Παρασκευή 3 Σεπτεμβρίου 2010

ΛΟΥΛΟΥΔΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ

Η Ελληνική Μυθολογία είναι πλούσια σε μύθους. Δεν θα μπορούσε βέβαια να μην περιλαμβάνει μύθους με αναφορές στα φυτά και στα λουλούδια.
Καλό είναι να γνωρίσουμε, ή να ξαναθυμηθούμε, κάποιους από αυτούς τους μύθους, που είναι πραγματικά πανέμορφοι.
Με τη βοήθεια του διαδικτύου θα σας παρουσιάσω, σήμερα και στη συνέχεια, κάποιους από τους μύθους που συνδέονται με πολύ γνωστά μας λουλούδια.

Ανεμώνη - Ανεμολούλουδο

Το όνομα του λουλουδιού συνδέεται με τον αρχαίο ερωτικό μύθο του Άδωνι και της Αφροδίτης.



Αδωνις και Αφροδίτη

Σύμφωνα με το μύθο λοιπόν ο Άδωνις βγήκε για κυνήγι στο δάσος. Εκεί όμως τον παραφύλαγε ο θεός Άρης, που ζήλευε τον Άδωνι αφού η Αφροδίτη τον παράτησε για τα μάτια του ωραίου νέου. Ο Άρης μεταμορφώθηκε σε άγριο κάπρο, επιτέθηκε στον Άδωνι και τον πλήγωσε θανάσιμα. Η Αφροδίτη άκουσε τα βογκητά του Άδωνι και έσπευσε να τον βρει. Όμως ήταν πια αργά.
Απαρηγόρητη πήρε στην αγκαλιά της το άψυχο σώμα του αγαπημένου της και ράντισε με νέκταρ την πληγή. Από το μείγμα που έκαναν το νέκταρ με το αίμα, ξεπήδησε ένα όμορφο λουλούδι.



Η ζωή αυτού του λουλουδιού κρατάει λίγο. Όταν ο άνεμος φυσάει κάνει τα μπουμπούκια του φυτού να ανθίσουν και ύστερα ένα άλλο φύσημα του ανέμου παρασέρνει τα πέταλα μακριά. Έτσι το λουλούδι αυτό ονομάστηκε ανεμώνη ή ανεμολούλουδο επειδή ο άνεμος βοηθάει την ανθοφορία του αλλά και την παρακμή του.

Άδωνις - Αγριοπαπαρούνα.



Θα ήταν παράληψη αν δεν αναφέραμε ότι υπάρχει και λουλούδι με το όνομα Άδωνις το οποίο μάλιστα έχει και φαρμακευτικές ιδιότητες.
Είναι πάντως προφανές ότι το λουλούδι που αναφέρει ο μύθος είναι η γνωστή σε όλους μας παπαρούνα των λιβαδιών, με το υπέροχο κόκκινο χρώμα (Το αίμα του Άδωνι).

Γλαδιόλα

Ανήκει στην οικογένεια των Ιριδιδών (Iridaceae) και άλλες ονομασίες του είναι: Σπαθάκια, Ψαθάκια, αγριοφρέσα, Πετειναράκι. Είναι πολυετής πόα, ύψους 50-100 εκ. Ανθίζει αργά την Άνοιξη. Τα άνθη του βγαίνουν κατά μήκος του βλαστού και γέρνουν όλα προς τη μια πλευρά.
Ένα αρχαίο όνομα της γλαδιόλας ήταν ξιφίον (xiphium), από την ελληνική λέξη ξίφος, που εννοείται ως σπαθί.
Ο Λινναίος, δανειζόμενος ίσως από τα γραπτά του Πλίνιου σχετικά με φυτά που έχουν φύλλα σε σχήμα ξίφους, το ονόμασε gladiolus (γλαδιόλα) αναφερόμενος στο σχήμα των στενών φύλλων.




Η γλαδιόλα μνημονεύεται στην ελληνική μυθολογία.
Σύμφωνα με μια εκδοχή ενός μύθου του Οβίδιου, η Ceres, η ρωμαϊκή θεότητα του σπόρου και της συγκομιδής, η Δήμητρα στην ελληνική μυθολογία, είχε αγαπημένο μέρος ένα ιερό δάσος κοντά στη Θεσσαλία.
Ένας κακός και εύπορος άντρας που ονομαζόταν Ερυσίχθονας, ο οποίος δεν πίστευε στους θεούς, ζούσε εκεί κοντά και αφειδώς μάζευε καυσόξυλα από τα δέντρα του ιερού δάσους.
Κατά μία εκδοχή, όταν οι προσκυνητές προσπάθησαν να τον σταματήσουν, πήρε το κεφάλι ενός άντρα. Από το αίμα, η Ceres έκανε να ξεπηδήσουν μικρά φυτά σε σχήμα ξίφους που τα ονόμασε γλαδιόλες. Παρακινούμενη από εκδίκηση, η Ceres τιμώρησε τον Ερυσίχθονα διατάζοντας την Πείνα (τον Λιμό) να μπει στο σώμα του. Αυτός αδυνατώντας να βρει αρκετή τροφή για να ικανοποιήσει την όρεξή του, πούλησε την κόρη του για ν' αγοράσει περισσότερη τροφή.
Η κόρη του δραπέτευσε στο δάσος, και η Ceres την μετέτρεψε σε φυτό γλαδιόλας, για να φροντίζει τον άντρα που σκοτώθηκε από τον πατέρα της. Όταν ο Ερυσίχθονας δεν μπορούσε να βρει πλέον τροφή και δεν είχε άλλα χρήματα, η επιθυμία του για τροφή ήταν τόσο δυνατή που η Πείνα τον οδήγησε να φάει τον εαυτό του.
Πριν η αφρικάνικη γλαδιόλα γίνει διάσημη στη δύση, τα λουλούδια της μεσογειακής και της βρετανικής γλαδιόλας χρησιμοποιούνταν για να θεραπεύσει σωματικές ασθένειες. Οι Άγγλοι χρησιμοποιούσαν τη βάση από το στέλεχος του άνθους στη γλαδιόλας (τους βολβούς) ως κατάπλασμα και για να βγάζουν τα αγκάθια και τις ακίδες. Βολβοί σε σκόνη ανακατωμένοι με γάλα κατσίκας χρησιμοποιούνταν ευρέως για ν' ανακουφίσει από τα συμπτώματα του κολικού.

Ορχιδέα - Όρχις, σαλέπι, σερνικοβότανο.



Στην ελληνική μυθολογία, ο Όρχις ήταν γιος μιας νύμφης και ενός σάτυρου. Κατά την διάρκεια των εορτών προς τιμή του Βάκχου, διέπραξε ιεροσυλία, επιχειρώντας να βιάσει μια ιέρεια. Η τιμωρία του ήταν να κατασπαραχθεί από άγρια θηρία και να μεταμορφωθεί σε ένα αδύνατο και σεμνό φυτό.
Ο Θέοφραστος ήταν ο πρώτος από τους αρχαίους συγγραφείς που αναφέρθηκε στις ορχιδέες. Ήταν αυτός που τους έδωσε την ονομασία Όρχις επιστημονικά, ορμώμενος από τον μύθο του Όρχι και αντανακλώντας την ομοιότητά της διπλοκόνδυλης ρίζας τους με τα ανδρικά γεννητικά όργανα, αυτά που ήταν αιτία της περιπέτειας του γέρου Όρχι. Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι μπορούσαν να ελέγξουν το φύλο των αγέννητων παιδιών τους τρώγοντας κονδύλους ορχιδέας. Αν ο πατέρας έτρωγε μεγάλους νεαρούς κονδύλους το παιδί θα ήταν αρσενικό, αν η μητέρα έτρωγε μικρούς κονδύλους το παιδί θα γεννιόταν θηλυκό.

Τριαντάφυλλο

Η Βοτανική ονομασία του είναι Rosa centifolia (ρόδο το εκατόφυλλο) και Rosa damascene (ρόδο το δαμασκηνό ή rose Otto της Βουλγαρίας)
Οι Έλληνες γιατροί της αρχαιότητας σύστηναν το βοτάνι της τριανταφυλλιάς σαν τονωτικό.
Οι ωραίες ρωμαίες μετά το λουτρό τρίβονταν με πούδρα ρόδων, έκαναν τα μάγουλα τους να λάμπουν με αιθέριο έλαιο από το ίδιο φυτό και μύρωναν την ανάσα τους με παστίλιες από ροδοπέταλα, σμύρνα και μέλι. Ο Αβικέννας βεβαίωνε πως είχε θεραπεύσει ορισμένες αιμοπτύσεις χρησιμοποιώντας μόνο γλύκισμα από ρόδα. Στη σαρκοφάγο του Τουταγχαμών, βρέθηκαν άθικτα πολλά μπουκέτα με ρόδα, τα οποία τοποθέτησε εκεί η σύζυγος του νεαρού πρίγκιπα σαν στερνό σημάδι αγάπης.



Υπάρχουν πολλές ιστορίες για το τριαντάφυλλο στην Ελληνική μυθολογία.
► Η αρχαία θεά του έρωτα, η Αφροδίτη, γεννήθηκε από τον αφρό των κυμάτων. Ξεπετάχτηκε στην όμορφη ακτή της Κύπρου... Την ίδια ώρα φύτρωνε στη γη και το πρώτο λευκό τριαντάφυλλο. Έτσι θέλησαν να την καλωσορίσουν οι άλλοι θεοί και να της προσφέρουν για δώρο ένα λεπτό άρωμα. Κι ακόμη, θέλησαν να στείλουν το μήνυμα του έρωτα στους ανθρώπους... Αργότερα, όταν κινδύνευε έβαψε το θεϊκό αίμα της το τριαντάφυλλο. Το έκανε κόκκινο!
► Δημιουργήθηκε από την θεά των λουλουδιών και της βλάστησης την Χλωρίδα. Αυτή μια μέρα βρήκε το άψυχο σώμα μιας νύμφης στο δάσος και το μεταμόρφωσε σε λουλούδι.
Κάλεσε τότε την Αφροδίτη, τη θεά της αγάπης και το Διόνυσο, το θεό του κρασιού. Η Αφροδίτη χάρισε στο λουλούδι ομορφιά και ο Διόνυσος πρόσθεσε νέκταρ για να του δώσει γλυκιά ευωδιά.
Ο Ζέφυρος ο θεός του ανέμου φύσηξε μακριά τα σύννεφα και έτσι ο Απόλλωνας ο θεός του Ήλιου μπόρεσε να λάμψει και να κάνει το λουλούδι να ανθίσει. Έτσι το τριαντάφυλλο δημιουργήθηκε και στέφθηκε "Βασιλιάς των λουλουδιών".
► Ήταν κάποτε μια κοπέλα όμορφη, έξυπνη και είχε σπάνια σοφία.
Μια μέρα είχε καλέσει τους φίλους της στο σπίτι της, αυτοί μέθυσαν και ένας της είπε πως δεν μπορεί να παραβγεί στην εξυπνάδα και τη σοφία με κανέναν άντρα. Αυτή απάντησε ότι η μόνη θεά που ονομάστηκε σοφή ήταν η Αθηνά και κανένας άλλος θεός.
Η απάντηση τους εξαγρίωσε και την κυνήγησαν για να την σκοτώσουν.
Τότε αυτή πήγε στο ναό της θεάς Άρτεμης για να προστατευθεί. Η θεά Άρτεμη τη μεταμόρφωσε σε φυτό με όμορφα άνθη αλλά με φοβερά αγκάθια και το φυτό ονομάστηκε ρόδο ή τριανταφυλλιά.
► Ένας άλλος μύθος λέει ότι το ρόδο γεννήθηκε από ένα χαμόγελο του Έρωτα ενώ σύμφωνα με άλλον, έπεσε από τα μαλλιά της Αύρας ενώ αυτή χτενιζόταν.
► Έχει γραφτεί επίσης ότι η Κυβέλη δημιούργησε το τριαντάφυλλο για να εκδικηθεί την Αφροδίτη, μειώνοντας έτσι την ομορφιά της.

Υάκινθος-Υάκινθος Ζουμπούλι

Ο Υάκινθος ήταν ένας ωραιότατος νέος από τις Αμύκλες (πόλη της Λακωνίας κοντά στη Σπάρτη). Ο Υάκινθος ήταν ερωμένος του Απόλλωνα, θεού του ήλιου.



Μια μέρα καθώς ο Απόλλωνας μάθαινε στον Υάκινθο δισκοβολία, του ξέφυγε ο δίσκος και χτύπησε τον άτυχο νέο, σκοτώνοντάς τον. Ο Απόλλων έσκαψε ο ίδιος με τα χέρια του τον τάφο του Υακίνθου και από το σώμα του ή από το αίμα του, έκανε να φυτρώσει για πρώτη φορά το ομώνυμο φυτό και λουλούδι. Πάνω στα φύλλα του φυτού αυτού λεγόταν ότι διακρίνονταν τα γράμματα ΥΑ ή ΑΙ, που τα συσχέτιζαν ερμηνευτικά με το «ΥΑκινθος», «υΑκΙνθος», το σχετλιαστικό μόριο «αι» ή και τον ΑΙαντα.
Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή, ο Ζέφυρος ζηλεύοντας επειδή ο νεαρός προτιμούσε την παρέα του Απόλλωνα, φύσηξε πάνω στο δίσκο κατευθύνοντας τον να χτυπήσει τον Υάκινθο.
Προς τιμή του Υακίνθου οι Λάκωνες τελούσαν την εορτή Υακίνθια, ενώ σώζονται πολλά χάλκινα αγάλματά του. Ο Μότσαρτ έγραψε την όπερα «Απόλλων και Υάκινθος» (1767) με υπόθεση από τον μύθο του Υακίνθου. Σε αυτή ο Υάκινθος παρουσιάζεται ως πριγκηπόπουλο, γιος του βασιλιά της Σπάρτης Οιβάλου και αδελφός της Μελίας.
Ο Υάκινθος του μύθου δεν ήταν πιθανά το γνωστό μας σήμερα λουλούδι, γατί το είδος δεν είναι ενδημικό της Ελλάδας.

31/8/2010

Πηγές: www.sfinaki.gr, http://www.valentine.gr/mythology7_gr.php, Βικιπαίδεια

Δεν υπάρχουν σχόλια: