Παρασκευή 28 Δεκεμβρίου 2018

ΕΥΧΕΣ


Αγραπιδιά (Pyrus amygdaliformis)



Η απιδέα η αμυγδαλόμορφος ή γκορτσιά (Pyrus amygdaliformis ή Pyrus spinosa) γνωστή ως πύρος ο ακανθώδης είναι είδος του γένους των αχλαδιών της τάξης των ροδoειδών. Απαντάται στη Νότια Ευρώπη και τη Μικρά Ασία Η ονομασία της απαντάται σε διάφορες παραλλαγές του ονόματος «γκορτσιά», «γκορτζιά» κ.λπ. Επίσης, ονομάζεται και αλιοχρά στην Κυνουρίααρμουτιά (αλλά και  αγκουρνιτσά)  στη Θράκησβέρτσλο στη Λήμνοαγριοαπιδιά στην Κέρκυρααροχλάδα   στη Νάξοαγκραπιδία ή αγκραπιέα στην Κάτω Ιταλία. Στην Κρήτη (όπου το φυτό ονομάζεται αγκούτσακας,.
Επιστημονική ονομασία: Pyrus spinosa Forssk.
Συνώνυμα: Pyrus amygdaloformis Vill., Pyrus amygdaliformis var. Cuneifolia Diap., Pyrus amygdaloides Link, Pyrus nivalis Lindl., Pyrus parviflora Desf., Crataegus amygdaliformis (Vill.) Chalon, Pyrus angustifolia Decne., Pyrus communis subsp. amygdaliformis (Vill.) Braun-Blanq., Pyrus cuneifolia Guss
Η γκορτσιά και τα άλλα είδη της αχλαδιάς είναι γνωστά από την αρχαιότητα. Ίσως είναι η όγχνη του Ομήρου ή η άπιος του Θεόφραστου.


Περιγραφή
Η γκορτσιά είναι φυλλοβόλο δέντρο, με φύλλα μακριά σε σχήμα λόγχης. Το σύνηθες ύψος του φυτού είναι 3-5 μέτρα και φτάνει μέχρι τα 10 μ. Ανθίζει τον Μάρτιο με Απρίλιο με λευκά λουλούδια κατά κορύμβους, λίγο πριν ή ταυτόχρονα με το μεγάλωμα των φύλλων. Όταν είναι ανθισμένη είναι πραγματικά εντυπωσιακή και διακρίνεται από πολύ μακριά.
Φύεται σε υψόμετρο έως 1500 μ. σε πολλά ξέφωτα βουνών, σε ακαλλιέργητους αγρούς, στις άκρες των χωραφιών, σε βραχώδη εδάφη και πετρώδεις πλαγιές και στις άκρες επαρχιακών δρόμων.
Οι καρποί της είναι μικροί, σε σχήμα σφαιρικό και είναι ξινοί και στυφοί, καθώς και δύσπεπτοι. Μπολιάζεται εύκολα και αποτελεσματικά με την κοινή αχλαδιά (Pyrus communis, απιδέα η κοινή) και την αγριαχλαδιά (Pyrus pyraster). Μπολιάζεται επίσης και με μηλιάροδακινιά και κορομηλιά.
Τα αγκάθια της, είναι επικίνδυνα γιατί προκαλούν μόλυνση.
Αν σε » χτυπήσει » αγραπιδιά, πρέπει αμέσως να το απολυμάνεις.
Παλιά, όταν δεν υπήρχαν φάρμακα ( όπως Betadin),έκαιγαν το χτυπημένο σημείο-βγάζοντας πρώτα το αγκάθι της- με αναμμένο τσιγάρο!!!

Χρήσεις
Στην αρχαιότητα οι καρποί της γκορτσιάς ήταν εδώδιμοι σε πολλές περιοχές της Ελλάδας και καταναλώνονταν είτε φρέσκοι, είτε αποξηραμένοι. Σήμερα, στο πλαίσιο αναβίωσης του ενδιαφέροντος για τοπικά προϊόντα, αναφέρεται περιορισμένη χρήση των καρπών για παρασκευή πετιμεζιούγλυκού του κουταλιού και λικέρ 
Το αναφερόμενο πετιμέζι, στο Γέρμα της Καστοριάς, το παρασκεύαζαν ως εξής:
Έριχναν τα γκόρτσα μέσα σε ένα μεγάλο κακάβι (χάλκινο καζάνι) και τα έβραζαν με νερό επί αρκετή ώρα, έως ότου μετατραπούν σε παχύρευστο πολτό.
Κατόπιν στράγγιζαν (διήθιζαν) τον εν λόγω πολτό, μάζευαν το σιρόπι του, έριχναν σ’ αυτό μία μικρή ποσότητα «κασταλαγής» (κοσκινισμένη στάχτη!)
και τον συγκέντρωναν σε κιούπια (πήλινα δοχεία).
Την επόμενη ημέρα έβγαζαν από τα κιούπια το σιρόπι, χωρίς την κατακαθισμένη στάχτη, και το έβραζαν μέχρι να γίνει παχύρρευστο πετιμέζι. Μ’ αυτό το πετιμέζι και με κομμάτια κυδωνιού και μήλου έφτιαχναν υπέροχα γλυκά κουταλιού.
Έφτιαχναν επίσης με το πετιμέζι και μ’ αλεύρι νόστιμες μουστόπιτες, ενώ με ψίχα καρυδιού παρασκεύαζαν εξαιρετικά σουτζούκια, που τα έτρωγαν αργότερα τα μικρά παιδιά τους, όταν έπεφτε το πρώτο χιόνι στο βουνό Μουρίκι.
Οι μικροί, στυφοί καρποί του υποκαθιστούσαν το ψωμί στους Αργείους, όπως τα βαλανίδια στους Αρκάδες.
Ο καρπός της Γκοτζιάς μαζί με τα βελανίδια, είναι από της βασικές ζωοτροφές, αποτελεί εξαιρετικό φαΐ για τους χοίρους, αφού την περίοδο αυτή δεν υπήρχαν άλλες φυσικές πηγές τροφής για τα ζώα.


