Τετάρτη 12 Νοεμβρίου 2008

Όρνιο (Gyps fulvus) Άλλες κοινές ονομασίες: Καναβός, Σκάρα, Γύπας, Θράσα




Μεγάλο και βαρύ αρπακτικό με άνοιγμα φτερούγων 260 εκ και μήκος σώματος 97-104 εκ. Όταν κουρνιάζει διακρίνεται χαρακτηριστικά το γυμνό από φτερά κεφάλι του με το κολάρο από λογχοειδή κοντά φτερά στη βάση του λαιμού. Τα φτερά του κολάρου είναι αυτά από τα οποία διακρίνεται κυρίως αν το πουλί είναι ενήλικο (με άσπρα κοντά φτερά) ή νεαρό (με καφέ μακριά φτερά). Υπάρχουν όμως κι άλλες διαφορές ανάμεσα στις ηλικίες. Το ενήλικο έχει ασπρογκρίζο κεφάλι και λαιμό, καφέ ως ασπρογκρίζο φτέρωμα, άσπρο-κίτρινο ράμφος, καφέ-κιτρίνη ίριδα. Το νεαρό πουλί έχει λευκό κεφάλι και λαιμό, κανελί φτέρωμα, μακρύτερα δάχτυλα στις άκρες των φτερούγων, μολυβί ράμφος, και καφέ ίριδα.




Κατά την πτήση του, το Όρνιο διακρίνεται κυρίως από την κοντή ουρά και τις φαρδιές φτερούγες του. Συνήθως τα Όρνια γυροπετούν σε μεγάλους, αργούς κύκλους, εκμεταλλευόμενα τα θερμά ανοδικά ρεύματα αέρα, ώστε να κερδίσουν ύψος και κατόπιν πλανάρουν με ακίνητες φτερούγες (παθητική πτήση) διασχίζοντας έτσι μεγάλες αποστάσεις.





Το Όρνιο τρέφεται με ψοφίμια κτηνοτροφικών ζώων μεσαίου ή μεγάλου μεγέθους. Προτιμά κυρίως τα μαλακά μέρη των νεκρών ζώων, δείχνοντας ιδιαίτερη προτίμηση στα εντόσθια.
Τα όρνια περιπλανούνται γύρω από τα στανοτόπια και τις ερημιές, τρώγοντας όσα ψοφίμια βρουν. Είναι η υγειονομική υπηρεσία της Υπαίθρου. Δεν αγγίζει ποτέ ζώο αν δεν βεβαιωθεί ότι είναι νεκρό, πράγμα που συμβαίνει μόνο όταν δει να μαζεύονται γύρω άλλα πτωματοφάγα ζώα.
Το ράμφος του έχει μήκος όσο και το κεφάλι και στην άκρη είναι γαμψό. Ο λαιμός του είναι γυμνός (για να χώνει το κεφάλι του στα πτώματα χωρίς να λερώνεται). Τα πόδια του είναι δυνατά, με δάχτυλα που καταλήγουν σε πλατιά και κοντά νύχια, αντίθετα με τα μακριά και γαμψά νύχια των άλλων αρπακτικών πτηνών. Η διαμόρφωση αυτή των νυχιών του εξασφαλίζει άνετο βάδισμα στο έδαφος. Έχει πολύ δυνατή όραση που τον βοηθά να επισημαίνει την τροφή του καθώς πετά σε μεγάλο ύψος.

Η οξεία του όραση, οι πτητικές του συνήθειες και κυρίως η αγελαία του συμπεριφορά το βοηθούν να εντοπίζει τα πτώματα πριν τη σήψη, γεγονός ιδιαίτερα ωφέλιμο σε θερμά κλίματα όπου τα νεκρά ζώα αποτελούν εστίες μόλυνσης. Μία ομάδα από 60-80 Όρνια μπορεί να καταναλώσει ένα κουφάρι προβάτου μέσα σε πέντε με 10 λεπτά ή ένα μεγάλο οπληφόρο (αγελάδα, άλογο κλπ.) σε τρεις με τέσσερις ώρες. O χώρος αναζήτησης τροφής εκτείνεται συνήθως σε ακτίνα 30-40 χλμ, αλλά μπορεί να φθάσει και μέχρι τα 200-300 χλμ.
Τέλη Φεβρουαρίου αρχές Μαρτίου το θηλυκό γεννά 1 παχυκέλυφος αυγό, (ψηλά στους γκρεμούς μέσα στις βραχοσπηλιές που τις στρώνει με ξερόκλαδα και φρύγανα) που το κλωσούν και οι δύο γονείς εναλλάξ. . Η εκκόλαψη διαρκεί 55 ημέρες. Ο νεοσσός έχει πυκνό, λευκό φτέρωμα αλλά δεν μπορεί να πετάξει πριν περάσουν 4 μήνες. Στο διάστημα αυτό οι γονείς εξασφαλίζουν την διατροφή του με πολτό που ετοιμάζουν στον πρόλοβο τους.

Σημαντικότερη απειλή για το Όρνιο θεωρείται η εγκατάλειψη της νομαδικής κτηνοτροφίας αφού αυτό σημαίνει ότι μειώθηκαν και τα πτώματα των αιγοπροβάτων που αποτελούσαν τροφή του είδους. Αλλες απειλές για το Όρνιο είναι το παράνομο κυνήγι και η χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων.

Δεν υπάρχουν σχόλια: