ΤΣΑΤΣΕΣ ΚΑΙ … ΠΟΡΝΕΣ

Ζούμε τον απόλυτο παραλογισμό. Ένα κράτος υπό πτώχευση με τους μέχρι σήμερα κυβερνώντες ήδη πτωχευμένους, μια κοινωνία υπό διάλυση, χωρίς καμία συνοχή, χωρίς προοπτική, χωρίς αέρα, της τον στέρησαν βλέπετε οι παρανοϊκές πολιτικές του παρελθόντος μα και του παρόντος, μια νεολαία άνεργη και απροστάτευτη που παίρνει των οματτιών της και ξενιτεύεται…

Όταν τα πάντα καίγονται κάποιοι, «πυροσβέστες» κατά τα άλλα, φροντίζουν να σωθούν τα δέντρα των υμετέρων και ας γίνουν στάχτη και αποκαΐδια όλα τα άλλα, στο τέλος μας το παίζουν ήρωες και σωτήρες, μαυρισμένοι όπως είναι από τον καπνό και εμείς σαν ζώα τους πιστεύουμε και τους χειροκροτούμε και από πάνω!

Η τρόικα εσωτερικού λοιπόν, αυτοί είναι οι «πυροσβέστες», κατάντησαν «γιουσουφάκια» και «Εφεντίνες Καβαλίνες» στις ορέξεις του κάθε πασά και του κάθε καπετάν Μιχάλη της τρόικας εξωτερικού. Ο προεκλογικός τους «τσαμπουκάς» γρήγορα έγινε υπόκλιση και υποταγή, «στις διαταγές σας αφεντάδες μου», και ο λαός καλείται να πληρώσει το … μάρμαρο.

Οι μισθοί των εργαζομένων πετσοκομμένοι και αγνώριστοι, οι συντάξεις μισές και στον «αέρα», τα χαράτσια πέφτουν σαν βροχή μετεωριτών, οι φόροι αβάσταχτοι, ο τιμάριθμος … στον ανήφορο και οι αυτοκτονίες επίσης!

Παιδεία δεν έχει, υγεία άστα να πάνε στο διάβολο, υπηρεσίες διαλυμένες χωρίς στοιχειώδη αναλώσιμα για να δουλέψουν, κοινωνικές παροχές … τι είναι τούτο.

Η Τοπική Αυτοδιοίκηση βρίσκεται στα πρόθυρα του λουκέτου, λόγω περικοπών, παρ’ όλα αυτά όμως εξακολουθεί να είναι ένα εκτροφείο ρουσφετιών και πολιτικών σκοπιμοτήτων.

Προστασία του προσφέρεται, άκουσον – άκουσον, από τα «λεβεντόπαιδα» της Χρυσής Αυγής με την ανοχή, για να μην πω παρότρυνση της αστυνομίας. Εκατοντάδες αστυνομικοί βλέπετε είναι σωματοφύλακες των πολιτικών, των επιχειρηματιών, των αστέρων των ΜΜΕ και της νύχτας και δεν περισσεύουν για τους πολίτες.

Αλήθεια αν μια οποιαδήποτε ομάδα, πολιτική ή όχι, αποφασίσει να ανοίξει μέτωπο, ευγενικά το λέω, με μια ντόπια ή ξένη κοινωνική μειονότητα που δεν της αρέσει, τι θα κάνει η αστυνομία; Θα κλείσει τα μάτια; Δεν νομίζω!

 

Η τρέλα του Αυγούστου

Στα «δικά μας» τώρα.

Σε τούτο τον τόπο τα πάντα είναι στον αέρα. Ότι θέλει κάνει ο καθένας, όπως του αρέσει φουμάρει τον καπνό του, κοιτάει τη βολή του σε βάρος των υπολοίπων και του δημοσίου συμφέροντος και οι αρχές… πέρα βρέχει!

Αύγουστος! Θα βγάλω … μπιμπίκια πάλι! Θα … ξεβαφτιστώ, θα αγανακτήσω, θα βρίσω, θα μαλώσω, δυστυχώς δίχως αποτέλεσμα.

Όπου και να περπατήσω τούτος ο τόπος με … πληγώνει!

Πεζοδρόμιο δεν υπάρχει ούτε για δείγμα, οι πεζόδρομοι είναι μόνιμες τραπεζαρίες των καταστηματαρχών, το παρκάρισμα έχει γίνει απειλή και άκρον άωτον της αυθαιρεσίας, οι παραλίες κτήμα και κατοχή κάποιων αυθαιρετούντων, με την ανοχή των Αρχών βεβαίως – βεβαίως, οι θάλασσες σκουπιδότοπος και οι δρόμοι καρμανιόλες!

Υπερβολές; Ίσως. Κάντε μια βόλτα όμως βραδάκι στη Σικελιανού και στη Γολέμη  και αν μπορέσετε να περπατήσετε στο δρόμο ή στο πεζοδρόμιο αντίστοιχα, να με … φτύσετε! 

Κάντε μια βόλτα στα χωριά, στο Νυδρί, στη Βασιλική και όπου αλλού και θαυμάστε επαγγελματισμό και τάξη!

Πηγαίνετε για μπάνιο σε μια παραλία, στο Κάθισμα κυρίως, και βγάλτε τον ορισμό της ασυδοσίας με την άδεια ή την ανοχή της Δημοτικής Αρχής και της Κτηματικής Υπηρεσίας, κυρίως.

Ο παλιός αιγιαλός και η παραλία έχει γίνει κτίρια και parking. Δρόμος δεν υπάρχει να διαβείς γιατί κάποιοι καταστηματάρχες φροντίζουν να κλείνουν αυτόν που λέμε δρόμο με αυτοκίνητα, για να γίνει parking, με αποτέλεσμα να γίνεται το αδιαχώρητο καθημερινά. Τούτη  η λωρίδα παραλίας που λέγεται δρόμος, διαπλατύνθηκε μόνο στο αρχικό του τμήμα από τον δήμο, για εξυπηρέτηση κάποιων βεβαίως, με την δικαιολογία ότι τον έπαιρνε το κύμα, λες και το κύμα δεν πάει παραπέρα, λες και οι άλλοι καταστηματάρχες είναι … ανάδελφοι! Οι ξαπλώστρες και οι ομπρέλες πολλαπλασιάζονται, και η κερδοσκοπία επίσης, παρά τη μη χορήγηση αδειών σε κάποιους, ο πλειστηριασμός, για τις θέσεις των ξαπλωστρών, από τον Δήμο τινάχτηκε στον αέρα, γιατί κάποιος δεν μπορούσε να συμμετέχει, παρά την βεβαίωση της Κτηματικής Υπηρεσίας για το αντίθετο. … Τι είπατε; Κάνω πως δεν ακούω…

Πάμε παραπέρα; Στο Πόρτο Κατσίκι, στο Γιαλό, στα Σύββοτα, στον Μικρό Γιαλό, στο Δεσίμι, στον Επίσκοπο ( αλήθεια με πιο δικαίωμα έχει κλειστεί τμήμα παραλίας, με πρόσβαση μόνο από συγκεκριμένο κατάστημα – χώρο εκδηλώσεων), στους Μύλους, στα Πευκούλια; Ο Θεός να βάλει το χέρι του!

Δημόσια αγαθά και δικαιώματα των πολιτών, καταπατούνται στο όνομα του κέρδους κάποιων (και μην ακούσω για κρίση, πάντα έτσι γινόταν), κάποιοι, συγκεκριμένοι και με ασυλία, καταστηματάρχες το παίζουν δραγάτες της κάθε περιοχής και, συγχωρήστε με, νταβατζήδες της. Όπου υπάρχει νταβατζής θα μου πείτε, κάπου δίπλα βρίσκονται τσάτσες και … πόρνες.

Σας αφήνω να βρείτε τις τσάτσες, γιατί πόρνες είμαστε εμείς οι πολίτες που, αν και εις βάρος μας γίνονται όλα, ανεχόμαστε αυτή την κατάσταση. 

Εμείς οι πολίτες δεν έχουμε δικαιώματα στην πράξη. Γιατί από νόμους πάμε καλά. Η εφαρμογή τους είναι το ζητούμενο!

6/8/12

Υ.Γ.  Μέσα σε όλα τα άλλα ο δήμαρχός μας, αξιοποίησε το δικαίωμα που του δίδει ο νόμος και προσέλαβε γραμματέα. Δεν του χρειαζόταν. Μπορούσε να καλύψει τη θέση από τους υπάρχοντες υπαλλήλους του δήμου. Το χειρότερο είναι ότι προσέλαβε συνταξιούχο για τη θέση, στερώντας έτσι τη δουλειά, στις ημέρες ανεργίας που ζούμε, από νέο και άνεργο άτομο. Τι να πει κανείς… Γραμμάτια εξοφλούνται!

ΤΟ ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΟ ΛΕΜΟΝΙ

Το λεμόνι το ξέρουμε όλοι. Κάποιες από τις ιδιότητές του, σε ότι αφορά στην γαστρονομία τουλάχιστον, είναι πασίγνωστες. Πρόκειται για άρτυμα, βότανο και καλλυντικό, με εφαρμογές καθημερινής πρακτικής, από το ξέβγαλμα του μεταξιού ως το γυάλισμα του χαλκού.

Ας γνωρίσουμε όμως ΟΛΕΣ τις ιδιότητες του λεμονιού.

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ
Ο χυμός του λεμονιού συστήνεται σε όλες τις προληπτικές και θεραπευτικές αγωγές των λοιμώξεων του αναπνευστικού, αλλά και για την τόνωση του ανοσοποιητικού συστήματος, βοηθώντας την αύξηση των λευκών αιμοσφαιρίων.

Ένας πικρός καφές με το χυμό μισού λεμονιού, μετά από ένα ξεφάντωμα, είναι πραγματική πανάκεια για το στομάχι. Αν το στομάχι πάσχει γενικώς από διατροφικές καταχρήσεις, αρκεί να στύψετε μισό λεμόνι σε ένα ποτήρι νερό, στο οποίο θα έχετε διαλύσει και λίγη σόδα και να το πιείτε ενώ αφρίζει.

ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΔΥΣΠΕΨΙΑΣ
Αν αντιμετωπίζετε δυσπεψία, πιείτε ένα ποτήρι νερό στο οποίο θα έχετε ρίξει μερικές σταγόνες λεμόνι: θα νιώσετε αμέσως ανακούφιση. Ο οργανισμός για να αφομοιώσει τις τροφές εκκρίνει διάφορα γαστρικά υγρά στο στομάχι, με πιο δυνατό από όλα το υδροχλωρικό οξύ, του οποίου η υπερέκκριση προκαλεί την καούρα. Τότε πιείτε λίγο χυμό λεμονιού (δηλαδή φυσικό κιτρικό οξύ) και το στομάχι σας θα πάψει να παρασκευάζει υδροχλωρικό οξύ. Έτσι, η πέψη γίνεται καλύτερα και χωρίς καούρες. Ωστόσο, καλό είναι να αποφεύγετε να συνδυάζετε λεμόνι με αμυλούχες τροφές (πατάτες, μακαρόνια), γιατί ο συνδυασμός στα ευαίσθητα στομάχια προκαλεί συνήθως δυσπεψία.

ΣΑΝ ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΟ
►  Εντριβές με λεμόνι στο τριχωτό του κεφαλιού δυναμώνουν τα μαλλιά, ενώ ο χυμός μισού λεμονιού στο ξέβγαλμα τους δίνει ξεχωριστή λάμψη.

► Το σκληρό δέρμα (σε αγκώνες, γόνατα και φτέρνες) θα γίνει πιο απαλό αν το τρίβετε καθημερινά με λεμόνι.

► Μερικές ροδέλες λεμονιού στο νερό της μπανιέρας, εξουδετερώνουν το ασβέστιο και χαρίζουν στην επιδερμίδα υπέροχη λάμψη.

► Λίγες σταγόνες λεμόνι σε ένα βαμβάκι, σφίγγουν τους πόρους του λιπαρού δέρματος. Βοηθούν επίσης στην εξάλειψη των φακίδων.

►  Αλείψτε τα σκασμένα χέρια με ένα μείγμα από 1 κουτ. γλ. χυμό λεμονιού και λίγες σταγόνες γλυκερίνης.

►  Εάν τα νύχια σας είναι εύθραυστα, να τους κάνετε μασάζ κάθε βράδυ με μείγμα λεμονιού και ελαιόλαδου (μισό, μισό).

►  Μετά τη χαλάουα, απλώστε στις γάμπες μερικές σταγόνες λεμόνι. Η επιδερμίδα σας θα γίνει απαλή.

ΦΥΣΙΚΟ ΑΙΜΟΣΤΑΤIΚΟ
Το λεμόνι, επειδή ενεργοποιεί το ανοσοποιητικό μας σύστημα (αυξάνοντας τα λευκά αιμοσφαίρια) θεωρείται και άριστο αιμοστατικό. Για παράδειγμα, μετά την εξαγωγή κάποιου δοντιού, μερικές σταγόνες λεμόνι επάνω στο σημείο της πληγής βοηθούν στην επούλωση. Ακόμα, το ίδιο θετικό αποτέλεσμα έχει ο χυμός του λεμονιού και σε ρινορραγίες: ποτίζετε με μερικές σταγόνες λεμονιού ένα βαμβάκι, το οποίο τοποθετείτε μέσα στο ρουθούνι. Επίσης, οι γαργάρες με χυμό λεμονιού κάνουν πολύ καλό σε ευαίσθητα ούλα, αλλά και στις άφθες του στόματος.

ΒΙΤΑΜΙΝΗ C ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΚΑΠΝΙΣΤΕΣ
Η περιεκτικότητα σε βιταμίνη C (50 ml ανά 100 γρ.) κάνει το λεμόνι ιδανικό για την αντιμετώπιση των βλαβερών αποτελεσμάτων του καπνίσματος. Με την προϋπόθεση βέβαια ότι η ποσότητα αυτή θα λαμβάνεται, καθημερινά ακόμα και σε μικρές δόσεις. Ο χυμός δυο φρέσκων λεμονιών αντιστοιχεί σε 60 mlg βιταμίνης.

ΡΥΘΜΙΖΕΙ ΤΟ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ
Το λεμόνι ρυθμίζει άψογα την αρτηριακή πίεση και είναι φυσικό αντικαταθλιπτικό! Ταυτόχρονα καταπολεμά το στρες και τις νευρικές διαταραχές.

Συνιστάται επίσης σε δίαιτες κατά της χοληστερίνης και της αρτηριοσκλήρυνσης. Τέλος, σύμφωνα με τη γεμμοθεραπεία , (εναλλακτική μέθοδος που βασίζεται στη βοτανική θεραπευτική), το citrus limonum (γλυκερινούχο βάμμα σε δυναμοποίηση) είναι ένα πολύ καλό αντιπηκτικό αίματος, που μειώνει τις θρομβώσεις. Χρησιμοποιείται για την πρόληψη και τη θεραπεία των κιρσών.

ΧΥΜΟΣ - ΑΝΤΙΔΟΤΟ
Το λεμόνι είναι ισχυρό βακτηριοκτόνο. Χρησιμοποιείτε λοιπόν το χυμό του στα ωμά θαλασσινά (καταστρέφει το 92%των βακτηριδίων που περιέχουν). Επίσης, καλό είναι να ρίχνετε αρκετό λεμόνι στις κονσέρβες, καθώς και στο σιτεμένο κρέας. Ακόμα, μην ξεχνάτε ότι ο χυμός του λεμονιού θεωρείται το καλύτερο αντίδοτο στις τροφικές δηλητηριάσεις.

 

Ιδιότητες που έχει το λεμόνι

Δείτε πόσα χρήσιμα πράγματα μπορείτε να κάνετε με τον χυμό του λεμονιού!

1. Καθαρίζει τα νύχια σας

2. Συντηρεί τα τρόφιμα

3. Βάλτε το σαν αποσμητικό

4. Γυαλίζει τον νεροχύτη σας

5. Διώχνει τα έντομα

6. Μειώνει τις φακίδες

7. Καθαρίζει τα τζάμια

8. Αφαιρεί τους λεκέδες

9. Απαλύνει τον πονόλαιμο

10. Καθαρίζει την τουαλέτα

11. «Ξυπνάει» τον μεταβολισμό

 ΦΛΟΥΔΕΣ ΛΕΜΟΝΙΟΥ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ

Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ολόκληρο το λεμόνι χωρίς να πετάξουμε τίποτα! Το κάνουν πολλοί επαγγελματίες σε εστιατόρια και χώρους μαζικής εστίασης.

Πώς να το κάνετε;

Τοποθετήστε το λεμόνι στην κατάψυξη. Όταν το λεμόνι παγώσει , πάρτε τον τρίφτη σας, και τρίψτε ολόκληρο το λεμόνι (δεν χρειάζεται να το ξεφλουδίσετε! Όπως τρίβουμε το λεμόνι στα γλυκά) και ρίξτε το πάνω σε όλα ΟΛΑ σας τα φαγητά, μέσα στο ουίσκι σας, το κρασί σας, την σαλάτα, τα γλυκά, τον καφέ, στο παγωτό γενικά ΠΑΝΤΟΥ!

Το λεμόνι θα δώσει σε όλα μια ανέλπιστα καλή γεύση.

Ποιο είναι το κύριο πλεονέκτημα της χρήσης ολόκληρου του λεμονιού, πέρα από το γεγονός της μείωσης του όγκου των σκουπιδιών. 

► Οι φλούδες λεμονιού περιέχουν 5 έως 10 φορές περισσότερες βιταμίνες από ότι ο χυμός του λεμονιού και δυστυχώς εμείς αυτό το τμήμα το πετάμε! Οι φλούδες του λεμονιού έχουν την δυνατότητα να ανανεώνουν τα κύτταρα του σώματος μας, με το να εκτοπίζουν τα τοξικά στοιχεία που εισέρχονται στον οργανισμό μας από τις τροφές και το περιβάλλον.

► Το κίτρο που περιέχει το λεμόνι είναι ένα μαγικό συστατικό καθώς σκοτώνει τα καρκινικά κύτταρα!  Τα στοιχεία του λεμονιού έχουν 10.000 φορές ισχυρότερη δράση από την ουσία Adriamycin που χρησιμοποιείται ευρέως σε όλα τα φάρμακα χημειοθεραπείας παγκοσμίως.

Η πηγή αυτής της πληροφορίας είναι εντυπωσιακή: προέρχεται από έναν εκ των μεγαλύτερων φαρμακευτικών εταιρειών στον κόσμο που διαβεβαιώνει ότι μετά από 20 χρόνια εργαστηριακών μελετών, που πραγματοποιήθηκαν από το 1970 και συνακόλουθα έτη.

Τα εξαχθέντα συμπεράσματα ήταν: καταστρέφει τα καρκινογόνα κύτταρα 12 τύπων καρκίνων, συμπεριλαμβανομένων, του εντέρου κόλον, του στήθους, του προστάτη, των πνευμόνων και του παγκρέατος…

Το πλέον εντυπωσιακό της θεραπείας είναι ότι με τον εξαγόμενο χυμό λεμονιού καταστρέφονται μόνον τα καρκινογόνα κύτταρα και δεν βλάπτονται τα υγιή. Κάτι που η χημειοθεραπεία έχει παταγωδώς αποτύχει...

Το κείμενο κυκλοφόρησε από το Ινστιτούτο των Επιστήμων Υγείας, llc 819n, Charles Street, Βαλτιμόρη, MD 1201.

Το γιατί δεν χρησιμοποιούνται αυτές οι ιδιότητες (του κίτρου γενικότερα) στη φαρμακοβιομηχανία, έχει να κάνει καθαρά με θέματα κερδοσκοπίας …

ΟΜΑΔΑ

Τα δέντρα του κίτρου έχουν μια τεράστια γκάμα κατηγοριών. Από λεμόνια, πορτοκάλια, γκρέιπφρουτ, lime κλπ.

Μπορείτε όλα να τα καταναλώνετε με διαφορετικούς τρόπους. Μπορείτε να τα τρώτε ωμά, σε χυμό, σε σορμπέ, σε γλυκά κλπ

ΟΜΩΣ ο ευεργετικότερος τρόπος είναι να τρίβετε την φλούδα τους στο φαγητό σας ωμή! ΜΟΝΟ αυτή η μέθοδος καταπολεμά όλους τους όγκους αλλά και τις κύστες στο ανθρώπινο σώμα.

Παρατήρηση: Όταν μιλούμε για φλούδες λεμονιού ή άλλου κίτρου, εννοούμε βιολογικά λεμόνια, από τον κήπο μας, όχι του εμπορίου που είναι φορτωμένα φυτοφάρμακα!

Πηγές: http://viotikoperiskopio.blogspot.gr

http://www.katohika.gr/

http://act-in-idios.blogspot.gr/

Η Διατροφή στην αρχαία Ελλάδα 1

 

 Πηγές για την αρχαιοελληνική διατροφή

Για τις τροφές και τις διατροφικές συνήθειες των Αρχαίων Ελλήνων, αντλούμε πληροφορίες από διαφορετικές πηγές, ανάλογα με την εκάστοτε εποχή. Ειδικά, για τις πρώτες χιλιετίες, σημαντική θεωρείται η συμβολή της αρχαιολογίας. Έτσι, από πινακίδες της Πύλου και της Κνωσού, πληροφορούμαστε για τη διατροφή των Μυκηναίων και των Μινωιτών. Για τη Γεωμετρική εποχή (1100-800 π.Χ.) χρησιμοποιούνται τα έπη του Ομήρου, τα οποία και απεικονίζουν την πραγματικότητα. Αντίθετα, ωστόσο, με τις προηγούμενες περιόδους, για την Κλασική εποχή η σπουδαιότερη πηγή είναι η αρχαία ελληνική γραμματεία,  όπως οι κωμωδίες του Αριστοφάνη και τα έργα του Αθήναιου. Σε γενικές γραμμές, πάντως, πληροφορίες μας παρέχουν και τα κεραμικά αγγεία και τα αγαλματίδια από ψημένο πηλό.

Καλοφαγάδες και μάγειροι

Αν και υπήρχαν κάποιοι Έλληνες που στα συμπόσιά τους και γενικότερα η τροφή τους αποτελούνταν από ποικίλα εδέσματα, η Αθήνα και γενικότερα η Αρχαία Ελλάδα αντιμετώπιζε πάντα το μεγάλο πρόβλημα της φτώχειας.

Κατά την αρχαϊκή και κλασική εποχή, η λιτότητα, την οποία επέβαλλαν οι φυσικές και κλιματικές συνθήκες της Ελλάδας και οι δύσκολες συνθήκες υπό τις οποίες διεξήγετο η ελληνική γεωργική δραστηριότητα, αναγνωρίζεται ως αρετή. Οι Αθηναίοι ήταν οι διασημότεροι για την ολιγοφαγία τους, γι’ αυτό βγήκε και η έκφραση «αττικηρώς ζην».
Γενικά όμως οι αρχαίοι ήταν λιτοδίαιτοι, γι’ αυτό και είχαν αυτοχριστεί «μικροτράπεζοι» και «φυλλοτρώγες».
Το άγονο έδαφος της Ελλάδας, η δυσκολία στις συγκοινωνίες και βέβαια οι πολύχρονοι πόλεμοι είχαν όπως ήταν φυσικό μεγάλη επίπτωση και στη διατροφή.
Σ’ αυτό συντελούσε και η περιορισμένη παραγωγή της ελληνικής γης.
Η Αττική ήταν πολύ «λεπτόγεως» (άπαχη γη) και, εξαιτίας του μεγάλου προβλήματος του νερού, η παραγωγή της ήταν αρκετά μικρή.

Οι Έλληνες δεν αγνοούν την καθαρή απόλαυση που μπορεί να προσφέρει το φαγητό, εντούτοις το τελευταίο όφειλε να παραμένει απλό. Ο Ησίοδος, ως άνθρωπος της υπαίθρου, θεωρεί πραγματικό τσιμπούσι μια μερίδα κρέατος ψημένη στη σχάρα, το γάλα και τις γαλέτες, όλα αυτά στα πλαίσια μιας ηλιόλουστης ημέρας. Ακόμη καλύτερο γεύμα θεωρείται το δωρεάν γεύμα: «ξεφάντωμα χωρίς πληρωμή είναι κάτι που δεν πρέπει να αφήνει κανείς να πάει χαμένο», σημειώνει ο φιλόσοφος Χρύσιππος.

Η επιδίωξη της γαστρονομικής υπερβολής θεωρούταν, αντίθετα, απαράδεκτη, το δίχως άλλο ένα σημάδι ανατολίτικης μαλθακότητας. Οι Πέρσες ήταν πρότυπο παρακμής εξαιτίας της αγάπης τους για την πολυτέλεια, η οποία εκδηλώνεται φυσικά και στο τραπέζι. Οι αρχαίοι συγγραφείς αρέσκονταν στο να περιγράφουν το γεύμα του Μεγάλου Βασιλέως των Αχαιμενιδών. Ο Ηρόδοτος, ο Κλέαρχος ο Σολεύς, ο Στράβων  και ακόμη περισσότερο ο Κτησίας  συμφωνούν στις περιγραφές τους.

Από την άλλη πλευρά, οι Έλληνες τόνιζαν με υπερηφάνεια την αυστηρότητα των διατροφικών τους συνηθειών. Ο Πλούταρχος αφηγείται πως ένας από τους βασιλείς του Πόντου, περίεργος να δοκιμάσει τον περίφημο «μέλανα ζωμό» των Λακεδαιμονίων, αγόρασε έναν μάγειρα από τη Λακωνία. Δοκιμάζοντάς το διαπίστωσε πως ήταν πολύ άνοστο για τα γούστα του. Ο μάγειράς του, ωστόσο, απεφάνθη: «Ω βασιλιά, για να εκτιμήσει κάποιος αυτό το ζωμό, πρέπει αρχικά να κολυμπήσει στον ποταμό Ευρώτα». Σύμφωνα με τον Πολύαινο, ο Αλέξανδρος ο Μέγας, ανακαλύπτοντας την αίθουσα όπου παρατίθονταν τα γεύματα της περσικής αυλής, ειρωνεύτηκε το γούστο τους στο φαγητό και σε αυτό απέδωσε την ήττα τους. Ο Παυσανίας από τη Σπάρτη, μαθαίνοντας τις διατροφικές συνήθειες του Πέρση Μαρδόνιου, ειρωνεύτηκε τους Πέρσες που επιθυμούσαν να κατακτήσουν τους Έλληνες τη στιγμή που ζούσαν τόσο απλά.

Αποτέλεσμα αυτής της λατρείας για την αυστηρότητα, ήταν η κουζίνα να παραμένει για αιώνιες βασίλειο των γυναικών, είτε ελεύθερων είτε δούλων. Μολαταύτα, στην κλασική περίοδο κάνουν την εμφάνισή τους στην αρχαία γραμματεία ειδικοί στη μαγειρική. Τόσο ο Αιλιανός, όσο και ο Αθήναιος αναφέρουν τους χίλιους μάγειρες που συνόδευαν το Σμινδυρίδη από τη Σύβαρη στο ταξίδι του στην Αθήνα κατά την εποχή του Κλεισθένη, αν και με αποδοκιμασία. Ο Πλάτων στο έργο του «Γοργίας» αναφέρει το Θεαρίωνα τον αρτοποιό, το Μίθαικο που συνέγραψε μια πραγματεία για τη μαγειρική των Σικελών και το Σάραμβο που πωλούσε κρασιά. Τρεις εξέχοντες γνώστες των γλυκισμάτων, της κουζίνας κα του οίνου. Και διάφοροι άλλοι μάγειρες συνέγραψαν έργα σχετικά με την τέχνη τους.

Με το πέρασμα του χρόνου, οι Έλληνες όλο και πιο πολύ εξελίσσονται σε καλοφαγάδες. Ο Αιλιανός σημειώνει: «στη Ρόδο, εκείνος που προσέχει ιδιαίτερα τα ψάρια και τα εκτιμά κι εκείνος που ξεπερνά τους πάντες σε γευσιγνωσία εγκωμιάζεται, θα λέγαμε, από τους συμπολίτες του ως ευγενικό πνεύμα». Κατά την ελληνιστική και κατόπιν κατά τη ρωμαϊκή περίοδο, οι Έλληνες - τουλάχιστον οι εύποροι - χάνουν σιγά σιγά την εμμονή στη λιτότητα. Οι συνδαιτημόνες του συμποσίου το οποίο αφηγείται ο Αθήναιος κατά το 2ο - 3ο αιώνα μ.Χ. αφιερώνουν μεγάλο μέρος της συζήτησής τους σε απόψεις για το κρασί και τη γαστρονομία. Αναφέρονται στις ιδιότητες κάποιων ποικιλιών κρασιού, λαχανικών και κρεάτων, καθώς και σε ξακουστά πιάτα (γεμιστό καλαμάρι, κοιλιά κόκκινου τόνου, καραβίδες, μαρούλια ποτισμένα με οίνο και μέλι). Επικαλούνται ακόμη μεγάλους μάγειρες όπως ο Σωτηρίδης, σεφ του βασιλέως Νικομήδη Α' της Βιθυνίας. Όταν ο αφέντης του Σωτηρίδη βρισκόταν βαθειά στην ενδοχώρα πεθύμησε να φάει αντζούγιες. Εκείνος τότε προσομοίασε τη γεύση τους χρησιμοποιώντας ραπανάκια προσεκτικά τυλιγμένα ώστε να θυμίζουν αντζούγιες, λαδωμένα και αλατισμένα, πασπαλισμένα με σπόρους παπαρούνας. Το κατόρθωμα αυτό η Σούδα, μια βυζαντινή εγκυκλοπαίδεια, το αποδίδει λανθασμένα στο διάσημο Ρωμαίο γευσιγνώστη Απίκιο (1ος αιώνας π.Χ.), απόδειξη πως οι Έλληνες δεν υπολείπονταν πλέον σε τίποτα από τους Ρωμαίους.

Εδέσματα και συνταγές

Στη βάση της διατροφής των αρχαίων Ελλήνων συναντούμε τα δημητριακά, όλυρα (ζεία) και σε περιπτώσεις ανάγκης μείγμα κριθαριού με σιτάρι, από το οποίο παρασκευαζόταν ο άρτος. Με το σιτάρι που χρησιμοποιείται σήμερα οι αρχαίοι τάιζαν τα ζώα. Τα δημητριακά συνοδεύονταν συνήθως από οπωροκηπευτικά (λάχανα, κρεμμύδια, φακές και ρεβύθια).

Οι αρχαίοι Έλληνες φρόντιζαν στα γεύματα και στα δείπνα τους, τα τραπέζια να είναι πλούσια. Αποτελούνταν συνήθως από ψωμί, γλυκίσματα, φρούτα, ελιές, πίτες, κρέατα και χορταρικά. Φυσικά και από άφθονο κρασί.
Οι Αθηναίοι συνήθιζαν να έχουν στα σπίτια τους μεγάλη ποικιλία τροφών όπως ψωμί, λουκάνικα, σύκα, γλυκίσματα, μέλι, τυρί, τρυφερά χταπόδια, τσίχλες, σπουργίτια και άλλα πολλά.
Ένα από τα πιο απαραίτητα αγαθά σ’ ένα σπίτι ήταν το λάδι. Το λάδι το χρησιμοποιούσαν όχι μόνο για τα φαγητά τους, αλλά και για το φωτισμό, για την παρασκευή φαρμάκων και καλλυντικών και ήταν απαραίτητο για τους αθλητές, που το άλειφαν στα κορμιά τους στις παλαίστρες.

Φημισμένα ήταν τα λάδια της Σάμου και της Ικαρίας.
Οι αρχαίοι συνήθιζαν να βγάζουν λάδι από άγουρες ελιές, που το προτιμούσανε στις σαλάτες τους. Επίσης από τα αμύγδαλα και τα καρύδια έβγαζαν ένα είδος λαδιού, καλό για τα γλυκίσματά τους.
Από τα απαραίτητα επίσης στο καθημερινό τραπέζι των αρχαίων ήταν το γάλα και το τυρί, που ήταν όμως δύο σπάνια αγαθά. Μάλιστα οι διαιτολόγοι συνιστούσαν, για τους αθλητές, το μαλακό τυρί.
Πολλές φορές για να πήξει καλά το τυρί, έβαζαν μέσα στο γάλα, που έβραζε, ένα κωνοροειδές φυτό, κνήκον ή οκνήκος.
Φυσικά, τα σκόρδα και τα κρεμμύδια ήταν στο καθημερινό μενού. Ορισμένοι όμως θεωρούσαν αυτό το είδος διατροφής χωριάτικο (όπως το ίδιο γίνεται και σήμερα, στις μέρες μας, κάποιοι περιφρονούν πολύτιμες τροφές για τη ζωή μας, μόνο και μόνο από το άκουσμά τους, την εμφάνισή τους αλλά και την «διασημότητά» τους).
Από τα εκλεκτότερα εδέσματα ήταν οι κοχλιοί, τα σαλιγκάρια, που τα έτρωγαν οι Κρητικοί.

Οι Έλληνες έτρωγαν συχνότερα ψάρι από κρέας.

Η κατανάλωση κρέατος και θαλασσινών σχετιζόταν με την οικονομική κατάσταση της οικογένειας, αλλά και με το αν κατοικούσε στην πόλη, στην ύπαιθρο ή κοντά στη θάλασσα.

Τα μικρά πουλιά, σπίνους, τσίχλες, ακόμη και τους λαγούς, αφού τα ψήνανε, τα διατηρούσανε μέσα σ’ ευωδιαστό λάδι. Μάλιστα, το παραγεμίζανε με διάφορα καρυκεύματα, κάτι που συνηθίζεται και σήμερα στα χωριά της Μάνης.

Τα θαλασσινά που προτιμούσε ο λαός, ήταν οι σαρδέλες του Φαλήρου, το πιο συνηθισμένο θαλασσινό, μαζί με κριθαρένιο ψωμί. Αντίθετα, τα χέλια, ήταν πανάκριβα, περίπου τον 5ο αι. π.Χ.
Για τους φτωχούς ανθρώπους οι σούπες ήταν το πιο συνηθισμένο καθημερινό φαγητό. Έτρωγαν βέβαια και ψαρόσουπες, που η πλούσια όμως τάξη της απέφευγε!
Ένας ζωμός που ευχαριστούσε ιδιαίτερα τον Ηρακλή ήταν ο ζωμός από μπιζέλια.
Στα χορταρικά έριχναν μια σάλτσα φτιαγμένη από λάδι, δριμύ ξύδι, διάφορα καρυκεύματα, ακόμη και μέλι.
Στην Αττική έβγαιναν μέλι και σύκα που ήταν το πιο εκλεκτό φρούτο για τους αρχαίους.
Οι Έλληνες κατανάλωναν ιδιαιτέρως τα γαλακτοκομικά και κυρίως το τυρί. Το βούτυρο ήταν γνωστό, αλλά αντί αυτού γινόταν χρήση κυρίως του ελαιόλαδου. Το φαγητό συνόδευε κρασί (κόκκινο, λευκό ή ροζέ) αναμεμειγμένο με νερό.

Εδέσματα

Στις κωμωδίες του Αριστοφάνη αναφέρονται εδέσματα που μας ξενίζουν.
Στους «Ιππείς» μιλάει για «ξίγκι βοδινό ψημένο μέσα σε συκόφυλλα». Αναφέρεται επίσης ο «κάνδυλος» ένα ανακάτεμα από μέλι, γάλα, τυρί και λάδι και το «μυττωτό», πίτα με τυρί, ανακατεμένο με μέλι και σκόρδα.

Στις θυσίες τους ετοίμαζαν και ένα είδος πλακούντος, κάτι δηλαδή σαν πίτα, που το έλεγαν «πελανό». Ήταν ένα παχύρρευστο κράμα από αλεύρι, μέλι και λάδι.
Άλλα εδέσματα ήταν ο «Έκχυτος», που αναφέρεται σ’ ένα επίγραμμα της Παλατινής Ανθολογίας, που ήταν ένα μείγμα από αλεύρι και ψημένο τυρί, που το έριχναν σε ειδικά καλούπια και τα γέμιζαν με κρασί μελωμένο και ο «Κάνδαυλος», ένα είδος φαγητού της Μικράς Ασίας, κυρίως στην περιοχή της Λυδίας, με ό,τι ερεθιστικό καρύκευμα κυκλοφορούσε.

Το σπαρτιατικό μενού δεν συγκινούσε τους Έλληνες. Ακόμη και στις γιορτινές μέρες δεν ήταν τίποτα σπουδαίο. Έφτανε ένα βραστό χοιρινό, λίγο κρασί και καμιά πίτα γλυκιά για να ενθουσιάσει τους Σπαρτιάτες, που το καθημερινό τους ήταν μια κούπα από «μέλανα ζωμό» κι ένα κομμάτι ψωμί.

Στο τραπέζι

Χάρις στο έθιμο της τοποθέτησης στους τάφους μικρών μοντέλων επίπλων από ψημένο πηλό, σήμερα κατέχουμε σημαντικές πληροφορίες για το πώς έμοιαζαν τα γεύματα των αρχαίων. Οι Έλληνες έτρωγαν καθιστοί, ενώ οι πάγκοι χρησιμοποιούνταν κυρίως στα συμπόσια. Τα τραπέζια, υψηλά για καθημερινή χρήση και χαμηλά για τα συμπόσια, είχαν συνήθως ορθογώνιο σχήμα. Κατά τον 4ο αιώνα π.Χ. ιδιαίτερα διαδεδομένα ήταν τα στρογγυλά τραπέζια, συχνά με ζωόμορφα πόδια.

Κομμάτια πεπλατυσμένου ψωμιού μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως πιάτα, ωστόσο τα πήλινα δοχεία ήταν και τα πιο διαδεδομένα. Τα πιάτα με την πάροδο του χρόνου κατασκευάζονταν με περισσότερο γούστο και επιμέλεια, με αποτέλεσμα να συναντά κανείς κατά τη ρωμαϊκή περίοδο πιάτα από πολύτιμα μέταλλα ή ακόμη και γυαλί. Η χρήση μαχαιροπήρουνων δεν ήταν και πολύ συχνή: η χρήση του πηρουνιού ήταν άγνωστη και ο συνήθης τρόπος λήψης του φαγητού ήταν με τα δάχτυλα. Εντούτοις μαχαίρια χρησιμοποιούνταν για την κοπή του κρέατος, καθώς και κάποια μορφή κουταλιών για σούπες και ζωμούς. Κομμάτια ψωμιού (ἀπομαγδαλία) μπορούσαν να χρησιμεύσουν για τη λήψη τροφής  ή ακόμη και ως πετσέτα για τα δάχτυλα.

Φαίνεται πως, στις περισσότερες περιστάσεις, οι γυναίκες γευμάτιζαν χωριστά από τους άνδρες. Εάν το μέγεθος του σπιτιού το καθιστούσε αδύνατο, οι άνδρες κάθονταν στο τραπέζι πρώτοι, με τις γυναίκες να τους ακολουθούν μόνο αφού οι τελευταίοι είχαν ολοκληρώσει το γεύμα τους. Ρόλο υπηρετών διατηρούσαν οι δούλοι. Στις φτωχές οικογένειες, σύμφωνα με το φιλόσοφο Αριστοτέλη, τις υπηρεσίες τους προσέφεραν οι γυναίκες και τα παιδιά, καλύπτοντας την απουσία δούλων.

Γεύματα

Ιδιωτικά

Για τους αρχαίους Έλληνες τα γεύματα της ημέρας ήταν τρία στον αριθμό.

► Το πρώτο από αυτά (ακρατισμός) αποτελούσε κριθαρένιο ψωμί βουτηγμένο σε κρασί (άκρατος), συνοδευόμενο από σύκα ή ελιές.

Το πιο διαδεδομένο πρωινό ρόφημα, αφού βέβαια αγνοούσαν τον καφέ, ήταν το γάλα, κυρίως το κατσικίσιο, κι ένα ανακάτεμα από χλιαρό νερό και μέλι, που προκαλούσε ιδιαίτερη ευχαρίστηση.
► Το δεύτερο (άριστον) λάμβανε χώρα το μεσημέρι ή νωρίς το απόγευμα.

► Το τρίτο (δείπνον), το οποίο ήταν και το σημαντικότερο της ημέρας, σε γενικές γραμμές καταναλωνόταν αφού η νύχτα είχε πλέον πέσει.

Σε αυτά μπορεί να προστεθεί ένα επιπλέον ελαφρύ γεύμα (εσπέρισμα) αργά το απόγευμα.

► Τέλος το αριστόδειπνον ήταν ένα κανονικό γεύμα που μπορούσε να σερβιριστεί αργά το απόγευμα στη θέση του δείπνου.

Σ’ ένα πλούσιο δείπνο (περίπου τον 5ο π.Χ. αιώνα) μπορούσε κανείς να δει τυρί της Αχαΐας, σύκα και μέλι της Αττικής, «αίθοπα οίνο» από τη Χίο και τη Λέσβο, θαλασσινά από τις πλούσιες ακτές της Εύβοιας, δαμάσκηνα από τη Δαμασκό της Συρίας, κριθαρένιο ψωμί από την Πύλο, φάβα ή ζωμό από μπιζέλια, τηγανίτες βουτηγμένες στο λάδι και γαρνιρισμένες με μέλι, τυρί αλογίσιο, που έτρωγαν μόνο οι «πολεμοχαρείς», βραστούς βολβούς, ραπάνια, για να φεύγει το μεθύσι, και βέβαια τις πίτες της Αθήνας, καύχημα της πόλης, παραγεμισμένες με τυρί, μέλι, λάδι  και διάφορα «νωγαλεύματα».

Συμπόσιον

Στην ελληνική αρχαιότητα εκτός από το καθημερινό δείπνο (βραδινό γεύμα) υπήρχε και το δειπνούμενο γεύμα με φίλους ή γνωστούς που ονομάζονταν "συμπόσιο" ή "εστίαση" που σήμερα λέγεται συνεστίαση. Υπήρχαν και δείπνα όπου οι συμμετέχοντες συνεισέφεραν ή οικονομικά, ή με τρόφιμα, τα οποία και λέγονταν "συμβολές". Ο Όμηρος τα αποκαλεί "εράνους", ενώ γνωστές είναι οι αρχαίες σχετικές φράσεις "δειπνείν από συμβολών", ή "δείπνον από σπυρίδος".

Το συμπόσιον (λέξη που σημαίνει «συνάθροιση ανθρώπων που πίνουν») αποτελούσε έναν από τους πιο αγαπημένους τρόπους διασκέδασης των Ελλήνων. Περιελάμβανε δύο στάδια. Το πρώτο ήταν αφιερωμένο στο φαγητό, που σε γενικές γραμμές ήταν λιτό, ενώ το δεύτερο στην κατανάλωση ποτού. Στην πραγματικότητα, οι αρχαίοι έπιναν κρασί και μαζί με το γεύμα, ενώ τα διάφορα ποτά συνοδεύονταν από μεζέδες (τραγήματα) όπως κάστανα, κουκιά, ψημένοι κόκκοι σίτου ή ακόμη γλυκίσματα από μέλι, που είχαν ως στόχο την απορρόφηση του οινοπνεύματος ώστε να επιμηκυνθεί ο χρόνος της συνάθροισης.

Το δεύτερο μέρος ξεκινούσε με σπονδή, τις περισσότερες φορές προς τιμή του Διονύσου. Κατόπιν οι παριστάμενοι συζητούσαν ή έπαιζαν διάφορα επιτραπέζια παιχνίδια, όπως ο κότταβος. Συνεπώς τα άτομα έμεναν ξαπλωμένα σε ανάκλιντρα (κλίναι), ενώ χαμηλά τραπέζια φιλοξενούσαν τα φαγώσιμα και τα παιχνίδια. Χορεύτριες, ακροβάτες και μουσικοί συμπλήρωναν την ψυχαγωγία των παρευρισκομένων. Ένας «βασιλιάς του συμποσίου» ο οποίος εκλεγόταν στην τύχη αναλάμβανε να υποδεικνύει στους δούλους την αναλογία κρασιού και νερού κατά την προετοιμασία των ποτών.

Εντελώς απαγορευμένο στις γυναίκες, με εξαίρεση τις χορεύτριες και τις εταίρες, το συμπόσιο ήταν ένα σημαντικότατο μέσο κοινωνικοποίησης στην Αρχαία Ελλάδα. Μπορούσε να διοργανωθεί από έναν ιδιώτη για τους φίλους ή για τα μέλη της οικογένειάς του, όπως ακριβώς συμβαίνει και σήμερα με τις προσκλήσεις σε δείπνο. Μπορούσε επίσης να αφορά τη μάζωξη μελών μιας θρησκευτικής ομάδας ή μιας εταιρείας (ενός είδος κλειστού κλαμπ για αριστοκράτες). Τα πολυτελή συμπόσια προφανώς προορίζονταν για τους πλούσιους, ωστόσο στα περισσότερα σπιτικά θρησκευτικές ή οικογενειακές γιορτές αποτελούσαν αφορμή για δείπνο, έστω και μετριοπαθέστερο.

Το συμπόσιο ως πρακτική εισήγαγε κι ένα πραγματικό λογοτεχνικό ρεύμα: το «Συμπόσιον» του Πλάτωνα, το ομώνυμο έργο του Ξενοφώντα, «Το Συμπόσιον των Επτά Σοφών» του Πλουτάρχου και οι «Δειπνοσοφισταί» του Αθήναιου αποτελούν χαρακτηριστικά έργα.

Συσσίτια

Τα συσσίτια αποτελούσαν κοινά γεύματα, στα οποία συμμετείχαν υποχρεωτικά άνδρες κάθε ηλικίας, στα πλαίσια κοινωνικού ή θρησκευτικού εθιμοτυπικού. Οι χαρακτηριστικότερες περιπτώσεις εντοπίζονται στην Κρήτη και τη Σπάρτη, αν και ορισμένες πηγές κάνουν αναφορά σε ανάλογες πρακτικές και σε άλλα μέρη. Άλλες γνωστές ονομασίες της πρακτικής αυτής είναι φειδίτια και ὰνδρεῖα.

Συγκεκριμένα στην Αρχαία Σπάρτη, η συμμετοχή στα συσσίτια ήταν υποχρεωτική. Ανάμεσα στις υποχρεώσεις των Ομοίων, δηλαδή των μελών της σπαρτιατικής κοινωνίας με πλήρη πολιτικά δικαιώματα, ήταν η συνεισφορά τροφίμων (ή άλλης αποζημίωσης) για τη διατροφή που τους παρείχε το κράτος. Η αποτυχία ανταπόκρισης στον κανόνα αυτό ήταν ατιμωτική. Αντίθετα με τα συμπόσια, τα συσσίτια χαρακτήριζε η λιτότητα και η μετριοπάθεια.

Τρόφιμα

Δημητριακά

Τα δημητριακά κατείχαν εξέχουσα θέση στη διατροφή των Αρχαίων Ελλήνων. Ήδη από την ομηρική εποχή ήταν γνωστός ο τρόπος καλλιέργειας σίτου, κριθαριού και όλυρας.

Αποτελούσαν τη βάση της διατροφής τους, κατά τη μινωική, τη μυκηναϊκή και την κλασική περίοδο. Χαρακτηριστικό είναι πως η Αθήνα του Περικλή, αποτελούσε το μεγαλύτερο εισαγωγέα σιτηρών του αρχαίου κόσμου. Τα φορτία που κατέφθαναν από τη Μαύρη Θάλασσα και τον Ελλήσποντο ανέρχονταν κατά μέσο όρο σε 17.000 τόνους ετησίως.

Κύρια προϊόντα ήταν το σκληρό σιτάρι (πύρος), η όλυρα (ζειά) και το κριθάρι (κριθαί).

Το σιτάρι μουσκευόταν προκειμένου να γίνει μαλακό και κατόπιν επεξεργαζόταν με δύο πιθανούς τρόπους. Το άλεθαν προκειμένου να γίνει χυλός, ώστε να αποτελέσει συστατικό του λαπά ή το μετέτρεπαν σε αλεύρι (αλείατα) από το οποίο προέκυπτε το ψωμί (άρτος) ή διάφορες πίττες, σκέτες ή γεμιστές με τυρί ή μέλι.

Τα δημητριακά σερβίρονταν συνήθως με ένα συνοδευτικό γνωστό με τη γενική ονομασία όψον. Αρχικά η ονομασία αναφερόταν σε ότι μαγειρευόταν στη φωτιά, και, κατ' επέκταση, σε οτιδήποτε συνόδευε το ψωμί. Από την κλασική εποχή και μετά, πρόκειται για ψάρι και λαχανικά. Σερβίρονταν ως σούπα, βραστά ή πολτοποιημένα (έτνος), καρυκευμένα με ελαιόλαδο, ξύδι, χόρτα ή μια σάλτσα ψαριού γνωστή με την ονομασία γάρον. Αν πιστέψουμε τον Αριστοφάνη, ο πουρές ήταν ένα από τα αγαπημένα πιάτα του Ηρακλή, ο οποίος στις κωμωδίες πάντα παρουσιαζόταν ως μεγάλος λιχούδης. Οι πιο φτωχές οικογένειες κατανάλωναν βελανίδια (βάλανοι). Οι ελιές ήταν πολύ συνηθισμένο συνοδευτικό, ωμές ή συντηρημένες.

Ψωμί

Με το αλεύρι από δημητριακά γινόταν όπως και τώρα το ψωμί.

Η μέθοδος «φουσκώματος» του ψωμιού ήταν γνωστή. Κατά τη ρωμαϊκή εποχή οι Έλληνες χρησιμοποίησαν κάποιο αλκαλικό συστατικό ή μαγιά σαν καταλύτη της διαδικασίας.

Η ζύμη ψηνόταν στο σπίτι σε υπερυψωμένους φούρνους από άργιλο (ιπνός). Μια απλούστερη μέθοδος προέβλεπε την τοποθέτηση αναμμένων κάρβουνων στο έδαφος και την κάλυψη του σκεύους με καπάκι σε σχήμα θόλου (πνιγεὐς). Όταν το έδαφος ήταν αρκετά ζεστό, τα κάρβουνα απομακρύνονταν και στη θέση τους τοποθετούταν η ζύμη, η οποία καλυπτόταν και πάλι από το καπάκι. Κατόπιν τα κάρβουνα αποθέτονταν πάνω ή γύρω από το καπάκι για διατήρηση της θερμοκρασίας.

Οι πέτρινοι φούρνοι έκαναν την εμφάνισή τους κατά τη ρωμαϊκή πια περίοδο. Ο Σόλων, ο Αθηναίος νομοθέτης του 6ου αιώνα π.Χ., όρισε πως το ψωμί από σιτάρι έπρεπε να καταναλώνεται μόνο κατά τις εορταστικές ημέρες. Από την κλασική εποχή και έπειτα, και μόνο για εκείνους που είχαν τα οικονομικά μέσα, το εν λόγω ψωμί ήταν διαθέσιμο καθημερινά στα αρτοπωλεία.

Το κριθάρι ήταν απλούστερο στην παραγωγή, μα αρκετά πιο δύσχρηστο στην παραγωγή ψωμιού. Το ψωμί που προκύπτει από το κριθάρι είναι θρεπτικό αλλά και βαρύτερο. Συνεπώς συνήθως ψηνόταν προτού αλεστεί για να προκύψει αλεύρι (αλφιτα), το οποίο χρησίμευε στην παραγωγή (τις περισσότερες φορές άνευ ψησίματος καθώς οι σπόροι ήταν ήδη ψημένοι) του βασικού πιάτου της ελληνικής κουζίνας, που ονομαζόταν μάζα. Στη ζύμη του ψωμιού έβαζαν διάφορα καρυκεύματα, όπως μάραθο, δυόσμο και μέντα ακόμη, για να πάρει το ψωμί μια διαφορετική νοστιμάδα. Και φυσικά, έβαζαν το απαραίτητο αλάτι.
Γενικά το σιταρένιο ψωμί λεγόταν "άρτος", το κριθαρένιο "άλφιτον", το προερχόμενο με ζύμη που ψηνόταν σε χαμηλούς κλιβάνους (είδος γάστρας) λεγόταν "ζυμίτης", ενώ το προερχόμενο χωρίς ζύμη που ψηνόταν σε ανθρακιά λεγόταν "άζυμος" και ιδιαίτερα "σποδίτης". Οτιδήποτε τρώγονταν με ψωμί (προσφάγιο) λεγόταν "όψον". Ο άρτος ή το άλφιτο που τρώγονταν βουτηγμένο σε άκρατο οίνο (= ανέρωτο) λεγόταν "ακράτισμα". Το ακράτισμα τρώγονταν κυρίως το πρωί, εξ ου και το πρωινό γεύμα λέγονταν ομοίως ακράτισμα.

Χαρακτηριστικά οι Ρωμαίοι αποκαλούσαν τους Έλληνες «κριθαροφάγους», ενώ στην κωμωδία «Ειρήνη» ο Αριστοφάνης χρησιμοποιεί την έκφραση «ἔσθειν κριθὰς μόνας», που μεταφράζεται «το να ζει κανείς μονάχα με κριθάρι» ή κατά τη νεοελληνική έκφραση «τη βγάζω με νερό και ψωμί». Στις μέρες μας επιβιώνουν διάφορες συνταγές για την παρασκευή μάζας. Σερβιριζόταν ψημένη ή ωμή, με τη μορφή χυλού ή ζυμαρικών ή ακόμη και πίττας. Επίσης μπορούσε να νοστιμίσει με τυρί ή μέλι.

Ακόμη οι αρχαίοι είχαν τα εξής είδη ψωμιού:
Το σιμιγδαλένιο, το ψωμί από χοντράλευρο, το ψωμί από διάφορα γεννήματα, από ένα είδος σίκαλης της Αιγύπτου και το «ψωμί από κεχρί».
Λόγω της μεγάλης «αγάπης» των Αθηναίων για το ψωμί, του έδιναν διάφορα ονόματα, ανάλογα με τον τρόπο που ψηνόταν, όπως:
«Ιπνίτης» ήταν το ψωμί που έψηναν μέσα σε θερμή σκάφη.
«Εσχαρίτης» το ψωμί που ψηνόταν στις σχάρες.
«Άρτος  τυρόεντας» τυρόπιτα θα τον λέγαμε σήμερα.
«Κριβανίτης άρτος» γινόταν από σιμιγδάλι.
Το «όφωρος» ήταν ένα γλύκισμα από ζύμη, σουσάμι και μέλι. Βέβαια αναφέρονται και από τους αρχαίους και διάφορα άλλα είδη ψωμιού.

Γνωστές επίσης ήταν και οι λαγάνες.