Δραστικές ουσίες
Η γκορτζιά περιέχει Βιταμίνη C, Α, Κ, βιταμίνες του συμπλέγματος Β (φυλλικό οξύ, ριβοφλαβίνη, πυριδοξίνη), αρβουτίνη (φύλλα), φλοριζίνη (ρίζα),
Ο καρπός της Γκορτζιάς περιέχει μαλικό οξύ, κιτρικό οξύ, κουϊνικό οξύ, κυανογενικά γλυκοσίδια (αμυγδαλίνη), αρωματικές ουσίες, παράγωγα του καφφεϊκού οξέος,  ιχνοστοιχεία (χαλκός, σίδηρος, κάλιο, μαγγάνιο, μαγνήσιο, φώσφορος, ασβέστιο)και κυρίως 5-κοφφεοϋλ-κουϊνικό οξύ, πηκτίνη.

Θεραπευτικές ιδιότητες:
Για θεραπευτικούς σκοπούς χρησιμοποιούνται οι καρποί, τα φύλλα και η φλούδα του δέντρου
Το αφέψημα (τσάι) του φυτού χρησιμοποιείται ως διουρητικό, κατά της νεφρολιθίασης, της χολολιθίασης, της κυστίτιδας, των παθήσεων της ουροδόχου κύστης και της ουρήθρας. Συνιστάται επίσης, ως υπακτικό (βοηθά στην αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας), αλλά και ως ανοσοενισχυτικό. Στη λαϊκή ιατρική, χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση της αιματουρίας, της αναιμίας, της υπέρτασης, των ρευματισμών και του πυρετού.
Οι καρποί της Γκοτζιάς έχουν αιμοστατικές ιδιότητες και βοηθούν στην θεραπεία της δυσπεψίας και της διάρροιας, επίσης δρα ως ψυκτικό, αντισπασμωδικό, ευεργετικό στις παθήσεις του αναπνευστικού συστήματος και στην οδυνηρή δυσμηνόρροια.
Η φλούδα από τα τρυφερά κλαδιά της γκορτσιάς αποξηραίνονται σε σκιερό μέρος και γίνονται αφέψημα κατά του ουρικού οξέως.
Τον χυμό του καρπού οι κρητικοί τον χρησιμοποιούσαν εναντίον της διάρροιας.
Τα φύλλα του φυτού, καβουρδισμένα, τα κονιοποιούσαν και τα έριχναν μέσα στον καφέ του πάσχοντος από μυρμηγκιές (αλλά να μην το ξέρει ο πάσχων). Στην ανατολική Κρήτη χρησιμοποιούσαν και τα χλωρά φύλλα του αγκούτσακα για να γητεύουν τις μυρμηγκιές τις οποίες ονόμαζαν αγκουτσάκους.
Παρ’ ότι έχει επικίνδυνα αγκάθια, τα φύλλα της έχουν αναλγητική δράση, στο τσίμπημα του σκορπιού.
Όταν κάποιος, στο Ξηρόμερο, δεχόταν τσίμπημα σκορπιού, του έδιναν φύλλα αγραπιδιάς να τα μασήσει για μερικά λεπτά, χωρίς να τα καταπιεί.
Δοκιμασμένο κι αποτελεσματικό παυσίπονο (χρειάζεται όμως και ιατρική βοήθεια για τις παρενέργειες του τσιμπήματος του σκορπιού).
Το εκχύλυσμα ή αφέψημα των καρπών συνιστάται  κατά των δηλητηριάσεων από μανιτάρια. και Μια μέθοδος που έχει προταθεί είναι το βράσιμο των μανιταριών μαζί με άγρια αχλάδια
Χορηγείται ως διουρητικό υπό τη μορφή αφεψήματος (τσάι: 300g αποξηραμένης ρίζας βράζουν σε 1lt νερό. Έως 2 ποτήρια ημερησίως, πρωί-βράδυ προ φαγητού). Εφαρμόζεται εξωτερικά στο δ έρμα ως καταπραϋντικό υπό τη μορφή καταπλάσματος του νωπού φυτού.

Προειδοποίηση: Δεν συνιστάται η χρήση παρασκευασμάτων βοτάνων χωρίς την ενημέρωση του θεράποντα ιατρού ή φαρμακοποιού. Ενδέχεται οι ουσίες που περιέχουν να αλληλεπιδράσουν με το/τα φάρμακα, που ήδη παίρνει ο ασθενής και να εξουδετερώσουν τη θεραπευτική τους δράση ή να προκαλέσουν τοξικότητα.


Μελισσοκομία
Είναι σπουδαίο μελισσοκομικό φυτό, με σημαντική περίοδο ανθοφορίας, που αρχίζει ανάλογα με το υψόμετρο από τον Φεβρουάριο μέχρι και τον Απρίλιο. Ακολουθεί αυτήν της αμυγδαλιάς και παρότι έχει μικρή διάρκεια έχει μεγάλη αποδοτικότητα.
Οι μέλισσες δείχνουν πολύ έντονο ενδιαφέρον για τη γκορτσιά και όταν ο καιρός είναι καλός αν καθίσεις κάτω από ένα δέντρο νιώθεις σαν να έχουν τινάξει ένα μελίσσι επάνω. Το μέλι που παράγεται είναι μικρό σε ποσότητα καθώς λόγω εποχής το καταναλώνουν οι μέλισσες. Είναι ένα μέλι πολύ αρωματικό που ξεχωρίζει και αν το επιτρέψει ο καιρός, οι μέλισσες μπορεί να αποθηκεύσουν στην κυψέλη ένα με δύο πλαίσια μέλι, το οποίο θα προσδώσει αργότερα στον τρύγο του ανοιξιάτικου ανθόμελου, μια διαφορετική πινελιά. Εκτός όμως από νέκταρ, η γκορτσιά δίνει και γύρη χρώματος κίτρινου, η οποία θεωρείται πολύ θρεπτική για τον γόνο. Την συναντάμε συνήθως στα όρια των κτημάτων αλλά και σε παρατημένα ή ακαλλιέργητα χωράφια και οι μέλισσες την λατρεύουν.

Πηγές

http://mediplantepirus.med.uoi.gr

Τετάρτη 24 Οκτωβρίου 2018

Λωτός


Ο λωτός είναι γένος φυτών που ανήκει στην οικογένεια Εβενίδες (Ebenaceae). To γένος διόσπυρος (Diospyros)  περιλαμβάνει περί τα 200 είδη των τροπικών περιοχών, κυρίως των ανατολικών, καθώς και των εύκρατων. Ευδοκιμούν σε όλα τα εδάφη, προτιμούν όμως τα ηλιόλουστα και ζεστά μέρη. Τα περισσότερα είδη είναι διακοσμητικά με εδώδιμο καρπό και κάποια είδη εξ αυτών παρέχουν πολύτιμο ξύλο (έβενος), το οποίο είναι μαύρο και πολύ ανθεκτικό. Ο καρπός του έχει σχεδόν σφαιρικό σχήμα, πορτοκαλί έως κόκκινο χρώμα και στυφή γεύση, μόλις κοπεί από το δέντρο. Αν αφεθεί μερικές μέρες, γίνεται γλυκός και ζουμερός.
Περιγραφή
Πρόκειται για δέντρα ή θάμνους με ακέραια φύλλα και σπανίως αντίθετα. Τα άνθη είναι μονογενή ή διγενή. Ο καρπός, που ανήκει στο γένος των ψυχανθών, είναι σαρκώδης ράγα, χυμώδης με χρώμα ξανθό, πορτοκαλί, κόκκινο ή κυανόμαυρο. Πολλαπλασιάζονται με σπέρματα.
Είναι φυλλοβόλο δέντρο, που ωριμάζει από τον Νοέμβριο μέχρι τον Δεκέμβριο, οπότε και διατίθεται στην αγορά σε πλαστικά, ξύλινα ή χάρτινα τελάρα ή πλαστικά κλουβάκια, για την καλύτερη διατήρησή του, ένεκα του ότι είναι ευπαθές φρούτο.

Καλλιέργεια
Η καλλιέργεια του λωτού καταλαμβάνει σημαντική θέση σε χώρες της Άπω Ανατολής, που παραδοσιακά χρησιμοποιούν τον λωτό σαν ένα καθημερινό φρούτο.
Η μεγάλη χώρα παραγωγής λωτού στην παγκόσμια αγορά είναι η Κίνα. Ακολουθούν Κορέα, Ιαπωνία και Βραζιλία, ενώ τα τελευταία χρόνια η καλλιέργεια αυτή έχει ικανοποιητική ανάπτυξη τόσο στο Ισραήλ, όσο και στη Νότιο Αφρική, την Αυστραλία, την Τουρκία και την Ινδία.
Στις ευρωπαϊκές αγορές κυριαρχούσε μέχρι πρότινος η Ιταλία με 51.000 τόνους, αλλά η Ισπανία, κάνοντας δυναμική είσοδο στην αγορά λωτού τα τελευταία χρόνια, είναι η ανερχόμενη δύναμη, που τα τελευταία τρία χρόνια έφτασε να παράγει 70.000 τόνους, από τους οποίους εξάγει το 62%. Ο ισπανικός λωτός, έχει καταφέρει να αποτελέσει ένα από τα πιο δυναμικά εξαγώγιμα προϊόντα της χώρας της Ιβηρικής Χερσονήσου. Ήδη γνωστή για τη δράση της στις αγορές της Ανατολικής Ευρώπης, η ισπανική ένωση λωτού Kaki Ribera del Xuquer στη Βαλένθια εστιάζει στο να αυξήσει τις πωλήσεις λωτού σε ολόκληρη την Ευρώπη. Το συμβούλιο της Ένωσης επικεντρώνεται στον έλεγχο της ποιότητας και τη προώθηση μιας ποικιλίας λωτού «Brilliant Red», η οποία έχει τις ρίζες της στη Βαλένθια.
Η εμπορική καλλιέργεια του λωτού στην Ελλάδα έχει μεγάλες προοπτικές παρά την άποψη ορισμένων πως δύσκολα μπορεί να γίνει προϊόν ευρείας κατανάλωσης στη χώρα μας. Η Ελλάδα διαθέτει ιδανικές συνθήκες όσον αφορά το κλίμα και το έδαφος για την επιτυχή εμπορική καλλιέργεια του λωτού. Μπορεί οι οργανωμένες καλλιέργειες λωτού στην Ελλάδα να είναι πολύ λίγες, ωστόσο η όχι τόσο μεγάλη εξάπλωση του φρούτου αυτού στην Ελλάδα οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο γεγονός ότι οι πρώτες καλλιέργειες λωτού στη χώρα μας προέρχονταν από φρούτα που ανήκαν στις στυφές ποικιλίες, εκείνες δηλαδή που τρώγονται μόνο όταν ωριμάζουν πολύ καλά, ενώ μετά την πλήρη ωρίμανση συντηρούνταν για πολύ λίγο χρονικό διάστημα.
Είδη
Υπάρχουν πολλά είδη και ποικιλίες αυτών, γνωστότερα των οποίων είναι.
Διόσπυρος ο κακί (Diospyros kaki). Είναι ιθαγενές της Κορέας και της Ιαπωνίας και τρώγεται υπερώριμος. Στην Ελλάδα καλλιεργείται σε μικρότερη κλίμακα, ιδίως στα Επτάνησα και στην Κρήτη.
Διόσπυρος ο βιργινιανός (Diospyros virginiana), ιθαγενής της Βόρειας Αμερικής.
Διόσπυρος ο έβενος (Diospyrus ebenum), δασικό δέντρο, ιθαγενές της Σρι Λάνκα, το οποίο είναι ενδιαφέρον για το πολύτιμο ξύλο του, τον έβενο.

Ιστορικές αναφορές
Από τα πρώτα χρόνια της εμφάνισης του, συμπεριελήφθη στην αρχιτεκτονική, στην ζωγραφική και στην ποίηση πολλών αρχαίων λαών. Χάρη στη λεπτή και χαρακτηριστική γεύση του, έχαιρε  μεγάλης  εκτίμησης από τους αρχαίους λαούς. Είχε ονομαστεί ως η «τροφή των θεών».
Ο Λωτός φέρεται να ήταν γνωστός στους αρχαίους Ινδούς από τους οποίους και διαδόθηκε αρχικά στο Θιβέτ και την Κίνα και αργότερα στην Αίγυπτο και την αρχαία Ελλάδα.
Οι Άραβες το θεωρούσαν φρούτο του Παραδείσου.
 Ο Όμηρος, στην Οδύσσεια, περιγράφει τους Λωτοφάγους,  ως εξευγενισμένους,  φιλόξενους, ήρεμους και καλόκαρδους και με ανώτερο πολιτισμικό επίπεδο.
Οι αρχαίοι Έλληνες ονόμαζαν λωτούς πολλά είδη φυτών ποώδη και δενδροειδή που κατά τον Θεόφραστο δεν είχαν σχέση με το πραγματικό λωτό (κατά «φύλλοις και καυλοίς και άνθεσι και καρποίς» (Ζ-15:3). Ο Διοσκουρίδης αναφέρει τέσσερα είδη λωτού που μόνο το ένα είδος αντιστοιχεί με το φυτικό γένος αυτού. Έτσι το πρώτο είδος του Διοσκουρίδη ο «λωτός ο ήμερος» αντιστοιχεί κατ΄ άλλους με τον λωτό τον κερατιοφόρο, κατ΄ άλλους με το φυτό μελίλωτος ο μεσσηνιακός που φύονταν γύρω από τη Σπάρτη και την Τροία όπως αναφέρει και ο Όμηρος, (Ιλιάδα Β-776) που ήταν είδος τριφυλλιού με το οποίο τάιζαν τα άλογα. Το δεύτερο Διοσκούρειο είδος, ο «λωτός ο άγριος» πρόκειται για το ίδιο που καλλιεργούταν στην Αίγυπτο, το κηπευτικό τριφύλλι το αλεξανδρινό. Ο «λωτός το δένδρο» είναι ο «λωτός ο κυρηναϊκός», που αντιστοιχεί με τον ζίζυφο λωτό που φύεται στην Αφρική και Ελλάδα, του οποίου ο καρπός ο τζίτζυφος τρωγόταν όπως αναφέρει και ο Όμηρος από τους λωτοφάγους, τον οποίο οι Άραβες θεωρούσαν φρούτο του Παραδείσου.
Τέλος ο «λωτός ο αιγύπτιος» δεν είναι άλλος από τον λεγόμενο «νυμφαίο» ή «λωτός του Νυμφαίου» που είναι ο ίδιος ο αιγυπτιακός και ινδικός λωτός που αποτελούσε ιερό σύμβολο του Νείλου και του Γάγγη αντίστοιχα, σύμβολο γονιμότητας και ευκαρπίας.

Θεραπευτικές ιδιότητες
Σύμφωνα με το μύθο, προκαλεί λήθη. Οι διατροφολόγοι, όμως, υποστηρίζουν πως πρόκειται για θησαυρό. Οι τελευταίες έρευνες δείχνουν πως με το λωτό το μόνο που ξεχνάς είναι ο γιατρός.
  Έχει διουρητικές και καθαρτικές ιδιότητες.
●  Το χρυσοκόκκινο χρώμα του οφείλεται στα φλαβονοειδή που είναι ισχυρά αντιοξειδωτικά, επίσης περιέχει πολυφαινόλες και κατεχίνες οι οποίες είναι γνωστές για την αντιφλεγμονώδη δράση τους.
●  Περιέχει βετουλινικό οξύ, μια ουσία που έχει αποδειχτεί ότι είναι ιδιαίτερα δραστική ενάντια σε αρκετές μορφές καρκίνου.
●  Περιέχει β-καροτένιο και λυκοπένιο, ζεαξανθίνη και κρυπτοξανθίνη, ουσίες με ισχυρή αντιοξειδωτική δράση  ενάντια στις ελεύθερες ρίζες που είναι υπεύθυνες για την πρόωρη γήρανση αλλά και για την εμφάνιση μεγάλου αριθμού ασθενειών.
Τα αντιοξειδωτικά, συμβάλλουν στην ανάπλαση των κυττάρων του δέρματος. Σύμφωνα με έρευνες του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν, μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα του κολλαγόνου του δέρματος, διατηρώντας την επιδερμίδα μας νεανική και απαλή.
Σύμφωνα με συμπεράσματα έρευνας που διεξήγαγε η κλινική Μάγιο, η ζεαξανθίνη που περιέχει ο πολύτιμος καρπός, η οποία ανήκει στα καροτινοειδή, είναι ένας εξαιρετικός διατροφικός σύμμαχος στην πρόληψη και αντιμετώπιση της ωχράς κηλίδας, ιδιαίτερα σοβαρής πάθησης του ματιού.
●   Είναι πλούσιος σε βιταμίνη C η οποία ενισχύει το ανοσοποιητικό μας σύστημα και δίνει λάμψη στο δέρμα.
●   Περιέχει βιταμίνες της ομάδας Β (κυρίως θειαμίνη, ριβοφλαβίνη, πυριδοξίνη και φολικό οξύ) οι οποίες έχουν ευεργετικές ιδιότητες για το νευρικό μας σύστημα. Σύμφωνα με έρευνα του Ινστιτούτου Διατροφής του Πανεπιστημίου του Γουισκόνσιν, ένας καρπός μπορεί να μας προσφέρει το 95% της συνιστώμενης ημερήσιας ποσότητας από τις συγκεκριμένες βιταμίνες.
●   Είναι πλούσιος σε  ιχνοστοιχεία όπως κάλιο ,μαγνήσιο, χαλκό, χολίνη.
●   Περιέχει φυτικές ίνες και έτσι είναι ιδιαίτερα ευεργετικός σε άτομα που υποφέρουν από δυσκοιλιότητα.
  Οι προανθοκυανιδίνες που περιέχονται στον λωτό μπορούν να ελαττώσουν τον κίνδυνο καρδιαγγειακών ασθενειών περιορίζοντας την αρτηριακή πίεση, τον κίνδυνο θρομβώσεων καθώς και το ποσοστό της κακής χοληστερόλης LDL και των τριγλυκεριδίων.
●   Χάρη στη μεγάλη περιεκτικότητα του σε φυσικά σάκχαρα, είναι μια πολύ καλή πηγή ενέργειας κατάλληλη για άτομα με αυξημένη φυσική δραστηριότητα (π.χ αθλητές ). Έρευνες του Πανεπιστημίου του Μιζούρι έδειξαν πως μπορεί να θεωρηθεί εξίσου πολύτιμος με την μπανάνα, όταν καταναλώνεται πριν από την προπόνηση.

ΠΡΟΣΟΧΗ
Τα άτομα με διαβήτη δεν θα πρέπει να καταναλώνουν λωτό, καθώς περιέχει μεγάλη ποσότητα σακχάρων και μέτριο γλυκαιμικό δείκτη (50) και μπορεί να αυξήσει το επίπεδο της γλυκόζης στο αίμα.

●   Βοηθάει ιδιαίτερα στη διαδικασία της πέψης, ενώ, σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου Ταφτς, διευκολύνει επίσης την απορρόφηση των υδατανθράκων και των λιπιδίων από το έντερο, συμβάλλοντας στην καλύτερη λειτουργία του πεπτικού, αλλά και στη διατήρηση της γραμμής μας.
Τα 100 γρ φρέσκου λωτού παρέχουν μόλις 70 θερμίδες, άρα είναι ιδανικός για άτομα που ακολουθούν μια ισορροπημένη διατροφή.

Θεραπευτικές Συνταγές
Κατά της αναιμίας
Πίνουμε 50 έως 100 ml χυμό λωτού 2 φορές την ημέρα πριν από τα γεύματα.
Κατά του βήχα
Πίνουμε χυμό λωτού διαλυμένο σε ένα ποτήρι ζεστό νερό.
Κατά της ακμής
Για να απαλλαγούμε από την ακμή, καθώς και για να τονώσουμε το δέρμα μας, κάνουμε  μια μάσκα από τον πολτό ενός λωτού τον οποίο αναμιγνύουμε με κρόκο αυγού.

