετικά με την κηπουρική αναφέρουν αυτές τις σχέσεις.
Προσοχή όμως. Όταν επιλέγουμε τα βότανα που θα συντροφέψουν τα φυτά μας, δεν πρέπει να εξετάσουμε μόνο τη δράση τους ενάντια στα παράσιτα. Καλό είναι να σκεφτούμε ότι, αφού τα βότανα που θα συγκαλλιεργήσουμε τρέφονται από το χώμα και αποβάλλουν ουσίες σ' αυτό, είναι φυσικό να επηρεάζουν και τη γεύση των λαχανικών μας! Ο δυόσμος και ο βασιλικός π.χ. βελτιώνουν τη γεύση της ντομάτας ενώ η τσουκνίδα, η μέντα και το μελλισόχορτο, καλυτερεύουν την ποιότητά της.

Συγκαλλιέργεια των κυριότερων λαχανικών

Αγγούρι
Καλλιεργείται με καλαμπόκι – φασόλι – μπιζέλια – ραπανάκια – ηλίανθο – ραδίκια –καρότα - άνηθο. Το νεροκάρδαμο βελτιώνει τη γεύση και την παραγωγή. Τα ραδίκια αποτρέπουν τα σκαθάρια των αγγουριών.
Δεν καλλιεργείται με ντομάτα - αρωματικά βότανα κυρίως φασκομηλιά


Καλαμπόκι

Καλλιεργείται με φασόλια – κολοκύθια – μπιζέλια – πατάτες – αγγούρι – πεπόνι –ηλίανθο – σόγια – φιστίκια – αμάραντο - μαϊντανό. Το καλαμπόκι παρέχει φυσική υποστήριξη για τα φασόλια, οι κολοκύθες πνίγουν τα ζιζάνια και οι ρίζες καλαμποκιού διατηρούν την υγρασία στο χώμα. Τα δε φασόλια δεσμεύουν το άζωτο από τον αέρα στο χώμα.
Δεν καλλιεργείται με ντομάτα και σέλινο


Καρότο
Καλλιεργείται με μαρούλι – ραπανάκι – κρεμμύδι - ντομάτα
Δεν καλλιεργείται με άνηθο


Κολοκύθα


Καλλιεργείται με καλαμπόκι – πεπόνι – τάτουλα – ραπανάκι – καπουτσίνο – κατιφέ - ρίγανη
Ο κατιφές αποτρέπει τους κανθάρους και η ρίγανη παρέχει τη γενική προστασία παρασίτων. Το νεροκάρδαμο αποτρέπει τα ζωύφια.
Δεν καλλιεργείται με πατάτες

Λάχανο – μπρόκολο – κουνουπίδι

Καλλιεργούνται με κρεμμύδια – πατάτες – φασκόμηλο – χαμομήλι – σέλινο –άνηθο – δυόσμο – δεντρολίβανο – θυμάρι – αψιθιά – ύσωπο - λεβάντα
Τα αρωματικά φυτά γενικώς διώχνουν τα σκουλήκια των λάχανων.
Δεν καλλιεργούνται με ντομάτα – φασόλια - φράουλες

Μαρούλι

Καλλιεργείται με αγγούρι – ραπανάκι – κρεμμύδι – καρότο - φράουλες
Το καλοκαίρι τα μαρούλια πρέπει να καλλιεργούνται κάτω από σκιά για να μην ξεβλασταρώνουν.

Μελιτζάνα

Καλλιεργείται με φασόλια – αμάραντο – κατιφέ. Τα φασόλια τις προστατεύουν από το σκαθάρι της πατάτας και ο αμάραντος από τα επιβλαβή έντομα.


Μπιζέλι

Καλλιεργείται με καλαμπόκι – καρότα – σέλινο – μελιτζάνα – σπανάκι – μαϊντανό –φράουλες - πιπεριά. Ο αρακάς φτιάχνει το άζωτο στο χώμα.
Δεν καλλιεργείται με κρεμμύδι


Ντομάτα

Καλλιεργείται με σκόρδο – κατιφέ – κρεμμύδι – μαϊντανό - σχοινόπρασο –καπουτσίνο – καρότο – τσουκνίδα – βασιλικό – μέντα – μελλισόχορτο. Η καλλιέργεια σκόρδου ανάμεσα στις ντομάτες τις προστατεύει από τον τετράνυχο και ο κατιφές από τα έντομα ενώ η τσουκνίδα, η μέντα και το μελλισόχορτο, καλυτερεύει την ποιότητά της. Ο βασιλικός απωθεί τις μύγες, τα κουνούπια και τα σκουλήκια των καρπών, τις βοηθάει στις ασθένειες και συμβάλει στην ανάπτυξή τους. Οι ντομάτες δεν έχουν πρόβλημα να καλλιεργούνται στο ίδιο μέρος κάθε χρόνο
Δεν καλλιεργείται με πατάτες – μάραθο – καλαμπόκι – αγγούρι - λάχανο –μπρόκολο – κουνουπίδι – γογγύλι - άνηθο. Μην τις φυτεύεται κάτω από καρυδιές.



Πατάτα


Καλλιεργείται με νάνα φασόλια – καρότο – σέλινο – κατιφέ – μπιζέλι –καλαμπόκι – κρεμμύδι - λινάρι
Η συγκαλλιέργεια της πατάτας με τον τάτουλα ελέγχει σε ποσοστό 81% τις προσβολές των κονδύλων της από τη σπoγκoσπoρίωση.
Δεν καλλιεργείται με αγγούρι – κολοκύθι – γογγύλι – ηλίανθο - μάραθο


Πιπεριά

Καλλιεργείται με κρεμμύδι – βασιλικό – μπάμιες – μαϊντανό - καρότα
Οι καυτερές πιπεριές έχουν τα εκκρίματα ρίζας που αποτρέπουν την αποσύνθεση ρίζας και άλλες fusarium ασθένειες
Δεν καλλιεργείται με μάραθο - γογγύλια

Σταφύλι

Καλλιεργείται με ύσσωπο – βασιλικό – φασόλια - μπιζέλι
Μαζί με το σχοινόπρασο απωθεί τις αφίδες. Το τριφύλλι αυξάνει τη γονιμότητα του χώματος για το σταφύλι

Φασόλι

Καλλιεργείται με καλαμπόκι – αγγούρι – ραπανάκι – καρότα – κατιφέ –φράουλα –μελιτζάνα – μπίζα – πατάτες – θρούμπι- σέλινο. Τα φασόλια εμπλουτίζουν το έδαφος με άζωτο από τον αέρα
Δεν καλλιεργείται με μάραθο – κρεμμύδι – σκόρδο - σχοινόπρασο

8/4/2011

Πηγές:
http://www.ftiaxno.gr/
http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_companion_plants
http://www.ghorganics.com/page2.html
http://www. Valentine.gr
http://www.vita.gr/
http://gardenguide.gr