Τρόπος κατανάλωσης :
Δεν πρέπει να καταναλωθεί αμέσως μετά τη συγκομιδή είναι απαραίτητο να περιμένουμε να ωριμάσει περισσότερο, να εξαλείψει το τυπική στυπτική γεύση που προκαλείται από την υψηλή περιεκτικότητα σε τανίνη.
Για να ωριμάζουν οι λωτοί, τους τοποθετούμε μέσα σε μια κατσαρόλα σκεπασμένη  ή μέσα σε πλαστική σακούλα ή και χάρτινη μεγάλη, μαζί με 2-3 μήλα. Κλείνουμε τη σακούλα αφήνοντας μια πολύ μικρή τρύπα για  ήπιο αερισμό. Αφήνετε τα φρούτα στην κατάσταση αυτή για 3 - 5 ήμερες και στο τέλος θα έχετε γευστικότατους, ώριμους, μελένιους λωτούς στο τραπέζι σας. 
Άλλη μία μέθοδος ωρίμανσης, είναι να βάλουμε τους λωτούς στην κατάψυξη περίπου για τρεις ημέρες.  Μετά τους αφήνουμε στο ψυγείο να ξεπαγώσουν.

Στην Κουζίνα
Αφήνουμε τη φαντασία μας ελεύθερη και εκμεταλλευόμαστε την υπέροχη γλυκιά γεύση του, δημιουργώντας μαρμελάδες από λωτούς, λικέρ, κέικ ή τους χρησιμοποιούμε για να δώσουμε επιπλέον γεύση στις σαλάτες και στα  φαγητά  μας.
Σε ορισμένες χώρες ο καρπός τρώγεται πολύ και αποξηραμένος, ενώ στην Ιαπωνία χρησιμοποιείται στην παρασκευή του sake.
Οι κόνδυλοι του λωτού, ξεφλουδισμένοι και τεμαχισμένοι σε φέτες χρησιμοποιούνται στην Κίνα στην Κορέα και σε άλλες ασιατικές χώρες, σε σαλάτες τουρσί τηγανητοί με σουσάμι σε μορφή τσιπς με κάρυ.

Πηγές:
medlabgr.blogspot.com
www.ethnos.gr
.http://www.ekriti.gr







Τετάρτη 12 Σεπτεμβρίου 2018

Τζιτζιφιά το δέντρο γιατρός



Τα χείλη σου ‘ναι τζίτζιφος,
τα μάγουλά σου μήλο,
τα μάτια σου παράδεισος
και το κορμί σου κρίνο.

Η Τζιτζιφιά θεωρείται  δέντρο με καταγωγή  την Ασία που έχει εγκλιματιστεί στην Ελλάδα και σε άλλες παραμεσόγειες χώρες, άγνωστο πότε. Η λατινική της ονομασία είναι Ziziphus jujuba και ανήκει στην οικογένεια Ραμνωδών (Rhamnaceae). Άλλα συγγενικά είδη είναι η  Indian Jujube, η Z.jujube var. spinosa, η Z. mucronata,.
Αξιόλογες εμπορικές ποικιλίες θεωρούνται  οι κινεζικές Li, Lang, Sui Men, και Mu-Shing-Hong
Το δέντρο είναι μικρό καρποφόρο – φυλλοβόλο με αγκαθωτά κλαδιά και ανθίζει το καλοκαίρι, όπου αναδίδει και ένα λεπτό ευχάριστο άρωμα.
Αυτό το επιβλητικό φυτό αναφέρεται σε πολλές παραγράφους  στη Βίβλο, μεταξύ των οποίων η μία στο Βιβλίο των Δικαστών: «Τότε θα καταργήσω τη σάρκα σας με τα αγκάθια της ερήμου»......... και μια ποικιλία  Ziziphus spina-Christi - λέγεται η ακανθώδης τζιτζιφιά του Χριστού.

Ιστορικά
Οι Κινέζοι και Κορεάτες τα χρησιμοποιούσαν για να ανακουφιστούν από προβλήματα του στομάχου και της σπλήνας. Στην Κινέζικη ιατρική παράδοση  θεωρούν πως τα τζίτζιφα τονώνουν το Τσι (την ενέργεια),δυναμώνουν το σώμα, προάγουν την απόκτηση βάρους, βελτιώνουν την αντοχή και τη φυσική κατάσταση του ατόμου. Βέβαια γι΄ αυτούς η πιο σημαντική τους ιδιότητα ήταν η πνευματική ενίσχυση που τους προσέφερε, διότι τους βοηθούσε να καταπολεμήσουν το άγχος, τη νευρικότητα, τις αϋπνίες και την υπερκόπωση. Επίσης στην Κινέζικη βοτανολογία ο άγριος καρπός του τζίτζιφου πιστεύεται ότι βελτιώνει την όψη του δέρματος, το τονώνει και το αναζωογονεί. Έφτιαχναν πολλά γλυκά με βάση το τζίτζιφο, επίσης λικέρ και κρασί.
Οι Ρωμαίοι τα είχαν  σε μεγάλη εκτίμηση. Στην Ελλάδα ήταν γνωστά από τα αρχαϊκά χρόνια ενώ εικάζεται ότι τα τζίτζιφα ήταν τελικά η τροφή των Λωτοφάγων  της Οδύσσειας.
Στην Δύση, η πρώτη γραπτή επιστημονική αναφορά στα Τσίτζιφα  γίνεται το 1753 αλλά  οι θεραπευτικές ιδιότητες των καρπών ήταν γνωστές  πολύ νωρίτερα.
Στην Ευρώπη τα καλλιεργούσαν και μεταποιούσαν αρκετά, σε μαρμελάδες, καραμέλες και γλυκά. Κυρίως όμως τα χρησιμοποιούσαν σαν τονωτικό και αποτοξινοτικό, για πρόληψη κατά των ιώσεων, των παιδικών ασθενειών, να ανακουφίσουν  τον βήχα κ.α.

Καλλιέργεια
Η Τζιτζιφιά, μπορεί να φτάσει σε ύψος και τα 15 μέτρα ανάλογα με την ποικιλία και τις συνθήκες, με πολλά  είδη (πάνω από 50). Ευδοκιμεί σε μεγάλη ποικιλία εδαφών εκτός από τα υγρά και τα πολύ αργιλώδη.  Προτιμά τα γόνιμα και καλά στραγγιζόμενα εδάφη και είναι ανθεκτικό στο ψύχος και την ατμοσφαιρική ρύπανση.  Έχει μεγάλη ανοχή στα πολύ ξηρά εδάφη και είναι ένα  πολύτιμο δέντρο για τους ανθρώπους που ζουν σε τέτοια κλίματα.
Αναπτύσσεται εύκολα, αλλά για  να ωριμάσουν οι καρποί του χρειάζεται μακρύ και θερμό καλοκαίρι.  Ο τρόπος συλλογής τους είναι εύκολος, καθότι αφήνουν τα τζίτζιφα πάνω στα δέντρα μέχρι να στεγνώσουν, να πέσουν και έπειτα τα μαζεύουν από το έδαφος, περίπου όπως μαζεύονταν παλιά οι ελιές.
Διαδίδεται με σπόρους, με μοσχεύματα ή παραφυάδες  που συχνά σχηματίζουν πυκνές συστάδες γύρω από το δέντρο. Τα   μοσχεύματα μπορούν να φυτευτούν έξω απευθείας σε μόνιμες θέσεις  από τον  Νοέμβριο - Ιανουάριο. Δεν χρειάζονται πότισμα παρά μόνο σε πάρα πολύ ξηρές περιοχές, και για μικρό διάστημα. Οι τζιτζιφιές δεν χρειάζονται πολλή φροντίδα και παραμένουν καταπράσινες, με τους από πράσινους σε κόκκινους καρπούς τους, είναι όμορφο θέαμα.  Το δέντρο αντέχει σε ακραίες  θερμοκρασίες  μέχρι και 50ο C.  Μπορούν να καλλιεργηθούν σε ημιορεινές και ορεινές περιοχές, εκεί που άλλες καλλιέργειες δεν ευδοκιμούν και να συμβάλουν  στην αύξηση του εισοδήματος των κατοίκων των περιοχών.

Συστατικά – Θεραπευτικές ιδιότητες
Τα  τζίτζιφα  περιέχουν φλαβονοειδή, γλίσχρασμα (1) σαπωνίνες, σάκχαρα,  βιταμίνες Α, Β2,και  C, ιχνοστοιχείαασβέστιο και σίδηρο.
Οι σπόροι περιέχουν σαπωνίνες  και αιθέρια έλαια.
Ο φλοιός της Τζιτζιφιάς περιέχει τανίνες και είναι στυπτικός
Χρησιμοποιείται  και στη Δυτική και στην Κινέζικη βοτανολογία. Στην Κίνα η ποικιλία  Da Zao  χρησιμοποιείται για να τονώσει τη σπλήνα και το στομάχι, στην αντιμετώπιση της δύσπνοιας, σε σοβαρές συναισθηματικές διαταραχές, σε αδυναμία των νεύρων, για να ισορροπήσει την πίεση, σαν σιρόπι  για να καλύψει τις γεύσεις των δυσάρεστων βοτάνων,κ.ά.  
Στην πραγματικότητα, εάν ο καρπός της άγριας τζιτζιφιάς λαμβάνεται σε καθημερινή βάση, βελτιώνει το χρώμα του δέρματος και τον τόνο, δύο σημεία που δηλώνουν την σωματική ευεξία.
Είναι πολύ θρεπτικός και προστατεύει από αλλεργίες, υπερβολική εφίδρωση, απώλεια όρεξης, πονόλαιμο, βρογχίτιδα, αναιμία και διάρροια.
Επίσης σημαντικό, μειώνει την κατακράτηση υγρών και  θεωρείται φρούτο ανοσοδιεγερτικό, θερμαντικό, αντιμυκητιακό, αντιβακτηριακό, αντισπασμωδικό, αντιφλεγμονώδες, ηρεμιστικό, καρδιοτονωτικό, και ισχυρό αντιοξειδωτικό.
Τα αποξηραμένα φρούτα χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της υπερκόπωσης, την απώλεια της όρεξης, στον πονόλαιμο, τη βρογχίτιδα, την αναιμία, και τη διάρροια. Τα τζίτζιφα έχουν την δύναμη να  αντιστρέφουν τη διαδικασία της νόσου.
Οι σαπωνίνες και τα αλκαλοειδή που περιέχουν τα τζίτζιφα συνδέονται άμεσα με τον καθαρισμό του αίματος και την εξάλειψη των επιβλαβών τοξινών από τον οργανισμό.
Οι άνθρωποι που υποφέρουν από αϋπνία, ή στρες, μπορούν να καταναλώσουν το εκχύλισμα σπόρων της τζιτζιφιάς, που είναι ένα ωραιότατο φάρμακο για την αϋπνία.
Τα φύλλα  χρησιμοποιούνται  για μια σειρά από μολυσματικές ασθένειες, όπως  στη θεραπεία των παιδιών που πάσχουν από τυφοειδή πυρετό, ευλογιά, ιλαρά, ανεμοβλογιά,κ.ά,  γιατί προκαλούν  εφίδρωση και ρίχνουν τον  πυρετό
Το αφέψημα  των φύλλων  σκοτώνει τα παράσιτα και τα σκουλήκια  που προκαλούν διάρροια
Σημαντικό είναι ωστόσο ότι και ο φλοιός του δέντρου επεξεργασμένος, θεωρείται ευεργετικής σημασίας καθώς αν χρησιμοποιηθεί τοπικά σαν πλύση ή και σαν αφέψημα, μπορεί να ανακουφίσει από εγκαύματα, φλεγμονές, πυρετό και πονοκεφάλους.
Το αφέψημα της  ρίζας είναι  αντιπυρετικό, και εξωτερικά μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε πλύσεις ακόμη και  των ματιών, σε φλεγμονές, και σε εγκαύματα. Βοηθά στην ανάπτυξη των μαλλιών.

Χρήση
Οι καρποί της Τζιτζιφιάς χρησιμοποιούνται νωποί, ξηροί και κονσερβοποιημένοι.  Έχουν μια πληθώρα χρήσεων, μαγειρική και φαρμακευτική.
Ο καρπός μπορεί να καταναλωθεί νωπός, αποξηραμένος, καραμελωμένος και κάποιοι φτιάχνουν τουρσί τζίτζιφο, ξύδι και κρασί.
 Γίνεται σιρόπι, καραμέλες, ξύδι, κρασί, και τουρσί. 
Μπορεί να χρησιμοποιηθεί νωπό ή αποξηραμένο αφού αφαιρεθεί το κουκούτσι και σαν εναλλακτικό συστατικό σε σαλάτες, σάλτσες και γιατί όχι και παραδοσιακές συνταγές όπως το στιφάδο, ο κόκορας κρασάτος και το ψητό φούρνου. Σίγουρα το σιρόπι του μπορεί να γλυκάνει πολλά από τα σιροπιαστά μας και είναι και ένα πολύ υγιεινό σνακ για τις βραδυνές μας υπογλυκαιμίες.

Πως τα έφτιαχνε γιαγιά.
Τα μάζευε περίπου τέλη Σεπτέμβρη με αρχές Οκτώβρη, όταν θα γίνονταν κόκκινο - καφέ στο χρώμα. Τα ζεμάτιζε μέσα σε νερό με φασκόμηλο, ρίγανη, θυμάρι για να πάρουν αρώματα και να σκοτωθούν πιθανά μικρόβια. Στο τέλος έβαζε λίγο λάδι στον κορυφή και τα έβγαζε με την τρυπητή κουτάλα. Το λάδι δημιουργούσε μία κρούστα στην εξωτερική επιφάνεια των τζίτζιφων που τα θωράκιζε για πιθανές μελλοντικές προσβολές από μικρόβια. Μετά τα άπλωνε σε ένα ταψί, τα κάλυπτε με ένα τούλι και τα άφηνε στον ήλιο μέχρι να αποξηρανθούν. Μπορεί να διατηρηθεί για ένα χρόνο σε πολύ καλή κατάσταση.

Προφυλάξεις:
Τα τζίτζιφα αποφεύγονται σε καταστάσεις όπου υπάρχει κατακράτηση υγρών και αερίων, π.χ κολίτιδας.
Δεν πρέπει να καταναλώνεται από άτομα που πάσχουν από διαβήτη καθώς οι σύνθετοι υδατάνθρακες που περιέχει επηρεάζουν αρνητικά τα σάκχαρα του αίματος.

(1)    Γλίσχρασμα: είναι ουσία η οποία προστατεύει τους βλεννογόνους πολλών συστημάτων του ανθρώπινου οργανισμού από τους ερεθισμούς και τις φλεγμονές. Αποτελείται από μεγαλομόρια σακχάρων τα οποία όταν έρχονται σε επαφή με το νερό παράγουν μια κολλώδη μάζα σαν ζελατίνα. Ασκούν  προστατευτική και καταπραϋντική δράση στους βλεννογόνους του πεπτικού, του λαιμού, των πνευμόνων, αλλά και του ουροποιητικού. Χαλαρώνουν την εσωτερική επένδυση του εντέρου προκαλώντας μια λειτουργία ανακλαστική ακόμα και στα νεύρα της σπονδυλικής στήλης. Το Καλαμπόκι (Zea mays), ο Κάλαμος (Acorus calamus) το Χαμομήλι (Matricaria chamomilla) και η Μολόχα (Malva silvestris) είναι βότανα τα οποία έχουν γλίσχρασμα και είναι  γνωστά για τις μαλακτικές τους ιδιότητες .